Шагнамэ: розьніца паміж вэрсіямі
Змесціва выдалена Змесціва дададзена
д →Кароткі аповяд: артаграфія |
дапаўненьне крыніца — http://en.wikipedia.org/wiki/Shahnameh?oldid=454501585, стыль |
||
Радок 1:
{{Літаратурны твор
[[Файл:Shahnameh3-1.jpg|міні|150пкс|Старажытная вокладка да кнігі]]▼
|Назва = Шагнамэ
|Назва-арыгінал = شاهنامه
|Выява = Shahnameh3-1.jpg
|Памер = 150пкс
|Жанр = эпас
|Аўтар = [[Фірдаўсі]]
|Мова арыгіналу = пэрсыдзкая
|Напісаны = [[1011]]
|Публікацыя =
|Асобнае выданьне =
|Выдавецтва =
|Пераклад =
|Электронная вэрсія =
|ВікіКрыніца-тэкст =
}}
'''Шагнамэ́''' ({{lang-fa|شاهنامه}}) — выбітны помнік [[Пэрсія|пэрсыдзка]]-[[Таджыкістан|таджыкскай]] літаратуры, нацыянальны эпас іранскіх народаў. На беларускую мову перакладаецца як «Кніга аб царах». У кнізе апісваецца гісторыя Ірана ад старажытных валадароў да пранікненьня [[іслам]]а ў [[7 стагодзьдзе|VII стагодзьдзі]]. «Шагнамэ» — гэта зборнік празаічных і вершаваных твораў, самым значным зь якіх лічыцца эпапея [[Фірдаўсі]], якая была напісана прыкладна ў [[976]]—[[1011]] гадох<ref>[http://www.iran.ru/rus/books.php Расейскае інфармацыйнае агенства Iran.news]</ref>. З астатніх зводаў засталіся толькі фрагмэнты ў пераказе розных аўтараў. Першапачаткова зборнік называўся «Худай-намэ», але пазьней назоў быў зьменены на сучасны.
Радок 25 ⟶ 41:
Усе героі працы Фірдаўсі зьяўляюцца складанымі. Ніхто зь іх ня ёсьць архетыпам, а лепшыя пэрсанажы маюць дрэнныя недахопы, якія адлюстроўваюць горшыя моманты чалавецтва. Фірдаўсі быў засмучаны падзеньнем [[Пэрсыдзкая імпэрыя|Пэрсыдзкай імпэрыі]] й наступным панаваньнем [[арабы|арабаў]] і [[туркі|туркаў]]. «Шагнамэ» ў значнай ступені зьяўлялася ягонымі намаганьнямі па захаваньню памяці пра залатыя дні Пэрсіі, каб перадаць іх новаму пакаленьню, каб яны маглі вучыцца й спрабаваць пабудаваць лепшы сьвет<ref>A. Shapur Shahbazi, «Ferdowsi: A Critical Biography», Hardvard University Center For Middle Eastern Studies, Distributed by Mazda Publishers, 1991. стар. 49</ref>. Нягледзячы на тое, што твор фармальна зьяўляецца мусульманскім, «Шагнамэ» тым ня менш мае пэўныя антыарабская й антытурэцкія настроі<ref>Igor M. Diankonoff. «The Paths of History», Cambridge University Press, 1999, стар. 100, ISBN 0521643988</ref>.
=== Мітычная эпоха ===
Пасьля першапачатковага ўслаўленьня [[Бог]]а й [[Мудрасьць|Мудрасьці]] «Шагнамэ» распавядае пра стварэньне сьвету й чалавека паводле меркаваньняў, якія існавалі ў Сасанідзкай імпэрыі. Пасьля гэтага ідзе расповяд пра гісторыю першага чалавека, [[Гаёмарт]]а, які таксама стаў першым царом пасьля пэрыяду горнага жыцьця. Ягоны ўнук [[Гушанг]], сын [[Сыямак]]а, выпадкова вынаўшаў агонь і ўсталяваў сьвята ў яго гонар. Гісторыі [[Тагмурас]]а, [[Джамшыд]]а, [[Загак]]а, [[Кавэ]], [[Фэрэйдун]]а й ягоных трох сыноў і ўнука месьцяцца ў гэтым разьдзеле. Гэтая частка «Шагнамэ» адносна кароткая й мае ў агульнай колькасьці каля 2100 верша ці чатыры адсотка ўсёй кнігі. Яна апавядае пра падзеі з прастатой, прадказальнасьцю й гістарычнай шпаркасьцю.
== Крыніцы ==
| |||