Вікіпэдыя

Царкоўная унія: розьніца паміж вэрсіямі

Інтэрактыўны прагляд гісторыі
← Папярэдняя зьменаНаступная зьмена →
Змесціва выдалена Змесціва дададзена
ВізуальнаВікіразметка
пачатак
афармленьне, катэгорыя, інтэрвікі
Радок 1:
{{Няма крыніцаў}}
'''Царкоўная унія''' — аб’яднаньне двухдзьвюх Цэркваў (або іх часткі) на аснове агульных традыцыяў, літургіі, дактрыны і арганізацыі (або некаторых з гэтых элемэнтаў) з падпісаньнем акту аб кананічнай сулучнасьці. Панятак “царкоўная«царкоўная унія”унія» найчасьцей выкарыстоўваюць у адносінах да вызнаўцаў усходняга хрысьціянства, якія зьядналіся з [[Каталіцкая Царква|Каталіцкай Царквой]], аднак царкоўныя уніі заключалі між сабою таксама і [[пратэстанцтва|пратэстанцкія]] Цэрквы і супольнасьці, а таксама [[праваслаўе|праваслаўныя]].
 
Галоўным натхненьнем для ўсіх царкоўных уніяў была ідэя вяртаньня да першаснай еднасьці ўсіх хрысьціянаў, да агульных каранёў хрысьціянства. Да царкоўнай уніі магла прыступаць уся царкоўная супольнасьць або яе частка. Асноўным закідам супраць практыкі уніяў зьяўляецца празэлітызм[[празэліт]]ызм.
 
Утвораныя ў выніку царкоўных уніяў уніяцкія каталіцкай Цэрквы маюць ерархічную структуру пад зьверхніцтвам [[Папа|Рымскага папы]], у той час як пратэстанцкія Цэрквы, як правіла, маюць федэрцыйныфэдэрцыйны характар.
 
== Каталіцтва ==
Радок 18:
 
Найбольш значнымі, але няўдалымі спробамі падпісаньня царкоўных уніяў з усходнімі хрысьціянамі былі:
•* Ліёнская унія 1274 году
•* Флярэнцкая унія 1439 году
 
Найбольш значныя з царкоўных уніяў, якія прывялі да афармленьня новых усходне-каталіцкіх Цэркваў:
 
•* Унія з Асірыйскай Царквой Усходу ў 1553 годзе ([[Халдэйская Каталіцкая Царква]]).
•* Берасьцейская унія 1596 году ў Рэчы Паспалітай для ўкраінцаў і беларусаў, якія пражывалі на яе тэрыторыі (Украінская і Беларуская Грэка-Каталіцкія Цэрквы).▼
 
•* Унія з Эфіёпскай Царквой у 1622 годзе (Эфіёпская Каталіцкая Царква).▼
▲• Берасьцейская унія 1596 году ў Рэчы Паспалітай для ўкраінцаў і беларусаў, якія пражывалі на яе тэрыторыі (Украінская і Беларуская Грэка-Каталіцкія Цэрквы).
•* Вужгарадзкая унія 1649 году для праваслаўнага насельніцтва Закарпацьця і сучаснай Славакіі, якая ў 1699 годзе была распаўсюджана таксама і на праваслаўнае насельніцтва Трансыльваніі ў сучаснай Румыніі (Русінская, Славацкая і Румынская Грэка-Каталіцкія Цэрквы).▼
 
•* У 1664 годзе была падпісана унія ў Мукачаве, якая далучыла да грэка-каталіцкай Царквы праваслаўнае насельніцтва Закарпацьця і вугорскай япархіі Гайдудораг.▼
▲• Унія з Эфіёпскай Царквой у 1622 годзе (Эфіёпская Каталіцкая Царква).
•* Унія з часткай сіра-якабітаў ў 1677 годзе ([[Сірыйская Каталіцкая Царква]]).▼
 
•* У 1713 годзе была заключана унія ў Марамурэшы (сёньня - Румынія). Да 1721 году ўсе праваслаўныя сьвятары Закарпацьця прызналі унію.▼
▲• Вужгарадзкая унія 1649 году для праваслаўнага насельніцтва Закарпацьця і сучаснай Славакіі, якая ў 1699 годзе была распаўсюджана таксама і на праваслаўнае насельніцтва Трансыльваніі ў сучаснай Румыніі (Русінская, Славацкая і Румынская Грэка-Каталіцкія Цэрквы).
•* Унія з Антыяхійскай Праваслаўнай Царквой ў 1729 годзе ([[Мельхіцкая Каталіцкая Царква]]).▼
 
