Украінская мова: розьніца паміж вэрсіямі

Асноўны слоўнікавы фонд украінскай мовы зьмяшчае чатыры пласты славянскіх словаў: агульнаіндаэўрапейская лексыка ({{мова|uk|''батько''}} (бацька), {{мова|uk|''матір''}} (маці), {{мова|uk|''сестра''}} (сястра), {{мова|uk|''дім''}} (дом), {{мова|uk|''вовк''}} (воўк), {{мова|uk|''бути''}} (быць), {{мова|uk|''жити''}} (жыць), {{мова|uk|''їсти''}} (есьці) і г. д.); праславянскія словы ({{мова|uk|''коса''}} (каса), {{мова|uk|''сніп''}} (сноп), {{мова|uk|''жито''}} (жыта), {{мова|uk|''віл''}} (вол), {{мова|uk|''корова''}} (карова), {{мова|uk|''ловити''}} (лавіць) і г. д.); уласна ўкраінскія словы, уласьцівыя ў асноўным украінскай мове ({{мова|uk|''кисень''}} ([[тлен]]), {{мова|uk|''водень''}} ([[вадатвор]]), {{мова|uk|''мрія''}} (мроя), {{мова|uk|''зволікати''}} (марудзіць), {{мова|uk|''зайвий''}} (лішні), {{мова|uk|''байдуже''}} (абыякава), {{мова|uk|''примхи''}} (прымхі), {{мова|uk|''перекотиполе''}} (павей) і г. д.); запазычаньні зь іншых славянскіх моваў<ref>Етимологічний словник української мови: У 7 т. / Редкол. О.&nbsp;С.&nbsp;Мельничук (голов. ред.) та ін.&nbsp;— К.: Наук. думка, 1983&nbsp;— .&nbsp;— ISBN 966-00-0816-3. Т. 5: Р&nbsp;— Т / Уклад.: Р.&nbsp;В.&nbsp;Болдирєв та ін.&nbsp;— 2006.&nbsp;— 704 с ISBN 966-00-0785-X.&nbsp;— стор. 27-28 {{ref-uk}}</ref><ref>[http://langs.com.ua/publics/KM/Zapozychennia/index.htm Запозичення до української мови]. {{ref-uk}}</ref><ref>[http://langs.com.ua/publics/KM/Zapozychennia/index.htm Історія запозичення слів до українського словника]. {{ref-uk}}</ref> (зь [[Беларуская мова|беларускай]] — {{мова|uk|''розкішний''}} (раскошны), {{мова|uk|''обридати''}} (абрыднуць), {{мова|uk|''нащадок''}} (нашчадак), {{мова|uk|''ззаду''}}; з [[Польская мова|польскай]] — {{мова|uk|''перешкода''}} (перашкода), {{мова|uk|''недолугий''}} (шалапутны), {{мова|uk|''дощенту''}} (дашчэнту), {{мова|uk|''обіцяти''}} (абяцаць), {{мова|uk|''цікавий''}} (цікавы), {{мова|uk|''гасло''}} (лёзунг), {{мова|uk|''міць''}} (імгненьне), {{мова|uk|''шлюб''}}, {{мова|uk|''раптомзавжди''}} (раптамзаўсёды); з [[Чэская мова|чэскай]] — {{мова|uk|''брама'', ''огида''}} (агіда), {{мова|uk|''ярко''}} (ярка), {{мова|uk|''паркан'', ''карк''}} (карак); з [[Сэрбская мова|сэрбскай]] — {{мова|uk|''хлопець''}} (хлопец), з [[Баўгарская мова|баўгарскай]] — {{мова|uk|''храм'', ''глава'', ''владика''}} (уладыка), {{мова|uk|''сотворити''}} (зьдзейсьніць); з [[Царкоўнаславянская мова|царкоўнаславянскай]] мовы — {{мова|uk|''приязнь''}} (прыхільнасьць), {{мова|uk|''злочин''}} (злачынства){{Заўвага|У сувязі зь вялікай колькасьцю запазычаньняў з польскай, нямецкай, чэскай і лаціны, на пачатку станаўленьня сучасная ўкраінская мела большае лексічнае падабенства з заходнеславянскімі мовамі, чым з царкоўнаславянскай і расейскай<ref>Yaroslav Hrytsak. "On Sails and Gales, and Ships Driving in Various Directions: Post-Soviet Ukraine as a Test Case for the Meso-Area Concept". In: Kimitaka Matsuzato ed. Emerging meso-areas in the former socialist countries: histories revived or improvised?. Slavic Research Center, Hokkaido University. 2005. p. 57.{{ref-en}}</ref>. У сярэдзіне [[XVII]] ст. лінгвістычная разыходжаньні паміж украінскай і расейскай мовамі мелі такі сур'ёзны характар, што існавала неабходнасьць ў наяўнасьці талмача-перакладніка падчас [[Пераяслаўская рада|Пераяслаўскай рады]], між [[Багдан Хмяльніцкі|Багданам Хмяльніцкім]] і прадстаўнікамі маскоўскага цара<ref>Nicholas Chirovsky. (1973). On the historical beginnings of Eastern Slavic Europe: readings New York: Shevchenko Scientific Society, pg. 184{{ref-en}}</ref>.}}<ref>[http://www.ukrlit.vn.ua/info/criticism/staroslovyanizm.html Старослов’янізми]. {{ref-uk}}</ref>), запазычаньні з розных цюрскіх моваў — {{мова|uk|''кавун'', ''торба'', ''тютюн''}} (тытунь), запазычаньні з германскіх моваў — {{мова|uk|''фарба'', ''дах''}}. Рэшту лексыкі складаюць позьнія запазычаньні, сярод якіх найбольш зь мёртвых клясычных моваў — [[Старажытнагрэцкая мова|старажытнагрэцкай]] — {{мова|uk|''огірок''}} (агурок), {{мова|uk|''троянда''}} (ружа); [[Лаціна|лаціны]] — {{мова|uk|''мета''}} (мэта), {{мова|uk|''раптом''}} (раптам). За [[УССР|савецкім часам]] у лексычны склад увайшло шмат расеізмаў — {{мова|uk|''копійка''}} (капейка), {{мова|uk|''вертоліт''}} (верталёт). Апошнім часам лексычны склад актыўна папаўняецца запазычаньнямі з [[Ангельская мова|ангельскае]] мовы. Агульнае разьвіцьцё мовы адбываецца за кошт унутраных рэсурсаў украінскае мовы: новыя словы ўзьнікаюць на базе ўжо існых<ref>[http://mfa.gov.ua/mfa/ua/publication/content/392.htm Українська мова]. {{ref-uk}}</ref>.