Ільля Гурвіч: розьніца паміж вэрсіямі
Змесціва выдалена Змесціва дададзена
д дэкатэгарызацыя |
артаграфія |
||
Радок 1:
{{Вікіфікаваць}}
'''Ільля Самуілавіч Гурвіч''' ([[7 ліпеня]] [[1919]], [[Менск]], [[ЛітБелССР]] — [[14 сакавіка]] [[1992]], [[Масква]]) — этнограф, доктар гістарычных навук (1966), ляўрэат Дзяржаўнай прэміі СССР (1981).
== Біяграфія ==
Нарадзіўся ў габрэйскай сям’і. Бацька, Самуіл Канстанцінавіч, які скончыў у 1903
Тады ж у 1919 г., уцякаючы ад вайны, сям’я Гурвічаў пераехала з Менску на сталае месца жыхарства ў Маскву і пасялілася на Срэценцы, у Вялікім Сергіеўскім завулку. Адна ягоная сястра — Ганна Бастэльман — стала прафэсійнай музыкай, другая — Паліна Каплан — перакладчыцай заходнеэўрапейскай паэзіі. У 1928 г. ягоны бацька Самуіл быў арыштаваны
▲Нарадзіўся ў габрэйскай сям’і. Бацька, Самуіл Канстанцінавіч, які скончыў у 1903 г. мэханічнае аддзяленьне Харкаўскага тэхналягічнага інстытуту, быў буйным інжынэрам-пуцейцам, будаўніком мастоў; маці, Яўгенія Ільлінічна, якая атрымала адукацыю ў Сарбоне, працавала доктаркай.
У 1937 г. Ільля скончыў з адзнакай сярэднюю школу і паступіў на Гістарычны факультэт Маскоўскага
▲Тады ж у 1919 г., уцякаючы ад вайны, сям’я Гурвічаў пераехала з Менску на сталае месца жыхарства ў Маскву і пасялілася на Срэценцы, у Вялікім Сергіеўскім завулку. Адна ягоная сястра — Ганна Бастэльман — стала прафэсійнай музыкай, другая — Паліна Каплан — перакладчыцай заходнеэўрапейскай паэзіі. У 1928 г. ягоны бацька Самуіл быў арыштаваны ворганамі НКУС і ў ноч на 4 траўня 1928 г. ён загінуў. Далейшае выхаваньне Ільлі і ягонага малодшага брата Канстанціна леглі на плечы маці ды цётак.
У 1938 г. Ільля знаёміцца
▲У 1937 г. Ільля скончыў з адзнакай сярэднюю школу і паступіў на Гістарычны факультэт Маскоўскага ўнівэрсытэта, дзе з першага курсу пачаў займацца ў этнаграфічным гуртку ўраджэнца Брэст-Літоўска Марка Косьвена.
У 1941 г., па заканчэньні
▲У 1938 г. Ільля знаёміцца з Сяргеем Токаравым, які ў тыя гады працаваў навуковым супрацоўнікам Цэнтральнага антырэлігійнага музэю, а ўжо летам 1939 г. прымае удзел у заарганізаванай Токаравым экспэдыцыі на Каўказ да чаркесаў-шапсугаў. У 1940 г. Ільля ў складзе новай экспэдыцыі С. Токарава зьдзейсьніў паездку на Алтай, дзе займаўся зборам матэрыялаў па рэлігіі, побыту і матэрыяльнай культуры мясцовых цюркаў.
Гурвіч выкладае гісторыю, геаграфію і рускую мову, выступае
▲У 1941 г., па заканчэньні ўнівэрсытэта, І. Гурвіч атрымоўвае накіраваньне ў Якуцкую АССР, у распараджэньне Народнага камісарыяту прасьветы рэспублікі, які накіроўвае яго у самы, і зараз, аддалены і маланаселены запалярны Алянёкскі раён, дзе Ільля працуе настаўнікам, а затым дырэктарам няпоўнай сярэдняй школы ў пасёлку Алянёк.
У 1942—1943 гг. Гурвіч дасьледуе
▲Гурвіч выкладае гісторыю, геаграфію і рускую мову, выступае з лекцыямі, загадвае мэтадычным кабінэтам ды зьбірае этнаграфічны матэрыял. У 1944 г. яго выбіраюць старшынём раённага Камітэта саюза настаўнікаў. Ён наладжвае сувязь з Навукова-досьледным інстытутам мовы, літаратуры і гісторыі (НДІМЛГ) ў Якуцку і робіцца ягоным навуковым карэспандэнтам, зьбіраючы матэрыялы па рэлігіі, фальклёру, звычаям, традыцыйнай гаспадарцы і побыту мясцовага насельніцтва.