•* Унія з часткай коптаў у 1741 годзе ([[Копцкая Каталіцкая Царква]]).▼
▲• У 1664 годзе была падпісана унія ў Мукачаве, якая далучыла да грэка-каталіцкай Царквы праваслаўнае насельніцтва Закарпацьця і вугорскай япархіі Гайдудораг.
•* Унія з часткай армянаў у 1742 годзе ([[Армянская Каталіцкая Царква]]).▼
 
▲• Унія з часткай сіра-якабітаў ў 1677 годзе ([[Сірыйская Каталіцкая Царква]]).
 
▲• У 1713 годзе была заключана унія ў Марамурэшы (сёньня - Румынія). Да 1721 году ўсе праваслаўныя сьвятары Закарпацьця прызналі унію.
 
▲• Унія з Антыяхійскай Праваслаўнай Царквой ў 1729 годзе ([[Мельхіцкая Каталіцкая Царква]]).
 
▲• Унія з часткай коптаў у 1741 годзе ([[Копцкая Каталіцкая Царква]]).
 
▲• Унія з часткай армянаў у 1742 годзе ([[Армянская Каталіцкая Царква]]).
 
Пасьля Другой сусветнай вайны пад ціскам савецкіх уладаў і пракамуністычных рэжымаў Усходняй Еўропы большасьць грэка-каталіцкіх Цэркваў зазнала рэпрэсіі і былі забаронены. Было абвешчана пра скасаваньне уніяў:
 
•* Берасьцейскай уніі — у 1946 годзе;
•* Вужгарадзкай унія — у 1948 годзе (у Румыніі), 1949 годзе (у Закарпацьці, СССР) і ў 1950 (у Чэхаславакія).
 
Аж да 1968 году ў Чэхаславакіі і да 1990 году ў СССР грэка-каталіцкія Цэрквы былі забаронены, а грэка-каталіцкія супольнасьці існавалі толькі падпольна. У той жа час парафіі забароненых у сацыялістычных краінах Цэркваў існавалі ў ЗША, Канадзе, Аўстраліі, Бразыліі, Аргентыне ды ў іншых краінах сярод эмігранцкай дыяспары. Пасьля 1990 году ў СССР, а затым і ва ўтвораных пасьля яго распаду незалежных дзяржавах (у першую чаргу ва Ўкраіне і ў Беларусі), грэка-католікі вядуць свабодную дзейнасьць.
Радок 54 ⟶ 45:
 
Пратэстанцкія евангельскія ўнійныя Цэрквы, якія ўтварыліся ў выніку падпісаньня царкоўных уніяў:
-* [[Евангельская Царква чэскіх братоў]] (кальвінска-лютаранская супольнасьць у Чэхіі)
-* [[Евангельская Царква вальдэнсаў]]
-* [[Зьяднаная Царква Хрыста]]
-* [[Зьяднаная Евангельская Царква]] (існавала ў 1947-1988 гг. у Польшчы)
 
== Праваслаўе ==
Радок 65 ⟶ 56:
 
Акт царкоўнага злучэньня падпісалі [[Расейская Праваслаўная Царква Маскоўскага Патрыярхату]] і [[Расейская Праваслаўная Царква за граніцай (РПЦЗ)]]. 17 траўня 2007 годзе адпаведны акт аб кананічных зносінах падпісалі патрыярх Алексій II і Першагерарх РПЦЗ мітрапаліт Лаўр ў храме Хрыста Збаўцы ў Маскве.
 
[[Катэгорыя:Гісторыя хрысьціянства]]
 
[[be:Царкоўная унія]]
[[cs:Církevní unie]]
[[de:Kirchenunion]]
[[en:Church union]]
[[pl:Unia kościelna]]
[[ru:Церковная уния]]
[[fi:Uniaattikirkot]]
Атрымана з «https://be-tarask.wikipedia.org/wiki/Царкоўная_унія»