Герб: розьніца паміж вэрсіямі

Змесціва выдалена Змесціва дададзена
д →‎Агульная гісторыя: выпраўленьне спасылак
д r2.7.2+) (робат зьмяніў: da:Våben (heraldik); касмэтычныя зьмены
Радок 2:
'''Герб''' (ад ням. ''erbe'' — спадчына) — сымбалічная эмблема, візуальны адпаведнік пэўнай асобы ці рода, [[Каталіцкі ордэн|каталіцкага ордэна]], [[горад]]у, [[дзяржава|дзяржавы]].
 
== Агульная гісторыя ==
Першыя гербы ўзьніклі ў канцы 11—12 ст. ў часы [[Крыжовыя паходы|крыжовых паходаў]]. Крыніцамі гербавых [[эмблема]]ў найчасьцей былі [[пячатка|пячаткі]], вядомыя са старажытнасьці. Раньні герб уяўляў сабою [[шчыт (зброя)|шчыт]] з выяваю (гал. атрыбут), потым у склад гербу ўвайшлі [[Прылбіца|гелм]], [[Клейнод|кляйнот]] (фігура на гелме), [[Намітка (геральдыка)|намёт]] (напачатку — намочаная тканіна, якой накрывалі гелм ад сонца), [[Карона (геральдыка) |карона]]. У позьнім сераднявеччы ў гербу зьявіліся менш абавязковыя элемэнты — [[Пахолак|шчытаношы]], [[Дэвіз (геральдыка)|дэвізная стужка]] і [[ордэн]]ы.
 
Гербавыя выявы падзяляюцца на [[геральдычныя фігуры]] (1-га і 2-га парадку) і звычайныя (натуральныя і [[Штучныя фігуры ў геральдыцы|штучныя]]). Колеры ў гербе ствараюцца фарбамі (чырвоная, блякітная, зялёная, пурпуровая [фіялетавая], чорная) і мэталамі (золата і срэбра [жоўты і белы]), скарыстоўваецца таксама футра (гарнастая і вавёркі). У гербах беларускай шляхты пераважаюць чырвоныя і блякітныя фарбы, футры практычна не ўжываюцца.
 
== Тэрміналёгія ==
{{Элемэнты гербу}}
 
== Гербы ў ВКЛ ==
 
У [[ВКЛ]] гербы зьявіліся ў 2-й пал. 14 ст., найбольш старажытны герб вядомы па пячатцы баярына Вайдылы ([[1380]]). Легендарная частка [[Літоўска-беларускія летапісы|літоўска-беларускіх летапісаў]] згадвае гербы «[[Кітаўрус (герб)|Кітаўрус]]», «[[Калюмны]]», «[[Урсін]]», «[[Ружа герб|Ружа]]» і «[[Пагоня]]».
Радок 20:
Гербы вывучае [[геральдыка]], зборы гербаў называюцца [[гербар]]амі.
 
== Віды гербаў ==
=== Радавыя гербы ===
* шляхецкія гербы
Радок 88:
[[cs:Erb]]
[[cy:Arfbais]]
[[da:Våben (heraldiskheraldik)]]
[[de:Wappen]]
[[et:Vapp]]