Пасьля ВАВ, у 1946 г. І. Гурвіч вярнуўся ў Маскву і паступіў у асьпірантуру
▲У 1942—1943 гг. Гурвіч дасьледуе Алянёкскі насьлег, у 1944 г. — Кірбейскі наслег, а ў 1945 г. Джэліндзінскі насьлег Алянёкскага раёна і Саскылахскі насьлег Анабарскага раёна ЯАССР. У 1946 г. ён быў узнагароджаны мэдалём «За доблесную працу ў Вялікай Айчыннай вайне 1941—1945 гг.».
▲Пасьля ВАВ, у 1946 г. І. Гурвіч вярнуўся ў Маскву і паступіў у асьпірантуру Інстытута этнаграфіі АН СССР. Спэцыялізаваўся па этнаграфіі народаў Сыбіры. Абараніў у 1949 г. кандыдацкую дысэртацыю (навуковы кіраўнік С. Токараў) па тэме «Алянёкскія і анабарскіе якуты (Гісторыка-этнаграфічны нарыс)».
У 1950 г. Гурвіч вярнуўся ў ЯААСР і пачаў працаваў ў НДІМЛГ Якуцкай філіі Сыбірскага аддзяленьня АН СССР малодшым навуковым супрацоўнікам. У 1951 г. ён зьдзяйсьняе шасьцімесячную паездку ў Ніжнекалымскі і Сярэднекалымскі раёны ЯАССР, дзеля вывучэньня этнічнага складу, культуры і быту карэннага насельніцтва. У 1952 г. ён быў зацьверджаны ў навуковым званьні старшага навуковага супрацоўніка па спэцыяльнасьці «Этнаграфія».
У 1956 г. І. С. Гурвіч перавёўся ў Маскву, у Інстытут этнаграфіі АН СССР. У гэтым Інстытуце, у Сэктары па вывучэньні сацыялістычнага будаўніцтва ў малых народаў Поўначы (затым перайменаваны ў Сэктар Крайняй Поўначы і Сыбіры) Ільля Гурвіч прарабіў старшым навуковым супрацоўнікам,. з 1965 г. загадчыкам
У 1956—1957 гг. ён арганізоўвае экспэдыцыю ў Каракскую нацыянальную акругу, у 1959 г. прымае удзел у Комплекснай юкагірскай экспэдыцыі, ў 1962 г. праводзіць палевыя досьледы на Чукотцы і Камчатцы.
Радок 30 ⟶ 28:
== Творы ==
Ільлём Гурвічам апублікавана больш за 100 навуковых прац па гісторыі ды этнаграфіі і больш за 300 артыкулаў па размаітым аспэктам этнагенэзу і этнічнай гісторыі народаў Поўначы, ва
=== Бібліяграфія ===
* Религия сельской общины у черкесов-шапсугов. // Религиозные пережитки у черкесов–шапсугов. Москва. 1940. С. 37-46.
* Оленекские и анабарские якуты (историко-этнографический очерк). Автореферат диссертации на соискание ученой степени кандидата исторических наук. Москва. 1949. 20 с.
Радок 41 ⟶ 38:
== Літаратура ==
* Софронов Ф. Г. Гурвич Илья Самуилович. // Советские историки-якутоведы. Биобиблиографический справочник. Якутск. 1973. С. 23-25;
* Современная духовная культура народов Сибири и Севера. // Межведомственный тематический сборник научных трудов. Посвящается 70-летию И. С. Гурвича. Омск. 1989.
Радок 53 ⟶ 49:
* Баркоўскі А. Ілля Гурвіч. // Голас Радзімы. Мінск. 12 чэрвеня 2003. С. 5.
* Батьянова Е. М., Жорницкая М. Я. Илья Самуилович Гурвич (1919—1992). // Літоўка ды Саха. Сшытак 2. Койданава. 2011. С. 83-90.
{{САРТЫРОЎКА_ПА_ЗМОЎЧВАНЬНІ:Гурвіч, Ільля}}▼
{{Ізаляваны артыкул}}
▲{{САРТЫРОЎКА_ПА_ЗМОЎЧВАНЬНІ:Гурвіч, Ільля}}
[[Катэгорыя:Нарадзіліся 7 ліпеня]]
[[Катэгорыя:Нарадзіліся ў 1919 годзе]]
[[Катэгорыя:Нарадзіліся ў Менску]]
[[Катэгорыя:Расейскія этнографы]]▼
[[Катэгорыя:Дактары гістарычных навук]]▼
[[Катэгорыя:Ляўрэаты Дзяржаўнай прэміі СССР]]▼
[[Катэгорыя:Памерлі 14 сакавіка]]
[[Катэгорыя:Памерлі ў 1992 годзе]]
[[Катэгорыя:Памерлі ў Маскве]]
▲[[Катэгорыя:Расейскія этнографы]]
▲[[Катэгорыя:Дактары гістарычных навук]]
▲[[Катэгорыя:Ляўрэаты Дзяржаўнай прэміі СССР]]
| |||