Сьвіслацкая гімназія: розьніца паміж вэрсіямі

Змесціва выдалена Змесціва дададзена
Legobot (гутаркі | унёсак)
д Bot: Migrating 2 interwiki links, now provided by Wikidata on d:q3920855 (translate me)
афармленьне, выпраўленьне спасылак
Радок 1:
'''Сьвіслацкая гімназія''' ([[1804]]—[[1845]]) — агульнаадукацыйная сярэдняя навучальная ўстанова ў мястэчку [[Сьвіслач (горад)|Сьвіслач]] (заразцяпер мае статус гораду) [[Гарадзенская губэрня|Гарадзенскай губэрні]]. Сярод сучасьнікаў лічылася адной з найлепшых навучальных установаў [[ВКЛ|Вялікага Княства Літоўскага]]<ref>{{Кніга|аўтар=Л. М. Несцярчук.|загаловак=Напалеон Орда. Шлях да Бацькаўшчыны : кніга-альбом|месца=Мн.|выдавецтва=Маст. літ.|год=2009|старонкі=23|isbn=978-985-02-1031-9}}</ref>.
 
У гімназіі, а таксама ў вучэльні і прагімназіі, у каторыя яна пазьней была расфарміравана, навучаліся такія выбітныя асобы, як [[Напалеон Орда]], [[Рамуальд Траўгут]], [[Кастусь Каліноўскі]], [[Юзэф Ігнацы Крашэўскі]].
 
== Гісторыя ==
[[18 верасьня]] [[1804]] г. [[Расейская імпэрыя|імпэратар]] [[Аляксандар I Раманаў|Аляксандар I]] афіцыйна зацьвердзіў адкрыцьцё гімназіі з прапановы дырэктара вучэльняў Гарадзенскай губэрні Ю. Касакоўскага і са згоды гаспадара мястэчка графа В. Тышкевіча, які ахвяраваў установе будынак і тысячу [[злоты|злотых]] на яго перабудову, а таксама завяшчаў 30 тыс. [[расейскі рубель|рублёў]] серабром<ref name="EGB" />.
 
Гімназія мела статус губэрнскай і прымала навучэнцаў ззь [[Берасьцейскі павет|Берасьцейскага]], [[Пружанскі павет (РасейскаяГарадзенская імпэрыягубэрня)|Пружанскага]], [[Кобрынскі павет (РасейскаяГарадзенская імпэрыягубэрня)|Кобрынскага]], [[Ваўкавыскі павет|Ваўкавыскага]], [[Слонімскі павет|Слонімскага]] і [[Гарадзенскі павет|Гарадзенскага]] паветаў.
 
У [[1815]] г. пасьля сьмерці Тышкевіча атрыманыя ў спадчыну грошы дазволілі кіраўніцтву гімназіі перавесьці яе на новы ўзровень, пашырыўшы колькасьць прадметаў і выкладчыкаў. У [[1817]] г. тут меліся падрыхтоўчая і 6 асноўных клясаў, 10 выкладчыкаў і блізу 300 вучняў. Выкладаліся: [[польская мова|польская]], [[лацінская мова|лацінская]], [[грэцкая мова|грэцкая]], [[нямецкая мова|нямецкая]] і [[француская мова|француская]] мовы, [[арытмэтыка]], [[альгебра]], [[геамэтрыя]], [[трыганамэтрыя]], [[каморніцтва]], [[прыродазнаўства]], [[архітэктура]], [[хімія]], [[фізыка]], [[права]], [[палітэканомія]], [[каліграфія]], [[гісторыя]], [[міталёгія]], [[касмаграфія]], [[садоўніцтва]], [[батаніка]], [[сельская гаспадарка]], [[мінэралёгія]], [[мараль]], [[лёгіка]], [[рыторыка]], [[паэзія]], [[эстэтыка]], [[маляваньне]], [[музыка]], [[гімнастыка]].
Радок 14:
Паводле гісторыка [[Андрэй Самусік|Андрэя Самусіка]], у [[1825]] г. у Сьвіслацкай гімназіі [[гісторыя|гісторыю]] і [[геаграфія|геаграфію]] выкладаў [[Ян Чачот]]<ref name="EGB">А. Самусік. Свіслацкая гімназія // {{Літаратура/ЭГБ|6-2}} С. 262</ref>, аднак дасьледнікі біяграфіі паэта і фальклярыста сьцьвярджаюць, што з канца [[1824]] па травень [[1825]] Я. Чачот адбываў шасьцімесячнае пакараньне ў крэпасьці Кізіл<ref>[http://www.marakou.by/by/davedniki/represavanyya-litaratary/tom-ii/index_19884.html Чачот Ян Антоні] // {{Літаратура/Даведнік Маракова|РЛ|1|0|РЛ1-3|РЛ1-3}}</ref> па справе віленскіх згуртаваньняў моладзі.
 
У час [[Паўстаньне 1830—1831 гадоў|паўстаньня 1830—311830—1831 гг.гадоў]] рабілася спроба падрыхтаваць у Сьвіслачы паўстаньне з удзелам гімназістаў, але плян ня быў зьдзейсьнены.
 
У [[1834]] г. гімназія страціла статус губэрнскай, ёй стала [[Гарадзенская гімназія|гімназія]] ў [[ГародняГорадня|ГародніГорадні]]. У Сьвіслачы захавалася павятовая гімназія, якую меркавалася перавесьці ў [[Слонім]], а ў Сьвіслачы пакінуць толькі 5-кляснае павятовае вучылішча для дваран. У [[1845]] г. гімназія была пераведзена ў [[Шаўлі]] [[Ковенская губэрня|Ковенскай губэрні]] (у Сьвіслачы засталося павятовае вучылішча).
 
Апошняй спробай аднавіць у мястэчку гімназічную адукацыю было стварэньне ў [[1860]] г. на базе вучылішча першай у Расейскай імпэрыі 4-кляснай прагімназіі. Вучэбны курс у якой адпавядаў першым 4 клясам поўнай гімназіі, куды потым выпускнікоў прагімназіі прымалі без іспытаў ў 5-уюю клясу. Пасьля задушэньня [[Паўстаньне 1863—1864 гадоў|паўстаньня 1863—641863—1864 гг.]] прагімназія была часова зачыненая, а ў [[1865]] г. рашэньнем ураду канчаткова скасаваная.
 
== Вядомыя навучэнцы ==
* [[Леан Зянковіч]]
* [[Кастусь Каліноўскі]]
* [[Юзэф Ігнацы Крашэўскі]]
* [[Уладыслаў Малахоўскі]]
* [[Напалеон Орда]]
Радок 34:
 
== Крыніцы ==
{{ЗноскіКрыніцы}}
{{Крашэўскі}}
 
[[Катэгорыя:Сьвіслацкая гімназія| ]]