Уйгурская мова: розьніца паміж вэрсіямі
Змесціва выдалена Змесціва дададзена
афармленьне |
д афармленьне |
||
Радок 4:
|Краіны ўжываньня = [[Кітай|Кітаі]] (у прыватнасьці, [[Сіньцьзян-Уйгурскі аўтаномны раён|Сіньцьзян]]), [[Казахстан]]е
|Рэгіён = [[Сярэдняя Азія]]
|Клясыфікацыя = [[Алтайскія мовы|Алтайская
* [[цюрскія мовы|Цюрская галіна]]
** [[карлуцкія мовы|Карлуцкая група]]
Радок 17:
|Код па SIL = —
|Выява = Uyghur language geographical extent.svg
|Подпіс да выявы = <center>Арэал уйгурскае мовы ў Кітаі<
|Шырыня выявы = 250px
}}
Радок 24:
Распаўсюджаная ў [[Сіньцьзян-Уйгурскі аўтаномны раён|Сіньцьзян-Уйгурскім аўтаномным раёне]] [[КНР]] (функцыянуе як афіцыйная мова; пры гэтым, у некаторых рэгіёнах аўтаномнага раёну могуць пражываць іншыя этнічныя групы, што скарачае арэал уйгурскае мовы ў аўтаномным раёне), часткова ў [[Казахстан]]е, [[Узбэкістан]]е, [[Кыргыстан]]е й [[Туркмэністан]]е; невялікія групы ўйгураў ёсьць таксама ў [[Аўганістан]]е, [[Саудаўская Арабія|Саудаўскай Арабіі]] й [[Турэччына|Турэччыне]]. Колькасьць носьбітаў — ад прыкладна 8<ref>Nationalencyklopedin, Världens 100 största språk 2007</ref><ref>[http://www.ethnologue.com/language/uig Uyghur | Ethnologue]</ref> да 11 млн чал.<ref>{{Кніга|аўтар = Dwyer, Arienne.|частка = Policy Studies|загаловак = The Xinjiang Conflict: Uyghur Identity, Language Policy, and Political Discourse|арыгінал = |спасылка = http://www.eastwestcenter.org/fileadmin/stored/pdfs/PS015.pdf|адказны = |выданьне = |месца = |выдавецтва = Washington: East-West Center|год = |том = 15|старонкі = 12-13|старонак = |сэрыя = |isbn = ISBN 1-932728-29-5|наклад = }}</ref>.
Назва «ўйгурская мова» была ўведзеная для гэтае мовы ў 1921 годзе з ініцыятывы С. Е. Малава, аднак генэтычна не даведзена, што ўйгурская мова зьяўляецца нашчадкам старажытнаўйгурскае мовы.
Ва ўйгурскай мове вылучаюцца тры асноўныя дыялектныя групы: паўночна-заходняя, або цэнтральная (аб’ядноўвае 10 дыялектаў, зь іх ілійскі палёг ў аснову сучаснай уйгурскай літаратурнай мовы); паўднёвая, або хатанская; усходняя, або лабнорская.
Радок 46:
== Пісьмовасьць ==
Сучасная ўйгурская мова склалася ў [[17 стагодзьдзе|XVII]] стагодзьдзі; у цяперашні час літаратурная ўйгурская мова існуе ў дзьвюх разнавіднасьцях: усходне-туркестанскай (пісьмовасьць на [[Арабскі альфабэт|арабскай графічнай аснове]]; у пэрыяд з
Характэрнай рысай сучаснага ўйгурскага альфабэту на арабскай аснове зьяўляецца рэгулярная перадача галосных (у адрозненьне ад разнавіднасьцяў арабскага пісьма для іншых моваў — як то пэрсыдзкай ці курдзкай — у якіх галосныя пры пісьме альбо апускаюцца, альбо перадаюцца мэтадам [[матрэс лекцыёніс]]).
Радок 217:
== Вонкавыя спасылкі ==
{{Commons}}▼
{{Interwiki|ug|уйгурскай|}}
▲{{Commons}}
* [http://www.uighurlanguage.com/ Сайт аб уйгурскай мове — выкарыстоўваецца альфабэт на лацінскай аснове]
* [http://www.tkg.org.ua/node/4664 Невялікі слоўнік уйгурскае мовы (PDF і .doc)]
| |||