Эміграцыя: розьніца паміж вэрсіямі

'''Эміграцыя''' ({{Мова-la|emigratio}} -— высяленьне, перасяленьне) -— вымушаная ці добраахвотная зьмена месца пражываньня людзей (эмігрантаў, перасяленцаў), перасяленьне са сваёй радзімы, краіны дзе яны нарадзіліся і вырасьлі ў іншыя краіны [[Глябальнае грамадзтва|глябальнага грамадзтва]] па эканамічных, палітычных або рэлігійных прычынах.

Эміграцыя -— гэта выезд за межы краіны пражываньня ў іншую краіну, які абавязкова прадугледжвае перасячэньне [[Дзяржаўная мяжа|дзяржаўнай мяжы]]. Само паняцьце эміграцыі узьнікаеўзьнікае з усталяваньнем і разьвіцьцём дзяржавы. Раньнія перасяленьне людзей, як і сучасныя перасяленьня ў межах адной дзяржавы -— мясцовасьці, раёнараёну і г.д., завуць [[Міграцыя|міграцыі]].

Эміграцыя ажыцьцяўляецца з мэтай пастаяннага -— доўгачасовага або часовага -— пражываньня ў іншай краіне і часта з адпаведным зьмяненьнем прававога статусу, чым і адрозьніваецца ад мэтавых, турыстычных паездак і г.д. У той жа час эміграцыя не заўсёды зьвязана альбо цягне [[Натуралізацыя|натуралізацыі]], то бок зьмену [[грамадзянства]] або падданства.

Эміграцыя можа быць, і добраахвотнай, і вымушанай, -— але ажыцьцяўленьне усіхўсіх працэдур па выезду (эміграцыі) з краіны адбываецца асобай, якая зьяжджае з краіны, добраахвотна. Прымусовае (нярэдка гвалтоўнае) перасяленьня або высяленьня асобы/асобаў, здзейсьненаезьдзейсьненае прадстаўнікамі дзяржаўных органаў краіны, адкуль адбываецца перасяленьне, называюць [[Дэпартацыя|дэпартацыяйдэпартацыя]]й.

Эміграцыяй называюць і сукупнасьць эмігрантаў за межамі бацькаўшчыны. Паняцьці неня нашмат адрозьніваецца ад паняцьця [[дыяспара]]: апошняе зрэшты шырэй, бо ахоплівае неня толькі асобасобаў, якія выехалі з айчыны, -— але і тых, якія ў сілу розных абставінаў, нікуды не перасяляючыся, апынуліся ў той ці іншай краіне з прычыны зьмены дзяржаўных межаў [[Этнас|этнічнай]] радзімы ; паняцьце двтычыцца таксама іх нашчадкаў (наступных пакаленьняў), і першых эмігрантаў. Акрамя таго, дыяспара -— паняцьце, зьвязанае з этнічнасьцю, этнічным паходжаньнем асобасобаў, а эміграцыя -— з грамадзянствам, гэта значыць з прававой сувязьзю з той ці іншай дзяржавай. Менавіта таму могуць быць дыяспары недзяржаўных народаў, напрыклад, «[[курды|курдзкія]] дыяспары» у [[Турэччына|Турэччыны]], [[Ірак]]у і г.д., а эміграцыі -— няма.

«Рээміграцыя» -— гэта вяртаньне эмігранта ў краіну першапачатковага пражываньня, то бок зваротная эміграцыя.

[[Антонім]] да слова «эміграцыя» -— [[іміграцыя]], г.зн. прыезд у краіну для пастаяннага жыхарства.

У XV-XIX стагодзьдзях мела месца перш за усёўсё эканамічная эміграцыя. Як прыклад -— перасяленьне вялікай колькасьці людзей з [[Эўропа|Эўропы]] ў [[Амэрыка|Амэрыку]].

У ХХ стагодзьдзі адбываліся самыя масавыя эміграцыі, зьвязаныя з [[Першая сусьветная вайна|Першай сусьветнай вайной]] і [[Другая сусьветная вайна|Другой сусьветнай вайной]], шматлікімі міжнароднымі і лякальнымі канфліктамі, зьменамі дзяржаў сьвету (утварэньне дзяржавы [[Ізраіль]], распад [[СССР]] і г.д.), унутранай і зьнешняй палітыкай асобных дзяржаў (палітычныя і культурныя прыгнёту ў СССР, [[КНР]] і інш.)

Няспынныя эміграцыі, як эканамічныя, так і палітычныя зьяўляецца прыкметай сучаснасьці. Напрыклад, у АфрыкаАфрыцы з прычыны палітычных хваляваньняў і паўстаньняў, міжэтнічных канфліктаў і эканамічных праблем, выкліканых засухамі і неўраджаямі, назіраюцца частыя эміграцыі з [[Конга]], [[Бурундзі]], [[Руанда|Руанды]], [[Самалі]], [[Этыёпія|Этыёпіі]] і г.д.; [[Далай-лама]] [[Тыбэт]]у, якія перасьледуюцца кітайскімі уладаміўладамі, зьяўляецца палітычным эмігрантам, жыве ў [[Індыя|Індыі]].