Арлеан: розьніца паміж вэрсіямі

Змесціва выдалена Змесціва дададзена
MerlIwBot (гутаркі | унёсак)
д робат дадаў: uz:Orléans
афармленьне, дапаўненьне
Радок 51:
|Колер = {{Колер|Францыя}}
}}
'''Арлеан''' ({{мова-fr|Orléans}}) — горад у [[Францыя|Францыі]], адміністрацыйны цэнтар дэпартамэнтадэпартамэнту [[Люарэ]] і рэгіёнарэгіёну [[Цэнтар (рэгіён Францыі)|Цэнтар]]. Галоўны горад гістарычнагагістарычнай вобласьці [[Арлеанэ]]. Разьмешчаны на рацэ [[Люара]], уза 130 кілямэтрахкілямэтраў ад [[Парыж]]у. Насельніцтва складае 113 126 чалавек, паводле дадзеныхзьвестак на [[1999]] год.
 
== Гісторыя ==
Арлеан быў заснаваны як галоўны горад кельцкага племені [[карнуты|карнутаў]], называўся Цэнабум ({{мова-la|Cenabum|скарочана}}). У [[52 да н. э.|52 годзе да н. э.]] быў разбураны [[Юліюс Цэзар|Цэзарам]] і адноўлены ў [[275]] годзе імпэратарам [[Аўрэліян]]ам, у гонар якога з V стагодзьдзя стаў называцца АўрэліяанумамАўрэліянумам ({{мова-la|Aurelianum|скарочана}}). Назва зь цягам часу зьмянілася на сучасную ў адпаведнасьці з францускім вымаўленьнем.
 
У [[451]] годзе правадыр [[гуны|гунаў]] [[Атыла]] паспрабаваў захапіць і разрабаваць горад, але ў апошні момант быў спынены прыбылай арміяй пад сумесным камандаваньнем караля вэстготаў [[Тэадорых I|Тэадорыха I]] і рымскага вайскавода [[Аэцыюс|Аэцыюса]]а. Да арміі хаўрусьнікаў далучылася таксама частка [[аланы|аланаў,]], якіякія япрыйшліпрыйшлі разам з [[вандалы|вандаламі]] й пасяліліся ў навакольлях горадагораду з [[408]] году.
 
У [[X стагодзьдзе|X]]—[[XI стагодзьдзе|XI стагодзьдзях]] Арлеан быў другім па значнасьці горадам каралеўскіх земляў пасьля Парыжу. У [[X стагодзьдзе|X стагодзьдзі]] стаў важнай крэпасьцю. У [[1306]] годзе ў горадзе быў заснаваны унівэрсытэт. Аблога Арлеана ў [[1428]]—[[1429]] гадах ёсьць адной з найважнейшых падзеяў [[Стогадовая вайна|Стогадовай вайны]]. Пасьля сямімесячнай аблогі горад быў вызвалены 8 траўня войскамі пад правадырствам [[Жанна д’Арк|Жанны д’Арк]], пасьля чаго яе пачалі называць Арлеанскай дзевай.
 
== Адукацыя ==
Яшчэ ў раньнім [[Сярэднявечча|Сярэднявеччы]] атрымаць адукацыю ў Арлеане лічылася прэстыжным. У [[VI стагодзьдзе|VI стагодзьдзі]] тут навучаўся сын караля [[Бургундыя|Бургундыі]] Гунтрамна Гундабадам. [[Карл Вялікі]], а затым [[Гуга Капэт]]а адпраўлялі ў Арлеан вучыцца сваіх старэйшых сыноў. У [[XI стагодзьдзе|XI]]—[[XIII стагодзьдзе|XIII стагодзьдзях]] навучальныя ўстановы горадагораду былі шырока вядомыя, слава аб іх распаўсюдзілася да [[Італія|Італіі]] й [[Ангельшчына|Ангельшчыны]], адкуль людзі прыязджаліпрыяжджалі атрымаць адукацыю.
 
== Эканоміка ==
Арлеан ёсьць буйным прамысловым цэнтрам.
 
== Вядомыя асобы ==
* [[Жак Поль Мінь]] — францускі каталіцкі сьвятар
 
== Вонкавыя спасылкі ==
Радок 73 ⟶ 76:
 
[[Катэгорыя:Гарады Францыі]]
[[Катэгорыя:Арлеан|* ]]
 
[[af:Orléans]]