Аксытанія: розьніца паміж вэрсіямі

Змесціва выдалена Змесціва дададзена
Dymitr (гутаркі | унёсак)
д артаграфія
Радок 1:
{{Артаграфія}}
[[Файл:Flag of Occitania (with star).svg|міні|200пкс|Варыянт сьцяга, часта выкарыстоўваны аксытанскімі актывістамі]]
'''Аксытанія''' — агульная назва вобласьці, у якой размаўляюць на [[Аксытанская мова|аксытанскай мове]]. Словы «Аксытанія» і «аксытанская мова» зьяўляюцца [[рэтронім]]амі. Яны сталі выкарыстоўвацца ў [[19 стагодзьдзе|XIX стагодзьдзі]] для пазначэньня групы старадаўніх [[Раманскія мовы|раманскіх моваў]], у якіх ''òc'' азначала слова «так».
 
Словы «Аксытанія» і «аксытанская мова» зьяўляюцца [[рэтронім]]амі. Яны сталі выкарыстоўвацца ў XIX стагодзьдзі для пазначэньня групы старадаўніх [[Раманскія мовы|раманскіх моў]], у якіх ''òc'' азначала слова «так».
 
== Геаграфія ==
Аксытанія ўключае ў сябе:
* Поўдзень [[Францыя|Францыі]]: [[Праванс]], [[Дром (дэпартамэнт)|Дром]]-[[Вівэрэ]], [[ОвэрньАвэрнь (правінцыя)|ОвэрньАвэрнь]], [[Лімузэн]], [[Гіень]], [[Гасконь]], паўднёвую вобласьць [[Дафінэ]] і [[ЛангедокЛянгедок]];
* Аксытанамоўныя даліны ў [[Італія|італьянскіх]] [[Альпы|Альпах]], дзе ў [[1999]] годзе Аксытанскаяаксытанская мова атрымаўнабыла статут афіцыйнай. Чатырнаццаць [[П'емонтП’емонт|п'емонцкіхп’емонцкіх]] далін у правінцыях [[Кунэа (правінцыя)|Кунэа]] і [[Турын (правінцыя)|Турын]], а таксама асобныя мястэчкі ў [[Лігурыя|Лігурыі]] ([[Імпэрыя (правінцыя)|правінцыя Імпэрыя]]) і мястэчка [[Гвардыя-П’емантэзэ]] П'емонта (Guardia Piemontese) уў адміністрацыйным рэгіёне [[КалабрыяКалябрыя]] ([[КозэнцаКазэнца (правінцыя)|правінцыя КозэнцаКазэнца]]).
* [[Даліна Аран (даліна)|ДаліныДаліну Аран]], у [[Гішпанія|гішпанскіх]] [[Пірэнэі|Пірэнэях]], дзе аксытанская стала афіцыйнай мовай у [[1987]] годзе.
 
== Мова ==
* Поўдзень [[Францыя|Францыі]]: [[Праванс]], [[Дром (дэпартамэнт)|Дром]]-[[Вівэрэ]], [[Овэрнь (правінцыя)|Овэрнь]], [[Лімузэн]], [[Гіень]], [[Гасконь]] і [[Лангедок]];
[[Аксытанская мова]] або лангедоклянгедок (''langue d'oc'', ''lenga d'òc'') — гэтаёсьць [[Раманскія мовы|раманскаяраманскай мовамовай]], заснаванаязаснаванай на [[Лацінская мова|лацінскай мове]], гэтак жа як і [[гішпанская мова|гішпанская]], [[італьянская мова|італьянская]] й [[француская мова|француская]] мовы. У ёй налічваецца шэсьць асноўных рэгіянальных варыянтаў: [[правансальская мова|правансальская]] (улучальная нісуа (niçois), на якім кажуць у навакольлях [[НіцаНіцца|НіцыНіццы]]), [[vivarais-alpineвіваральпійская мова|віваральпійская]], [[авэрнская мова|авэрнская]], [[лімузэнская мова|лімузэнская]], [[Гасконская мова|гасконская]] (улучальная [[бэарнская мова|бэарнскую]], на якімякой кажуць у [[Бэарн]]е) і [[ЛангедокскаяЛянгедоская мова|лангедокскаялянгедоская]]. Усе гэтыя разнавіднасьці аксытанскай мовы маюць сваю пісьменнасьць і раўнапраўныязьяўляюцца раўнапраўнымі. '''СтандартнаяСтандартнай аксытанскаяаксытанскай мова'''мовай лічыцца сынтэз гэтых моўмоваў.
* Аксытанамоўныя даліны ў [[Італія|італьянскіх]] [[Альпы|Альпах]], дзе ў [[1999]] годзе Аксытанская мова атрымаў статут афіцыйнай. Чатырнаццаць [[П'емонт|п'емонцкіх]] далін у правінцыях [[Кунэа (правінцыя)|Кунэа]] і [[Турын (правінцыя)|Турын]], а таксама асобныя мястэчкі ў [[Лігурыя|Лігурыі]] ([[Імпэрыя (правінцыя)|правінцыя Імпэрыя]]) і мястэчка Гвардыя П'емонта (Guardia Piemontese) у адміністрацыйным рэгіёне [[Калабрыя]] ([[Козэнца (правінцыя)|правінцыя Козэнца]]).
* [[Даліна Аран|Даліны Аран]], у [[Гішпанія|гішпанскіх]] [[Пірэнэі|Пірэнэях]], дзе аксытанская стала афіцыйнай мовай у [[1987]] годзе.
 
[[КаталанскаяКаталянская мова]] вельмі падобная на аксытанскую, і паміж Аксытаніяй і [[Каталёнія|Каталёніяй]] існуюць моцныя гістарычныя і культурныя сувязі.
[[Аксытанская мова]] або лангедок (''langue d'oc'', ''lenga d'òc'') — гэта [[Раманскія мовы|раманская мова]], заснаваная на [[Лацінская мова|лацінскай мове]], гэтак жа як і [[гішпанская мова|гішпанская]], [[італьянская мова|італьянская]] й [[француская мова|француская]]. У ёй налічваецца шэсьць асноўных рэгіянальных варыянтаў: [[правансальская мова|правансальская]] (улучальная нісуа (niçois), на якім кажуць у навакольлях [[Ніца|Ніцы]]), [[vivarais-alpine]], [[авэрнская мова|авэрнская]], [[лімузэнская мова|лімузэнская]], [[Гасконская мова|гасконская]] (улучальная [[бэарнская мова|бэарнскую]], на якім кажуць у [[Бэарн]]е) і [[Лангедокская мова|лангедокская]]. Усе гэтыя разнавіднасьці аксытанскай мовы маюць сваю пісьменнасьць і раўнапраўныя. '''Стандартная аксытанская мова''' — сынтэз гэтых моў.
 
[[Каталанская мова]] вельмі падобная на аксытанскую, і паміж Аксытаніяй і [[Каталёнія|Каталёніяй]] існуюць моцныя гістарычныя і культурныя сувязі.
== Вонкавыя спасылкі ==
{{Commons|Category:Occitània|выгляд=міні}}
* [http://www.radio-occitania.com/ Радыё Аксытаніі]
 
{{Накід:ГеаграфіяФранцыя}}
 
[[Катэгорыя:РаманскіяГістарычныя мовывобласьці Францыі]]
[[Катэгорыя:Аксытанія| ]]