Галісія: розьніца паміж вэрсіямі

Змесціва выдалена Змесціва дададзена
Dymitr (гутаркі | унёсак)
Dymitr (гутаркі | унёсак)
крыніца — https://uk.wikipedia.org/wiki/Галісія?oldid=13738741
Радок 1:
{{Адміністрацыйная адзінка
[[Файл:Escudo de Galicia 2.svg|міні|120пкс|Герб Галісіі]]
|Назва = Галісія
|Назва ў родным склоне = Галісіі
|Арыгінальная назва = {{мова-es|Galicia|скарочана}}
|Статус = аўтаномная супольнасьць
|Від адміністрацыйнай адзінкі1 =
|Назва адміністрацыйнай адзінкі1 =
|Від адміністрацыйнай адзінкі2 =
|Назва адміністрацыйнай адзінкі2 =
|БуйныГорад =
|БуйныяГарады =
|Колькасьць населеных пунктаў =
|ДатаЎтварэньня = [[28 красавіка]] [[1981]]
|ДатаСкасаваньня =
|Кіраўнік = Альбэрта Нуньнес Фэіхао
|Назва пасады кіраўніка = Прэзыдэнт
|Кіраўнік2 =
|Назва пасады кіраўніка2 =
|АфіцыйныяМовы = [[гішпанская мова|гішпанская]], [[галісійская мова|галісійская]]
|МовыВаЎжытку =
|Насельніцтва = 2765940
|Год перапісу = 2013
|Адсотак ад насельніцтва = 6
|Месца паводле насельніцтва = 5
|Плошча = 29574
|Адсотак ад плошчы = 5.8
|Месца паводле плошчы = 7
|Мапа = Localización de Galicia.svg
|Сайт = http://www.xunta.es/
}}
'''Галісія''' ({{мова-gl|Galiza}}, {{мова-es|Galicia}}) — аўтаномная супольнасьць на паўночным захадзе [[Гішпанія|Гішпаніі]]. Сталіца — [[Сант’яга-дэ-Кампастэля]], найбуйнейшы горад — [[Віга]].
 
== Гісторыя ==
У старажытнасьці тэрыторыю сучаснай Галісіі называлі «finis terrae» (край сьвятла), на якім пражывалі [[кельты|кельцкія]] плямёны [[галекі|галекаў]]. Адсюль і пайшла назва Галісія. У [[136 да н. э.|136 годзе да н. э.]] тэрыторыя сучаснай Галісіі была заваяваная рымлянамі, аднак, дзякуючы таму, што ў гэтай частцы Гішпаніі яны мелі найменшы ўплыў, кельты не страцілі сваёй культуры. Пры імпэратары [[Актавіян Аўгуст|Аўгусьце]] Галісія склала эпархію Калецыя, затым, разам з [[Астурыя]]й вобласьць склала эпархію Астурыя і Галецыя, пры [[Дыяклецыян]]е была ўтворана правінцыя Галецыя.
 
Пасьля падзелу [[Рымская імпэрыя|Рымскай імпэрыі]], тэрыторыя Галісіі была ў [[410]] годзе заваявана [[свэвы|свэвамі]], стаўшы асноўным ядром іхнай дзяржавы. У [[585]] годзе [[Каралеўства свэваў|Свэўскае каралеўства]] было заваявана каралём [[вэстготы|вэстготаў]] [[Леовігільд]]ам.
 
У [[711]] годзе Пірэнэйскі паўвостраў захапілі [[арабы]], аднак Галісія практычна не была закранутая гэтым заваяваньнем. У гарах Галісіі схаваліся шматлікія ўцекачы з поўдня, і тут паступова сфармаваліся графства на чале зь мясцовай шляхтай. Пасьля перамогі над арабамі ў [[718]] годзе годзе каралі Астурыі захапілі Галісію.
 
У [[1065]]—[[1072]] гадох Галісія была незалежным каралеўствам, «сталіцай» якога быў прывілеяваны горад Туй. У [[1072]] годзе Галісія была далучана да Кастыліі, але да канца [[15 стагодзьдзе|XV стагодзьдзя]] ейная залежнасьць была амаль намінальнай: Галісія кіравалася сваімі сэньёрамі, як самастойнымі ўладарамі. XV стагодзьдзе адзначана узмацненьнем ўмяшаньня [[Кастылія|Кастыліі]] ў справы Галісіі, дзе неаднаразова ўспыхвалі народныя паўстаньні. Рэпрэсіі караля супраць галісійская шляхты ([[1475]]—[[1480]]) і пазбаўленьне ейнага права пасылаць свайго прадстаўніка ў картэсы супакоіла краіну й канчаткова пазбавілі Галісію самастойнасьці й ператварылі яе ў адну з правінцыяў гішпанскай манархіі.
 
Пасьля абвяшчэньня [[Першая Гішпанская рэспубліка|Гішпанскай рэспублікі]] ([[1931]]) рэспубліканцы Галісіі выпрацавалі праект галісійскай аўтаноміі, які быў ухвалены праведзеным у Галісіі рэфэрэндумам [[28 чэрвеня]] [[1936]] году. Аднак стварэньню аўтаноміі Галісіі перашкодзіў фашысцкі мяцеж, які пачаўся [[17 ліпеня|17]]—[[18 ліпеня]] 1936 году. [[28 красавіка]] [[1981]] году Галісія атрымала статус аўтаномнай супольнасьці ў складзе Гішпаніі.
 
== Эканоміка ==
З галін прамысловасьці ў Галісіі найбольш разьвітыя харчовая (асабліва рыбакансэрвнаярыбакансэрвовая), суднабудаваньне і хімічная ([[нафтаперапрацоўка]]). Галоўныя прамысловыя цэнтры Галісіі — Віга ій [[Ля-КаруньяКаруньня]]. У эканоміцы Галісіі асноўнае значэньне мае аграрны сэктар. У [[сельская гаспадарка|сельскай гаспадарцы]] і рыбалоўстве занята больш за 50% насельніцтва раёна. Галоўная галіна сельскай гаспадаркі — мяса-малочная, [[жывёлагадоўля]], вінаробства, плянтацыі з [[садавіна]]й.
 
== Вонкавыя спасылкі ==
У эканоміцы Галісіі асноўнае значэньне мае аграрны сэктар. У [[сельская гаспадарка|сельскай гаспадарцы]] і рыбалоўстве занята больш за 50% насельніцтва раёна. Галоўная галіна сельскай гаспадаркі — мяса-малочная, [[жывёлагадоўля]], вінаробства, плянтацыі з садавінай.
{{Commons}}
* [http://hnn.us/roundup/entries/7406.html Ірляндзкія гены Галісіі]
* [http://www.fotografiasdegalicia.com/ Фотаздымкі Галісіі]
 
{{Накід:Гішпанія}}
{{Commonscat|Galicia (Spain)}}
 
[[Катэгорыя:Гішпанія]]