Акбар Вялікі: розьніца паміж вэрсіямі

| CужэнецСужэнец =

Акбар, які лічыцца найвялікшым з магольскіх імпэратараў, узышоў на [[дэлі]]йскі трон ува ўзросьце трынаццаці з паловай гадоў, пасьля сьмерці свайго бацькі Хумаюна. Ён паходзіў ззь цюркскацюрска-мангольскага роду тымурыдаў. Падавіўшы некалькі паўстаньняў (у тым ліку з боку свайго брата Хакіма), ён на працягу двух дзесяцігодзьдзяў аб'ядноўваўаб’ядноўваў пад сваім панаваньнем землі паўночнай і цэнтральнай Індыі. Акбар ліквідаваў на доўгі час ваенную пагрозу з боку [[пуштуны|пуштунскіх]] нашчадкаў [[Шэр Шах]]а, правёўшы некалькі войнаў супраць аўганскіх плямёнаў. Умацаваў сваю уладуўладу, прыцягнуўшы ўмелай дыпляматыяй на свой бок магутную касту [[раджпуты|раджпутаў]].

Скончыўшы ў асноўным тэрытарыяльнае фармаваньне дзяржавы, у [[1574]] годзе Акбар прыступіў да правядзеньня ўнутраных рэформаў. Мэтай рэформаў было стварэньне цэнтралізаванай дзяржавы на аснове большай роўнасьці народаў, якія яе насяляюць. Быў умацаваны кантроль за войскам, праведзена новы адміністрацыйна-тэрытарыяльны падзел, усталявана адзіная сыстэма падаткаабкладаньня. Падатковая рэформа прадугледжвала строгі ўлік і справаздачнасьць, былі адмененыя рэлігійныя падаткі на немусульман, прадугледжана магчымасьць не спаганяць падаткі пры неўраджаі. Па ўсёй імпэрыі была ўведзеная ўніфікаваная сыстэма мераў і вагаў, адзіны сонечны каляндар, заснаваны на базе табліцаў [[Улугбек]]а. Вялікае значэньне Акбар надаваў развіцьцюразьвіцьцю гандля, які наладзіў нават з эўрапейцамі. Імкнучыся пашырыць уплыў Маголаў на індыйскае грамадзтва актыўна прыцягваў індускіх раджаў на важныя пасады ў дзяржаве й войску. Разам з тым, нягледзячы на ягонаю значную талерантнасьць і пэўныя сацыяльныя экспэрымэнты, ён заставаўся мусульманскім імпэратарам.

Акбар заахвочваў развіцьцёразьвіцьцё навукі й мастацтваў, сабраўшы вакол свайго стальцу лепшых навукоўцаў, музыкаў, паэтаў і мастакоў. Была створана школа жывапісу, сабрана багацейшая бібліятэка. Практыкаваўся рэлігійны плюралізм, а з [[1582]] годагоду была зроблена спроба зацьвердзіць у краіне новае містычнае веравучэньне дзін-і-йлахі («боская вера»), якое ўяўляла сабою спалучэньне элемэнтаў [[індуізм]]а, [[зараастрызм]]а, [[іслам]]а й часткова [[хрысьціянства]] й фактычна ўтварала культ асобы Акбара. Сутыкнуўся з моцным супрацьдзеяньнем сваім рэлігійным рэформам.