Вікіпэдыя

Халодная вайна: розьніца паміж вэрсіямі

Інтэрактыўны прагляд гісторыі
← Папярэдняя зьменаНаступная зьмена →
Змесціва выдалена Змесціва дададзена
ВізуальнаВікіразметка
Dymitr (гутаркі | унёсак)
61 405 правак
дапаўненьне крыніца — http://en.wikipedia.org/wiki/Cold_War?oldid=484733904
Dymitr (гутаркі | унёсак)
61 405 правак
д стыль
Радок 2:
'''Хало́дная вайна́''' — тэрмін, што азначае геапалітычную і ідэалягічную барацьбу паміж [[СССР]] і ейнымі сатэлітамі з аднаго боку і [[ЗША]] зь краінамі блёку НАТО з другога пасьля [[Другая сусьветная вайна|Другой сусьветнай вайны]]. Яна пачалася прыблізна ў [[1945]]—[[1948]] гадох пасьля часовага ваеннага саюзу краін у барацьбе супраць [[Трэці Райх|нацыскай Нямеччыны]], трывала (з усё меншай актыўнасьцю) на працягу наступных сарака гадоў і ў рэшце рэшт скончылася распадам савецкага блёку ў [[1989]] годзе. У [[1949]] годзе была створана арганізацыя [[НАТО]], як ваенны альянс па стрымліваньні [[камунізм]]у ў якасьці асноўнай стратэгіі ў рамках [[дактрына Трумэна|дактрыны Трумэна]], у той час як савецкі блёк сфармаваўся дзякуючы [[Варшаўская дамова|Варшаўскай дамовы]] ў [[1955]] годзе. Некаторыя краіны сьвету вырашылі падрымаць адзін з блёкаў, у той час як іншыя аддалі перавагу застацца нэўтральнымі.
 
Халодная вайна была названая так, бо ў часе ейнага ходу не назіраліся прамыя ваенныя дзеяньні, паколькі абодва бакі валодалі [[ядзерная зброя|ядзернай зброяй]], бо іхняе выкарыстаньне амаль цалкам гарантуе узаемнае зьнішчэньнязьнішчэньне. Цыклі адноснага спакою суправаджаліся высокай напружанасьцю, якая магла б прывесці да вайны. Найбольш напружанымі падзеямі гэтага супрацьстаяньня сталі [[Блякада Бэрліна]] ([[1948]]—[[1949]]), [[вайна ў Карэі]] ([[1950]]—[[1953]]), [[Бэрлінскі крызіс 1961 году]], [[вайна ў Віетнаме]] ([[1959]]—[[1975]]), [[кубінскі ракетны крызіс]] ([[1962]]), савецкая [[вайна ў Аўганістане (1979—1989)|вайна ў Аўганістане]] ([[1979]]—[[1989]]), а таксама вайсковае вучэньне НАТО [[Able Archer 83]], якое праходзіла ў лістападзе [[1983]] году. Канфлікт выяўляўся праз ваенныя кааліцыі, стратэгічнае разгортваньне звычайных сіл, шырокую дапамогу дзяржавам, [[шпіянаж]], [[прапаганда|прапаганду]], звычайныя і ядзерныя узбраеньні, заклікі да нэўтральных краінаў, суперніцтва падчас спартовых мерапрыемстваў і тэхналягічных спаборніцтваў, як то [[касьмічная гонка]]. Для таго каб зьменшыць рызыку патэнцыйнай [[ядзерная вайна|ядзернай вайны]], абодва бакі праводзілі палітыку [[разрадка палітычнай напружанасьці|разрадкі палітычнай напружанасьці]] ў [[1970-я]] гады.
 
У [[1980-я]] гады ЗША павялічыла дыпляматычны, ваенны і эканамічны ціск на Савецкі Саюз, у той час, як савецкая эканоміка ўжо пакутвала ад [[стагнацыя|стагнацыі]]. У канцы [[1980-я|1980-х]] гадоў савецкі прэзыдэнт [[Міхаіл Гарбачоў]] увёў лібэральныя рэформы [[перабудова|перабудовы]] і ўвядзеньня галоснасьці. Гэта спрыяла руху мірных рэвалюцыі ў дзяржавах-сатэлітах Савецкага Саюза, у той час як сам Савецкі Саюз быў скасаваны ў [[1991]] годзе, у выніку чаго Злучаныя Штаты сталі дамінуючай ваеннай дзяржавай сьвету. Халодная вайна і ейныя падзеі не пакінулі значную спадчыну, аднак янаяны знайшлазнайшлі адбітак у папулярнай культуры, асабліва ў сродках масавай інфармацыі ў тэмах пра шпіянаж і пагрозу ядзернай вайны.
 
Упершыню тэрмін «халодная вайна» дастасаваў для апісаньня супрацьстаяньня Злучаных Штатаў і Савецкага Саюзу [[Джордж Орўэл]] у артыкуле «Ты і атамная бомба», які зьявіўся ў [[1945]] годзе.
Атрымана з «https://be-tarask.wikipedia.org/wiki/Халодная_вайна»