Райніс: розьніца паміж вэрсіямі
Змесціва выдалена Змесціва дададзена
дапаўненьне |
|||
Радок 1:
'''Ра́йніс''' ({{Мова-lv|Rainis|скарочана}}) — псэўданім; сапраўднае імя і прозьвішча '''Яніс Пліекшанс''', (лат.: Jānis Pliekšāns), 30 жніўня ([[11 верасьня]]) [[1865]], хутар Варславаны, цяпер Рубенскі сельсавет [[Екабпілскі край|Екабпілсскага раёна]], — [[12 верасьня]] [[1929]], [[Юрмала]]; пахаваны ў Рызе) — латыскі [[паэт]], [[драматург]], грамадзкі дзяяч, народны паэт Латвійскай ССР ([[1940]]).▼
|Імя = Ян Райніс
▲{{Накід:Пісьменьнік}}
|Арыгінал імя = {{Мова-lv|Jānis Rainis|скарочана}}
|Жанчына =
|Партрэт =
|Памер =
|Апісаньне =
|Імя пры нараджэньні = Ян(іс) Пліешканс
|Псэўданімы = Rainis, Jānis Jasēns Plikšis, Pēterpilietis, Petrapilietis, Bezdarbis, Jasietis, Henricus Lettus
|Дата нараджэньня = {{Нарадзіўся|11|9|1865}}
|Месца нараджэньня = Варславаны, [[Курляндзкая губэрня]], [[Расейская імпэрыя]] (цяпер [[Дунаўская воласьць]], [[Екабпілскі край]], [[Латвія]])
|Дата сьмерці = {{Памёр|12|9|1929|гадоў=64}}
|Месца сьмерці = [[Маёры (Юрмала)|Маёры]], [[Юрмала]], [[Латвія]]
|Грамадзянства =
|Род дзейнасьці = паэт, драматург, перакладчык, палітычны дзеяч
|Гады актыўнасьці =
|Напрамак =
|Жанр =
|Мова =
|Мова2 =
|Дэбют =
|Значныя творы = «Залаты конь» (1910), «Ветрык, вей» (1913)
|Прэміі =
|Узнагароды = {{Кавалер Вялікага крыжа ордэна Трох Зорак}}
|Подпіс =
|Апісаньне подпісу =
|ВікіКрыніца =
|ВікіКрыніца пераклады на беларускую =
|Палічка = http://knihi.com/Jan_Rajnis/
|Камунікат =
|Сайт =
}}
▲'''Ян Ра́йніс''' ({{Мова-lv|Rainis|скарочана}}) — псэўданім; сапраўднае імя
== Біяграфія ==
У [[1888]] годзе скончыў [[Пецярбурскі ўнівэрсытэт]]. У 1889—91 гг. працаваў у [[Вільня|Віленскім]] судзе, рэдактарам дэмакратычнай газэты «Dienas lapa» («Штодзённы лісток»). У [[1897]] годзе за ўдзел у рэвалюцыйным руху сасланы ў [[Пскоў]], у [[1899]] — у [[Вяцкая губэрня|Вяцкую губэрню]]. Вярнуўся ў [[1903]] годзе, у [[1905]] эмігрыраваў у [[Швайцарыя|Швайцарыю]].
3 [[1920]] году ў [[Латвія|Латвіі]]. З [[1921]] дырэктар Нацыянальнага тэатру ў [[Рыга|Рызе]]. У 1921 годзе пры ягонай падтрымцы створаны Беларускі аддзел пры Міністэрстве асьветы Латвіі<ref name="энцык"/>. Абараняў у сейме інтарэсы [[беларусы|беларусаў]] Латвіі<ref name="энцык">{{Літаратура/БелЭн|13}} С.271</ref>. Садзейнічаў адкрыцьцю беларускіх гімназіяў у [[Дзьвінск]]у й [[Люцын]]е<ref name="энцык"/>. У лістападзе [[1926]] году наведаў [[БССР]]. У [[1926]]—[[1928|28]] міністар [[асьвета|асьветы]]. Арганізатар ([[1929]]) і першы старшыня Таварыства культурнай сувязі з народамі [[СССР]].
== Творчасьць ==
Друкаваўся з [[1887]] году. Бунтарскі настрой, вера ў перамогу дабра й прыгажосьці ў ягоных п’есах «Паўідэаліст» (1904), «Агонь і ноч» (1905), «Залаты конь» (1910), «Ветрык, вей» (1913), трагедыі «Ільля Мурамец» (1922). Аўтар зборнікаў вершаў «Далёкія водгукі ў сінім вечары» (1903), «Пасеў буры» (1905), «Новая сіла» (1907), «Тыя, што не забываюць» (1911), «Канец і пачатак» (1912), філязофскай паэмы «Ave sol!» (1910).
У творчасьці Яна Райніса арганічна спалучаюцца вобразная мэтафарычная форма з глыбокай філязофскай сымболікай, рэалізм з тонкім лірызмам, фальклёрныя матывы<ref name="энцык"/>.
== Бібліяграфія ==
*1897 — [[Ёган Вольфганг фон Гётэ|Ё. Гётэ]]. [[Фаўст (Гётэ)|Фаўст]] (пераклад на латыскую мову)
*1903 — Tālas noskaņas zilā vakarā
*1905 — Vētras sēja
*1907 — Uguns un nakts
*1909 — Zelta zirgs (tulkots "The Golden Horse" 2012)
*1909 — Klusā grāmata
*1910 — Ave sol!
*1911 — Tie, kas neaizmirst
*1911 — Indulis un Ārija
*1912 — Gals un sākums
*1912 — G.E. Lesings "Natans Gudrais"
*1913 — Pūt, vējiņi!
*1916 — Daugava. Sērdieņu dziesma
*1917 — Krauklītis
*1919 — Jāzeps un viņa brāļi
*1919 — Spēlēju, dancoju
*1922 — Iļja Muromietis
*1927 — Mīla stiprāka par nāvi
== Крыніцы ==
{{Крыніцы}}
== Вонкавыя спасылкі ==
{{Commons}}
* [http://knihi.com/Jan_Rajnis/ Творы Яна Райніса на сайце «Беларуская палічка»]
{{Бібліяінфармацыя}}
[[Катэгорыя:Латыскія літаратары]]
| |||