Уйгурская мова: розьніца паміж вэрсіямі

# У шэрагу выпадкаў зьнікае гук ''r'' за кошт падаўжэньня папярэдняга гуку (напр. ''bi'' замест ''bir'' — «адзін»)<ref>С. Е. Малаў, Вывучэньне жывых цюрскіх гаворак Заходняга Кітаю, Усходнія запіскі, т. I, Ленінград, 1927; Яго ж, Матэрыялы па ўйгурскіх гаворках Сінь-Цьзяну. Зборнік, прысьвечаны С. Ф. Ольдэнбургу, Ленінград, 1927.{{ref-ru}}</ref>.

 

 

Калі лічыць старажытна-, стара- і новаўйгурскую мовы пераемніцамі адна адной (што не бясспрэчна і шэрагам дасьледчыкаў адмаўляецца), ва ўйгурскай адсочваецца самая доўгая сярод усіх цюрскіх моваў пісьмовая традыцыя, цесна зьвязаная з гісторыяй іншых цюрскіх літаратурных моваў. Найранейшыя помнікі, трактаваныя як старажытнаўйгурскія, прылічваюць да [[5 стагодзьдзе|V]]-[[8 стагодзьдзе|VIII]] стагодзьдзяў; яны запісаныя з дапамогай розных сыстэмаў пісьмовасьці — маніхейскай (V ст.); рунічнай (V—VIII стст.); сагдыйскай, створанай на аснове стараарамэйскай пісьмовасьці, якая паслужыла гэтаксама асновай для ўйгурскай пісьмовасьці (з VIII ст.); старажытнаіндыйскай пісьмовасьці брагмі. З [[11 стагодзьдзе|XI стагодзьдзя]] уйгуры пачалі карыстацца арабскай пісьмовасьцю, а ўйгурская паступова выйшла з карыстаньня, захаваўшыся, аднак, да [[17 стагодзьдзе|XVII стагодзьдзя]] ў будыйскіх манастырах і да XV ст. у канцылярыях Тымурыдаў, а таксама паслужыўшы асновай для старамангольскай пісьмовасьці (для мангольскай мовы, якая, аднак, не належыць да цюрскіх). З XI ст. прынята весьці адлік уйгурскай літаратуры, якая ў значнай ступені зьяўляецца агульным здабыткам шматлікіх цюркамоўных народаў [[Сярэдняя Азія|Сярэдняй Азіі]] й Сіньцьзяну.