'''Біза́нтый''' ({{lang-el|Βυζάντιον}}, {{lang-la|Byzantium}}) — старажытны [[горад]], заснаваны каланістамікаляністамі з грэцкага горада МегарыМэгары ў [[661 да н. э.]] на эўрапейскім беразе паўднёвага канца праліва [[Праліў Басфор|Басфор]], насупраць [[Халкідон]]а, калоніікалёніі мегарцаўмэгарцаў на азіяцкім беразе. Назву горад атрымаў ад імя Біза, кіраўніка мегарскіхмэгарскіх пасяленцаў.
Дзякуючы выгоднамувыгаднаму становішчу горад пасьпяхова разьвіваўся, але ў канцы 2 ст. Бізантый быў цалкам разбураны імператарамімпэратарам [[СептымійСэптыміюс СеверСэвэр|СептыміемСэптыміем СеверамСэвэрам]] (193–211193—211) за падтрымку няўдалага суперніка СептыміяСэптымія, [[ПесцэнійПэсцэніюс Нігер|Песцэнія Нігера]].
Да 4 ст. Бізантый так і неня здолеў аднавіцца і быў незначнымнязначным паселішчам. ПасляПасьля сваёй перамогі над імператарамімпэратарам Усходу [[ЛіцынійЛіцыніюс|Ліцыніям]] і абьяднанняабьяднаньня краіны, імператарімпэратар [[КанстанцінКанстантын Вялікі]] [[8 лістапада]] [[324]] заснаваў на месцы Бізантыя новую сталіцу Рымскай імперыі –імпэрыі — [[КанстанцінопальКанстантынопаль]].
