Фэрдынанд Нойрайтэр: розьніца паміж вэрсіямі
Змесціва выдалена Змесціва дададзена
д r2.6.5) (робат дадаў: csb:Ferdinand Neureiter |
афармленьне; – непацьверджаныя зьвесткі |
||
Радок 1:
'''Фердынанд Нойрайтэр''' ({{
== Біяграфія ==
З [[1937]]
Быўшы на Беласточчыне ў пачатку 80‑х, пазнаёміўся з [[Сакрат Яновіч|Сакратам Яновічам]]. У лістападзе 1981 г. беластоцкі тыднёвік «[[Ніва (газэта)|Ніва]]» надрукаваў інтэрвію з Ф. Нойрайтэрам Сакрата Яновіча. Пазьней аўстрыйскі навуковец наведаў [[Беларуская бібліятэка імя Францішка Скарыны|Беларускую бібліятэку ў Лёндане]]. Выдаў дапаможнік для нямецкамоўных студэнтаў «Беларуская анталёгія: Хрэстаматыя па беларускай літаратуры (
▲З [[1937]] года жыў ў [[Аўстрыя|Аўстрыі]]. У [[1946]] годзе скончыў клясычную гімназію. Вывучаў ангельскую і раманскія мовы, а з канца 1950‑х — польскую, беларускую, украінскую, актыўна цікавіўся кашубскай культурнай спадчынай. З [[1959]] па [[1969]] гг. выкладаў «Культуру менш значных народаў Эўропы» у Зальцбурскім народным вячэрнім унівэрсытэце, які ўключаў у тым ліку курс гісторыі беларускай літаратуры. Асаблівасьці беларускай мовы (аканьне, дзеканьне, цеканьне) Фэрдынанд Нойрайтэр тлумачыў сваім чытачам тады, калі сам яшчэ ня чуў ніводнага жывога беларускага слова{{Няма крыніцы}}. У [[1978]] г. апублікаваў па‑нямецку «Гісторыю кашубскай літаратуры» (у 1982 г. выйшла па‑польску).
▲Быўшы на Беласточчыне ў пачатку 80‑х, пазнаёміўся з [[Сакрат Яновіч|Сакратам Яновічам]]. У лістападзе 1981 г. беластоцкі тыднёвік «[[Ніва (газэта)|Ніва]]» надрукаваў інтэрвію з Ф.Нойрайтэрам Сакрата Яновіча. Пазьней аўстрыйскі навуковец наведаў [[Беларуская бібліятэка імя Францішка Скарыны|Беларускую бібліятэку ў Лёндане]]. Выдаў дапаможнік для нямецкамоўных студэнтаў «Беларуская анталёгія: Хрэстаматыя па беларускай літаратуры (з нямецкімі перакладамі)» (Мюнхэн, 1983), які ўключыў творы сарака беларускіх пісьменьнікаў ХІХ — ХХ стагодзьдзяў. У дапаможніку беларуская літаратура была пададзеная ў яе цэласьці, без падзелу на савецкую і несавецкую (былі ўключаныя, напрыклад, творы [[Алесь Гарун|Алеся Гаруна]], [[Казімер Сваяк|Казімера Сваяка]], [[Натальля Арсеньнева|Натальлі Арсеньневай]], [[Ларыса Геніюш|Ларысы Геніюш]], [[Алесь Барскі|Алеся Барскага]], Сакрата Яновіча). Усяго ў анталёгіі зьмешчаныя семдзясят восем перакладзеных Ф. Нойрайтэрам вершаў, пятнаццаць празаічных урыўкаў і чатыры фрагмэнты з драматычных твораў. Варта нагадаць, што гэтая праца рабілася ўва ўмовах адсутнасьці якога‑небудзь паважнага беларуска‑нямецкага слоўніка.
Апублікаваў некалькі артыкулаў пра Беларусь і беларускую культуру: «Янка Купала — паэт зь Беларусі», «Беларусь — папялушка Эўропы». Пераклаў на нямецкую мову раман Ю. Попкі «Сьвеціць у тумане» (1985), працу Р. Астроўскага «Беларусь з Х па XVI стагодзьдзе» (1986), прадмову да беларуска‑нямецкага выданьня «Слова аб паходзе Ігаравым» (1987), зборнік артыкулаў «Вытокі беларускай нацыі і культуры» (1988). Фэрдынанд Нойрайтэр неаднойчы друкаваўся ў выданьнях Міжнароднай асацыяцыі беларусістаў (Беларусіка‑1, Беларусіка‑16, Беларусіка‑18).
У апошня гады жыцьця актыўна супрацоўнічаў зь беластоцкім выданьнем «Год беларускі — Annus Albaruthenicus». У
== Галоўныя працы ==
*
*
*
▲* ’’Geschichte der Kaschubischen Literatur. Versuch einer Zusammenfassenden Darstellung’’, Otto Sagner Verlag München [[1978]], [[1991]]
*
*
▲* ’’Historia literatury kaszubskiej. Próba zarysu’’, Wydawnictwo Morskie, [[Гданьск|Gdańsk]] [[1982]]
▲* ’’Weissrussische Anthologie. Ein Lesebuch zur Weissrussischen Literatur (mit deutschen Übersetzüng)’’, München [[1983]]
▲* ’’Recepcja literatury kaszubskiej na niemieckim obszarze językowym’’, [w:] ‘’Kaszubszczyzna w świecie. Materiały z konferencji naukowej Jastrzębia Góra 1-2 X [[1993]], Wejherowo [[1994]]
{{Ізаляваны артыкул}}
{{САРТЫРОЎКА_ПА_ЗМОЎЧВАНЬНІ:Нойрайтэр, Фэрдынанд}}
[[Катэгорыя:Нарадзіліся ў Рызе]]
[[Катэгорыя:Аўстрыйскія перакладчыкі]]
|