Язэп Жыновіч: розьніца паміж вэрсіямі

Змесціва выдалена Змесціва дададзена
д дэкатэгарызацыя
Lš-k. (гутаркі | унёсак)
артаграфія
Радок 1:
'''Язэ́п Язэ́павіч Жыно́віч''', (Жыдовіч)сапраўднае прозьвішча — '''Жыдо́віч''' ([[14 траўня]] [[1907]], вёска Арэшкавічы, цяпер у [[Пухавіцкі раён|Пухавіцкім раёне]] [[Менская вобласьць|Менскае вобласьці]], [[Беларусь]] — [[13 студзеня]] [[1974]], [[Менск]]) — музыка-[[Цымбалы|цымбаліст]], дырыгент, кампазытар і пэдагог, народны артыст БССР (1955) і СССР (1968), прафэсар, ляўрэат Дзяржаўнай прэміі БССР.
 
== Біяграфія ==
 
Язэп Жыдовіч нарадзіўся [[14 траўня]] [[1907]] г. у вёсцы [[Арэшкавічы]] ў сям’і земляроба. Да 15-гадовага ўзросту ён жыў у Арэшкавічах.
 
У [[1922]] г. юнака прынялі салістам-цымбалістам у БДТ-1 (заразцяпер [[Нацыянальны акадэмічны тэатар імя Янкі Купалы|тэатар імя Я. Купалы]] ў [[Менск]]у). Язэп прадоўжыўпрацягнуў адукацыю ў менскай школе № 11 (цяпер № 42). У 1927 паступіў у [[Беларускі дзяржаўны ўнівэрсытэт]]. Вучобу ў БДУ спалучаў з вучобай у Менскім музычным тэхнікуме.
 
У [[1930]] кіраўнік, у 1938—1941 гг. саліст, канцэртмайстар і пэдагог створанага Дзяржаўнага ансамблю народных інструмэнтаў БССР.
Радок 11 ⟶ 10:
У [[1931]] скончыў [[юрыдычны факультэт БДУ]]. У [[1935]] г. быў выключаны з кансэрваторыі за тое, што ягоныя бацькі «кулакі». Бацькі незадоўга да гэтага былі пазбаўленыя выбарчых правоў, а пасьля высланыя з канфіскацыяй маёмасьці. Сам Язэп зьмяніў прозьвішча на Жыновіч. Тэарэтыка-кампазытарскае аддзяленьне Беларускай кансэрваторыі скончыў у [[1941]].
 
У 1939 г. адбыўся Першы Ўсесаюзны агляд выканаўцаў на народных інструмэнтах, ляўрэатам якога стаў Я. Я. Жыновіч (другая прэмія). У час вайны быў накіраваны ў Казахскую філярмонію, адкуль у складзе канцэртнай брыгады выязджаўвыяжджаў на фронт. Па вайне вярнуўся ў Менск.
 
З [[1946]] г. Жыновіч прызначаны мастацкім кіраўніком і дырыжорам Дзяржаўнага народнага аркестру БССР (з 1974 г. імя Жыновіча). У Беларускай кансэрваторыі Жыновіч заснаваў клясу цымбалаў і катэдру народных інструментаўінструмэнтаў, загадваў ёю да 1963 году.
 
== Творчасьць ==
Напісаў музычныя творы: «Беларуская мелодыямэлёдыя» для ансамбля цымбалаў і 2 арфаў, «Сказ-быліна аб зямлі беларускай», канцэртныя апрацоўкі народных танцаў «Лявоніха» і «Мікіта».
 
Пераклаў для цымбалаў п’есы [[Ёган Штраўс|Ё. Штраўса]], [[Фрыдэрык Шапэн|Ф. Шапэна]], Г. Вяняўскага, Ф. Крэйсьлера, [[Вольфганг Амадэй Моцарт|В.-А. Моцарта]], сімфаньетысымфаньеты «Беларускія карцінкі» М. Чуркіна, фіналы першага канцэрту для фартэпіяна з сімфанічнымсымфанічным аркестрам і серэнадысэрэнады для струннага аркестру [[Пётар Чайкоўскі|П. Чайкоўскага]], фартэпіянныя п’есы «У манастыры» з «Маленькай сюіты» А. Барадзіна і «Багатырскія вароты» з «Карцінак з выстаўкі» [[Мадэст Мусаргскі|М. Мусаргскага]], многія іншыя творы замежнай клясыкі і савецкай музыкі.
Напісаў музычныя творы: «Беларуская мелодыя» для ансамбля цымбалаў і 2 арфаў, «Сказ-быліна аб зямлі беларускай», канцэртныя апрацоўкі народных танцаў «Лявоніха» і «Мікіта».
 
Пераклаў для цымбалаў п’есы [[Ёган Штраўс|Ё. Штраўса]], [[Фрыдэрык Шапэн|Ф. Шапэна]], Г. Вяняўскага, Ф. Крэйсьлера, [[Вольфганг Амадэй Моцарт|В.-А. Моцарта]], сімфаньеты «Беларускія карцінкі» М. Чуркіна, фіналы першага канцэрту для фартэпіяна з сімфанічным аркестрам і серэнады для струннага аркестру [[Пётар Чайкоўскі|П. Чайкоўскага]], фартэпіянныя п’есы «У манастыры» з «Маленькай сюіты» А. Барадзіна і «Багатырскія вароты» з «Карцінак з выстаўкі» [[Мадэст Мусаргскі|М. Мусаргскага]], многія іншыя творы замежнай клясыкі і савецкай музыкі.
 
== Ушанаваньне памяці ==
 
У Менску на доме, дзе жыў Я. Жыновіч, усталяваная мэмарыяльная дошка. У ягоны гонар названая адна з [[Вуліца Язэпа Жыновіча (Менск)|вуліц]] у менскім мікрараёне [[Дамброўка (мікрараён Менску)|Дамброўка]].