Гісторыя: розьніца паміж вэрсіямі

Змесціва выдалена Змесціва дададзена
Няма апісаньня зьменаў
Dymitr (гутаркі | унёсак)
крыніца — https://be.wikipedia.org/wiki/Гісторыя?oldid=1741098
Радок 1:
[[Файл:Gyzis 006 (Ηistoria).jpeg|міні|240пкс|«Алегорыя гісторыі», [[Нікаляас Гізіс]] (1892)]]
'''Гісто́рыя''' (ад {{мова-el|ιστορία|скарочана}} — расказ пра мінулае, пра пазнанае) — комплекс грамадзкіх навук, што вывучае мінулае чалавецтва.
'''Гісто́рыя''' (ад {{мова-el|ιστορία|скарочана}} — расказ пра мінулае, пра пазнанае) — комплекс грамадзкіх [[навука|навук]], што вывучае мінулае чалавецтва. Гэта агульны тэрмін, які адносіцца да мінулых падзеяў, а таксама ў ягонае азначэньне ўваходзіць выкрыцьцё, збор, арганізацыю і прадстаўленьне інфармацыі аб гэтых падзеях. Гэты панятак уключае касьмічную, геалягічную і арганічную гісторыі, але часьцяком у агульным маецца на ўвазе гісторыя чалавецтва. Навукоўцы, якія займаюцца вывучэньнем і ўпарадкаваньнем ведаў па гісторыі называюцца гісторыкамі. Падзеі гісторыі, якія адбываліся да часоў пісьмовага запісу лічацца перадгісторыяй.
 
Гісторыя падзяляецца папаводле глябальнай праблематыцы на [[Сусьветная гісторыя|сусьветную гісторыю]] і гісторыю асобных краін і народаў (напр. [[Гісторыя Беларусі]]). ПаПаводле перыядызацыі:пэрыядызацыі навылучаюць гісторыю [[Першабытнае грамадзтва|першабытнага ладу]], [[Гісторыя старажытнага сьвету|старажытнага сьвету]], [[Сярэднявечча|сярэднявечча]], [[Гісторыя новага часу|новага часу]], [[Гісторыя найноўшага часу|найноўшага часу]], [[Гісторыя сучаснасьці|сучаснасьці]]. ПаПаводле галінахгалінаў досьледаў: гісторыя падзяляецца на [[ваенная гісторыя|ваенную]], [[палітычная гісторыя|палітычную]], [[эканамічная гісторыя|эканамічную]] гісторыі ды іншіншыя. Гісторыя розных бакоў культуры, навукі і тэхнікі вывучаецца гістарычнымі разьдзеламі адпаведных навук ([[Гісторыя тэатра]], [[Гісторыя матэматыкі]] ды інш.). Гісторыя можа зьяўляецца складоваю часткаю групы гуманітарных навук, што вывучае пэўны рэгіён (напр. [[Афрыканістыка]]), народ ([[СіналёгіяСыналёгія]]) ці групу народаў ([[Славяназнаўства]]).
 
== Структура ==
== Глядзіце таксама ==
На сёньня няма агульнапрынятай структуры гістарычнай галіны. Ейны склад залежыць ад тэарэтычных прынцыпаў і традыцыяў, прынятых сярод гісторыкаў. У гістарычную галіну ведаў уваходзяць асобныя разьдзелы, дапаможныя гістарычныя дысцыпліны і спэцыяльныя гістарычныя навукі.
* [[Археалёгія]]
 
* [[Гістарыяграфія]]
=== Разьдзелы ===
* [[Гістарыясофія]]
Дзеля зручнасьці вывучэньня [[Гісторыя чалавецтва|гісторыі чалавецтва]] ў цэлым яна падзяляецца на часткі, на аснове ўліку аб’ектыўнага ходу разьвіцьця [[грамадзтва]].
* [[Спэцыяльныя гістарычныя навукі]]
 
* [[Этналёгія]]
=== Спэцыяльныя навукі ===
Самастойнае месца ў гістарычнай галіне ведаў займаюць ейныя арганічныя часткі — спэцыяльныя гістарычныя навукі:
* [[археалёгія]];
* [[этнаграфія]] і [[этналёгія]];
* [[гістарыяграфія]].
 
=== Дапаможныя дысцыпліны ===
Таксама да гістарычнай навукі адносяцца дапаможныя або [[Спэцыяльныя гістарычныя навукі|спэцыяльныя гістарычныя дысцыпліны]]:
* [[крыніцазнаўства]];
* [[археаграфія]];
* [[дыпляматыка]];
* [[храналёгія]];
* [[сфрагістыка]];
* [[генэалёгія]];
* [[геральдыка]];
* [[нумізматыка]];
* [[прасапаграфія]];
* [[гістарыясофія]].
 
== Вонкавыя спасылкі ==
{{Commons|Category:History|выгляд=міні}}
* [https://www.academia.edu/5539595/History_of_the_Historical_Thought_In_Belarusian_full_text_edition_ Самахвалаў, Д. С. Гісторыя гістарычнай думкі : курс лекцый / Д. С. Самахвалаў. – Мінск : БДУ, 2013]. – 131 с. ISBN 978-985-518-807-1
 
{{Навука}}
{{Накід:Гісторыя}}