Індыя: розьніца паміж вэрсіямі
Змесціва выдалена Змесціва дададзена
Няма апісаньня зьменаў |
|||
Радок 58:
== Адміністрацыйна-тэрытарыяльны падзел ==
[[Файл:India-states-numbered.svg|міні|Адміністрацыйна-тэрытарыяльны падзел Індыі
[[Файл:Political map of India EN.svg|міні|Адміністрацыйна-тэрытарыяльны падзел Індыі: 29 штатаў і 7 хаўрусных тэрыторыяў (з 2 чэрвеня 2014 г.).]]
[[Файл:India Administrative Divisions 1951.svg|міні|Адміністрацыйна-тэрытарыяльны падзел Індыі па атрыманьні незалежнасьці.]]
'''Штаты:'''
{|
|-
|
# [[
# [[Аруначал-Прадэш]] (Arunachal Pradesh)
# [[Асам]] (Assam)
# [[
# [[
# [[Гоа]] (Goa)
# [[Гуджарат]] (Gujarat)
# [[
# [[
# [[Джаму і Кашмір]] (Jammu and Kashmir)
# [[
# [[Карнатака]] (Karnataka)
# [[Керала]] (Kerala)
# [[
|
<ol start="15">
<li> [[
<li> [[Маніпур]] (Manipur)
<li> [[
<li> [[Мізарам]] (Mizoram)
<li> [[Нагалэнд]] (Nagaland)
<li> [[Арыса]] (Orissa)
<li> [[Панджаб (Індыя)|Панджаб]] (Punjab)
<li> [[
<li> [[
<li> [[Тамілнад]] (Tamil Nadu)
<li> [[Трыпура]] (Tripura)
<li> [[Тэлангана]] (Telangana)
<li> [[Утар-Прадэш]] (Uttar Pradesh)
<li> [[
<li> [[Заходняя Бэнгалія]] (West Bengal)
</ol>
|
'''
A. [[Андаманскія астравы|Андаманскія]] і [[Нікабарскія астравы]] (Andaman and Nicobar Islands)<br />
B. [[
C. [[Дадра і
D. [[Даман і Дыў]] (Daman and Diu)<br />
E. [[Лакшадвіп]] (Lakshadweep)<br />
Радок 104 ⟶ 107:
G. [[Пандышэры]] (Puducherry)
|}
Індыйскі Зьвяз заснаваны ў якасьці фэдэрацыйнае дзяржавы. Першапачаткова адміністрацыйна-тэрытарыяльны падзел уключаў у сябе штаты й хаўрусныя тэрыторыі, межы якіх былі заснаваныя ў асноўным на старых межах правінцыяў былой [[Брытанская Індыя|Брытанскай Індыі]]. У часы Брытанскай Індыі апрача ўласна правінцыяў існавалі г.зв. тузэмныя княствы, якія зьяўляліся дзяржавамі-пратэктаратамі пад кіраваньнем Брытаніі, пры здабыцьці незалежнасьці Індыі гэтыя дзяржаўныя ўтварэньні ўвайшлі ў склад Індыі таксама ў якасьці штатаў. Буйныя княствы (напрыклад, Джаму і Кашмір, Гайдэрабад) захоўвалі сваю тэрыторыю ў якасьці новага штату, дробныя (наогул колькасьць падобных княстваў пераўзыходзіла 500) аб'ядноўваліся адно з адным або іншымі штатамі.
З 1950-х гадоў у Індыі разгортваецца рух па стварэньні штатаў на этналінгвістычных межах, у выніку чаго ўрад краіны прымае палітыку г.зв. рэарганізацыі штатаў. У рамках гэтае палітыкі ў пэрыяд 1950-1970 гг. старыя штаты паступова скасоўваліся, іх тэрыторыі ўваходзілі ў склад новых, утвораных паводле моўных межаў. Амаль усе сучасныя штаты Індыі створаныя ў рамках дадзенае палітыкі. Прыкладна з гэтых жа часоў існаваў рух за стварэньне штату Тэлангана на поўдні Індыі, але гэты штат канчаткова быў утвораны толькі [[2 чэрвеня]] [[2014]] году.
Апрача штатаў існуюць г.зв. хаўрусныя тэрыторыі. Яны звычайна ўяўляюць сабою астраўныя тэрыторыі (Лакшадўіп, Андаманскія і Нікабарскія астравы) або невялікія анклявы, якія не належалі Брытаніі, і ўвайшлі ў склад Індыі шляхам захопу апошняй (напрыклад, Дадра і Нагаргавэлі, Даман і Дыў — захопленыя Індыяй у Партугаліі) або праз дамовы Індыі зь дзяржавамі-ўладальніцамі гэтых тэрыторыяў. Хаўрусная тэрыторыя Чандыгарг, якая прадстаўляе сабою тэрыторыю толькі аднаго аднайменнага места, зьяўляецца сталіцай адразу двух штатаў, Панджабу ды Гар'яны. Статус хаўруснае тэрыторыі мае таксама сталіца дзяржавы, Нью-Дэлі.
З прычыны тэрытарыяльных спрэчак зь іншымі дзяржавамі ў Індыі існуюць прэцэдэнты, калі тэрыторыя штату мае толькі юрыдычны статус, у той час як пад ягоным кантролем знаходзіцца значна меншая частка тэрыторыі. Такім штатам зьяўляецца Джаму і Кашмір, які паводле індыйскага заканадаўства ўключае ня толькі тэрыторыі, падкантрольныя Індыі, але й тэрыторыі, дэ-факта падкантрольныя Пакістану й Кітаю.
Штаты й хаўрусныя тэрыторыі дзеляцца на адміністрацыйна-тэрытарыяльныя адзінкі, аналягічныя [[раён]]ам, якія ў залежнасьці ад штату або тэрыторыі могуць мець назву ''тэгсыл'' або ''талука''. Тэгсылы й талукі падзяляюцца на адміністрацыйна-тэрытарыяльныя адзінкі муніцыпальнага ўзроўню.
== Гісторыя ==
| |||