Мовазнаўства: розьніца паміж вэрсіямі

▲* '''Агульнае мовазнаўства''' займаецца вывучэньнем рыс, уласьцівых ''любой'' мове. Лінгвістычныя дасьледаваньні могуць праводзіцца як дэдуктыўна (эмпірычна, з дапамогай тыпалёгіі), так і дэдуктыўна (дасьледаваньне агульначалавецкіх заканамернасьцей функцыянаваньня мовы, вылучэньне [[унівэрсаліі мовы|унівэрсалій]], асаблівасьцей любога [[маўленчы акт|маўленчага акта]] ды іншых).

▲* '''Прыватнае мовазнаўства''' займаецца вывучэньнем або асобнай мовы ([[русістыка]], [[япаністыка]] ды іншыя), або групы роднасных моў ([[раманістыка]], [[германістыка]], [[цюркалёгія]] ды іншыя), або геаграфічныя зоны, у якіх групуюцца арэяльна і/ці тыпалягічна блізкія мовы ([[балканістыка]], [[каўказазнаўства]] ды іншыя).

▲Часам па найбольш агульным аб’екце вывучэньня мовазнаўства падзяляюць на ўнутранае ды зьнешняе. '''Унутранае мовазнаўства''' вывучае, у першую чаргу, структуру пляна выражэньня і пляна зьместу, і менш цікавіцца экстралінгвістычнымі (пазамоўнымі) зьявамі, зьвязанымі з моўнымі знакамі, а '''зьнешняе мовазнаўства''' дасьледуе сувязь лінгвістычных і экстралінгвістычных зьяў. Зрэшты, падзел на ўнутраную і зьнешнюю лінгвістыку досыць умоўнае.

▲Як у агульным мовазнаўстве, так і ў прыватных галінах навукі вылучаюцца асобныя вобласьці, зьвязаныя найперш з узроўневай структурай пляна выражэньня моўных адзінак:

▲* [[фанэтыка]] ды [[фаналёгія]] арыентаваныя на гукавы ўзровень мовы. Прадмет [[фанэтыка|фанэтыкі]] — гукі мовы ва ўсёй іх разнастайнасьці, а іменна акустычныя (фізычныя) ды артыкуляцыйныя (фізіялягічныя) адметнасьці тых ці іншых гукаў. [[Фаналёгія]] вывучае гукі з функцыянальнага ды сыстэмнага пункту гледжаньня. Прадметам [[Фаналёгія|фаналёгіі]] зьяўляюцца сэгмэнтныя [[фанэма|фанэмы]] і/ці фаналягічныя дыферэнцыйныя прыкметы, радзей [[склад]]ы ці [[сілябэма|сілябэмы]] (напрыклад, у [[тыбэцкая мова|тыбэцкай мове]]), а таксама супрасэгмэнтны ўзровень ([[націск]], [[інтанацыя]], [[тон]] і г. д.).

▲* [[марфаналёгія]], прадметам якой зьяўляецца вывучэньне фаналягічнага складу [[морфа|морф]] (частак славаформ) і разнастайныя граматычна абумоўленыя фанэмныя чаргаваньні.