Гама (літара): розьніца паміж вэрсіямі

Змесціва выдалена Змесціва дададзена
д r2.7.1) (робат дадаў: vi:Gamma
абнаўленьне зьвестак
Радок 2:
'''Γ, γ''' (назва — '''га́ма'''<ref name=pr>У адпаведнасці з БЭ ў 18 тамах. Т.5., Мн., 1997, С.510: ''Грэчаскае пісьмо''</ref>, {{lang-el|Γάμμα}}) — 3-я літара [[грэцкі альфабэт|грэцкага альфабэту]]. У сыстэме грэцкага альфабэтнага запісу лікаў мае лікавае значэньне 3. Паходзіць ад фінікійскае літары — ''Гімел''. Ад літары ''Ґамма'' паходзяць кірылічныя літары ''Г'', ''Ґ'' і лацінскія ''C'', ''G''.
 
У грэцкім вымаўленьні ''Гамма'' чытаецца, як фрыкатыны гук, у [[Старабеларуская мова| старабеларускіх]] крыніцах літара ''Гамма'' у запазычаных словах перадавалася сродкам літары ''Г''. Гэты факт утварае адну з праблемаў беларускага лацінкавага правапісу, бо у большасці эўрапэйскіх моваў літара ''Гамма'' перадаецца цераз лацінскую літару ''G'' ([[Г-выбухное]]), між тым як фанэтычна больш правільным зьяўляецца звычайнае беларускае фрыкатыўнае ''Г'', якое, аднак, у беларускай лацінцы перадаецца цераз літару "H". Адным з выйсьцяў з гэтай праблемы можа быць ужываньне сучаснай лацінскай фанетычнай транскрыпцыі грэцкай мовы, а менавіта перадаваць літару ''Гамма'' у лацінкавым правапісе цераз двузнак ''Gh''.
Перадае зычны гук Г-выбухны [''Ґ''] (гук Г-фрыкатыўны [''Г''] у грэцкай мове можа граматычна утварацца перад некаторымі галоснымі у пачатку словаў, што, напрыклад, датычыцца грэцкай літары [[эта (літара)|Η, η]]). Літара ''Ґамма'' зьяўляецца [[граматыка|граматычным]] адпаведнікам [[Старабеларуская мова|старабеларускага]] двузнака [''Кг''] і літары [[Ґ]], з той прычыны, што яна традыцыйна перадавалася сродкам літары ''G'' у сыстэме грэка-лацінскай [[Трансьлітэрацыя| трансьлітэрацыі]], а двузнак [''Кг''] у сваю чаргу зьяўляўся [[Транскрыпцыя|транскрыптам]] літары ''G''. Аднак, у сучасным грэцкім вымаўленьні ''Ґамма''чытаецца, як фрыкатыны гук, і у найбольш раньніх [[Старабеларуская мова| старабеларускіх]] крыніцах, у якіx яшчэ не была распаўсюджана зьява лацінска-беларускай [[трансьлітэрацыя| трансьлітэрацыі]], літара ''Ґамма'' у запазычаных словах перадавалася сродкам літары ''Г''.
 
== Крыніцы ==