Кляўдыюс Пталемэй: розьніца паміж вэрсіямі
Змесціва выдалена Змесціва дададзена
д Bot: Migrating 86 interwiki links, now provided by Wikidata on d:q34943 (translate me) |
Няма апісаньня зьменаў |
||
Радок 7:
Пра жыцьцё Пталемэя вядома няшмат: у ягоных сучасьнікаў няма ніякіх узгадваньняў пра астранома. У гістарычных працах першых стагодзьдзяў нашай эры Кляўдыюс Пталемэй часам далучаўся да дынастыі [[Пталемэі|Пталемэяў]], але сучасныя гісторыкі лічаць гэта памылкай, выкліканай супадзеньнем імёнаў (імя Пталемэй было папулярным на тэрыторыі былога царства Лягідаў). Рымскае родавае імя ({{lang-la|nomen|скарочана}}) Кляўдыюс ({{lang-la|Claudius|бяз мовы}}) сьведчыць пра тое, што Пталемэй быў рымскім грамадзянінам, і яго продкі атрымалі рымскае грамадзянства, хутчэй за ўсё, ад імпэратара [[Кляўдыюс]]а.
==
Пталемэй зрабіў унёсак у мноства галін тагачаснай навукі. Яму належаць дасьледваньні і працы ў астраноміі, матэматыцы, геаграфіі, картаграфіі, оптыцы і храналёгіі.
У сваёй асноўнай працы «Megale syntaxis» (''Вялікая пабудова''), вядомай пад арабізаванай назвай «[[Альмагест]]», Пталемэй выклаў збор астранамічных ведаў [[Старажытная Грэцыя|Старажытнай Грэцыі]] і [[Бабілён]]а. Пталемэй сфармуляваў (калі не перадаў сфармуляваную [[Гіпарх]]ам) складаную [[геацэнтрычная сыстэма сьвету|геацэнтрычную мадэль сьвету]] з [[эпіцыкль|эпіцыклямі]], якая была прынятая ў заходнім і арабскім сьвеце да стварэньня [[гэліяцэнтрычная сыстэма сьвету|гэліяцэнтрычнай сыстэмы]] [[Мікалай Капэрнік|Мікалаем Капэрнікам]]. Назва галоўнай працы Пталемэя — «Вялікая матэматычная пабудова па астраноміі ў трынаццаці кнігах», ці проста і з годнасьцю «Вялікае», па-грэцку «Мэгістэ», на шляху ад грэкаў у сярэднявечную Эўропу праз арабаў трансфармавалася ў Альмагест.▼
=== Астраномія ===
▲У сваёй асноўнай працы «Megale syntaxis» (''Вялікая пабудова''), вядомай пад арабізаванай назвай «[[Альмагест]]», Пталемэй выклаў збор астранамічных ведаў [[Старажытная Грэцыя|Старажытнай Грэцыі]] і [[Бабілён]]а. Пталемэй сфармуляваў (калі не перадаў сфармуляваную [[Гіпарх]]ам) складаную [[геацэнтрычная сыстэма сьвету|геацэнтрычную мадэль сьвету]] з [[эпіцыкль|эпіцыклямі]], якая была прынятая ў заходнім і арабскім сьвеце да стварэньня [[гэліяцэнтрычная сыстэма сьвету|гэліяцэнтрычнай сыстэмы]] [[Мікалай Капэрнік|Мікалаем Капэрнікам]]. Назва галоўнай працы Пталемэя — «Вялікая матэматычная пабудова
Альмагест таксама ўтрымліваў каталёг зорнага неба. Сьпіс з 48 [[сузор’е|сузор’яў]] не пакрываў цалкам [[нябесная сфэра|нябесную сфэру]]: там былі толькі тыя [[зоркі]], якія Пталемэй мог [[Назіральная астраномія|пабачыць]], знаходзячыся ў [[Александрыя|Александрыі]].
Радок 14 ⟶ 17:
Спрэчным зьяўляецца пытаньне па суадносінах прац Пталемэя з працамі ранейшых аўтараў. Існуе меркаваньне, што зорны каталёг Пталемэя зьяўляўся ўдакладнёнай вэрсіяй каталёгу, складзенага раней Гіпархам. На карысьць гэтай вэрсіі сьведчыць тое, што, паводле дасьледваньняў сучасных гісторыкаў астраноміі, усе пералічаныя ў каталёгу 1022 зоркі маглі назірацца Гіпархам на шыраце [[Родас]]а (36° п. ш.), але каталёг ня ўтрымлівае ні воднай зоркі, якую можна было пабачыць у болей паўднёвай Александрыі (31° п. ш.), але нельга было на Родасе.
== Крыніцы ==
{{Сузор’і/гісторыя/пталемэеўскія}}▼
{{Крыніцы|refs=
<ref name="белэн">Пталемей // {{Літаратура/БелЭн|13к}} — С. 109.</ref>
}}
== Вонкавыя спасылкі ==
{{Commons|Category:Ptolemy}}
▲{{Сузор’і/гісторыя/пталемэеўскія}}
{{DEFAULTSORT:Пталемей}}
[[Катэгорыя:Асобы па альфабэце]]
[[Катэгорыя:Нарадзіліся ў 90 годзе]]
| |||