Артышок: розьніца паміж вэрсіямі
Змесціва выдалена Змесціва дададзена
Luckas-bot (гутаркі | унёсак) д r2.7.1) (робат дадаў: ku:Artîşok |
The-verver (гутаркі | унёсак) д артаграфія, -Катэгорыя:Беларуская кухня |
||
Радок 1:
[[Файл:Braunschweig Botanischer Garten Artischocke.JPG|міні|300пкс|Артышок]]
'''Артышок''' (''Cynara''), [[род]] кветкавых [[расьліна|расьлін]] [[сямейства астравых]]. Каля 12 [[від]]аў. Пашыраны ў [[Міжземнамор'e|Міжземнамор’і]] і на [[Канарскія выспы|Канарскіх астравах]]. У культуры
Шматгадовыя травяністыя расьліны. [[Сьцябло]] галінастае, прамое, вышыня 0,5—1 м. Лісьце буйное, лапасьцёвае або перыстарасьсечанае. Трубчастыя фіялетавыя, сінія або белыя кветкі сабраны ў буйны [[кошык]] дыяметрам да 10 см. Сакавітыя нераскрытыя кошыкі зь мясісітым кветаложам (маюць да 4% бялку, 7—15% [[вуглявод]]аў (да 12% цукру), 3—11% [[вітамін]]у С, 0,4 мг% [[каратын]]у, вітаміны В1 (0,18 мг %) і В2, С — 5 мг %, [[правітамін А]], [[інулін]], мінэральныя і араматычныя рэчывы, 0,74 % клятчаткі, да 80% вады), ачышчаныя чаранкі, галоўныя жылкі лісьця і карані спажываюць вараныя і кансэрваваныя (далікатэсная [[страва]]). Сырыя артышокі (перад ужываньнем абдаюць кіпенем) выкарыстоўваюць у [[салата]]ах. [[Суквецьце|Суквецьці]] артышока зрэзваюць да поўнага іх раскрыцьця. Пасля адварваньня ў салёнай вадзе іх можна есьці з [[алея]]й або [[соўс]]ам або падсмажваць у топленым або сьметанковым масьле і пасыпаць [[сухар]]амі або [[зеляніна]]й. Выкарыстоўваюць таксама артышокі для прыгатаваньня розных соўсаў.
Магчыма, вядомы ў Міжземнамор’і ўжо ў антычнасьці. У 16 ст. пачалі пашырацца
== Правілы спажываньня ==
Радок 10:
== Артышок у мэдыцыне ==
Артышок вядомы як стымулявальны і дыўрэтычны [[лекавы сродак]]; ужываюць пры [[дыябэт|дыябэце]], [[атэрасклероз]]е, хваробах печані; плады — проціядзьдзе [[опіум]]у. Артышок карысны людзям сталага ўзросту і хворым [[атэрасклероз]]ам, пакольку гліказыд цынарын, якім багата
== Літаратура ==
Радок 17:
== Вонкавыя спасылкі ==
{{Commons|Cynara scolymus}}
{{ізаляваны артыкул}}▼
▲{{ізаляваны артыкул}}
[[ar:خرشوف]]
| |||