Беларускі трэці дзяржаўны тэатар: розьніца паміж вэрсіямі

Змесціва выдалена Змесціва дададзена
Jauhienij (гутаркі | унёсак)
Jauhienij (гутаркі | унёсак)
Радок 1:
[[Image:Haluboktheatre1Halubok2.jpg|thumb|Афіша240пкс|Сцэна зь першага спэктаклю Трупы«Суд» Галубка(крайні ўсправа [[Беларускі рабочыУладзіслаў клюб|БеларускімГалубок у рабочымролі клюбе]]Авечкі)]]
'''Беларускі трэці дзяржаўны тэатар''' — тэатральная група пад кіраўніцтвам [[Уладзіслаў Галубок|Уладзіслава Галубка]] (з [[1931]] — [[Канстанцін Саньнікаў|Канстанціна Саньнікава]]), створаная ў [[Менск]]у і дэбютаваная [[10 жніўня]] [[1920]] году пастаноўкай камэдыі «Суд» паводле сцэнару заснавальніка тэатру.
 
Радок 5:
 
== Гісторыя ==
[[Image:Haluboktheatre1.jpg|thumb|185пкс|Афіша спэктаклю Трупы ў [[Беларускі рабочы клюб|Беларускім рабочым клюбе]]]]
Першапачаткова калектыў працаваў пры [[Беларускі рабочы клюб|Беларускім рабочым клюбе]] і іграў спэктаклі для гледачоў ускраін [[Менск]]у. Пазьней выступаў таксама ў менскіх клюбах імя Леніна, Луначарскага, Дзям'яна Беднага, «Камуна» і ў «Беларускай хатцы». Першымі акторамі трупы былі члены сям’і Ўладзіслава Галубка — жонка Ядвіга Аляксандраўна, іхні сын, дочкі Багуся, Міла і Люся, а таксама іншыя выканаўцы пераважна маладога пакаленьня: [[Андрэй Блажэвіч]] (Вангін) Б. Бусел (Райзман), [[Міхась Васілёк]] (Грынблат), Н. Клачко, І. Крыцкі, Л. Скжындзіеўская, Ю. Фляйто<ref name=en>{{Кніга|аўтар = А. В. Сабалеўскі|частка = Беларускі трэці дзяржаўны тэатр|загаловак = Тэатральная Беларусь: Энцыклапедыя: У 2 т.|арыгінал = |спасылка = |адказны = Рэдкал.: Г. П. Пашкоў і інш.|выданьне = |месца = Мн.|выдавецтва = |год = 2002
Першапачаткова калектыў працаваў пры [[Беларускі рабочы клюб|Беларускім рабочым клюбе]] і іграў спэктаклі для гледачоў ускраін [[Менск]]у. Пазьней выступаў таксама ў менскіх клюбах імя Леніна, Луначарскага, Дзям'яна Беднага, «Камуна» і ў «Беларускай хатцы».
 
Першапачаткова калектыў працаваў пры [[Беларускі рабочы клюб|Беларускім рабочым клюбе]] і іграў спэктаклі для гледачоў ускраін [[Менск]]у. Пазьней выступаў таксама ў менскіх клюбах імя Леніна, Луначарскага, Дзям'яна Беднага, «Камуна» і ў «Беларускай хатцы». Першымі акторамі трупы былі члены сям’і Ўладзіслава Галубка — жонка Ядвіга Аляксандраўна, іхні сын, дочкі Багуся, Міла і Люся, а таксама іншыя выканаўцы пераважна маладога пакаленьня: [[Андрэй Блажэвіч]] (Вангін) Б. Бусел (Райзман), [[Міхась Васілёк]] (Грынблат), Н. Клачко, І. Крыцкі, Л. Скжындзіеўская, Ю. Фляйто<ref name=en>{{Кніга|аўтар = А. В. Сабалеўскі|частка = Беларускі трэці дзяржаўны тэатр|загаловак = Тэатральная Беларусь: Энцыклапедыя: У 2 т.|арыгінал = |спасылка = |адказны = Рэдкал.: Г. П. Пашкоў і інш.|выданьне = |месца = Мн.|выдавецтва = |год = 2002
|том = 1|старонкі = 140—143|старонак = 568|сэрыя = |isbn = |наклад = }}</ref>. Працаваць акторамі актыўна ішлі і беларускія пісьменьнікі — [[Міхась Чарот]], [[Васіль Сташэўскі]], [[Алесь Дудар]], [[Ілары Барашка]].
 
Пра першы дэбют сваёй трупы Ўладзіслаў Галубок пісаў:
{|
{{пачатак цытаты}}
|-
|{{пачатак цытаты}}
10 жніўня памяшканьне клюба было перапоўнена чырвонаармейцамі, якія прыйшлі з фронту пасьля баёў адпачываць у Менск. Усякія правілы парушаны, і замест 500 чалавек прысутнічаюць каля 1000<ref>{{Кніга|аўтар = Галубок У.|частка = |загаловак = Творы|арыгінал = |спасылка = |адказны = |выданьне = |месца = Мінск|выдавецтва = [[Мастацкая літаратура (выдавецтва)|Мастацкая літаратура]]|год = 1983
|том = |старонкі = 593—595|старонак = |сэрыя = |isbn = |наклад = }}</ref>.
{{канец цытаты}}
|}
 
Распачаўшы працу ў сталіцы, Трупа беларускіх артыстаў выправілася ў падарожжы па Беларусі, такім чынам, стаўшы аб’язным тэатрам. Артысты ня мелі ўласнага транспарту, таму часта на выпадковых павозках ці санях, а часта і пешшу пераходзілі паміж беларускімі мястэчкамі<ref name=main>{{артыкул|аўтар=Анатоль Сабалеўскі|загаловак=Тэатр Уладзіслава Галубка|арыгінал=|спасылка=|аўтар выданьня=|выданьне=Роднае слова|тып=|месца=Мн.|выдавецтва=|год=2007|выпуск=|том=|нумар=5|старонкі=|isbn=}}</ref>.
Радок 24 ⟶ 30:
{{канец цытаты}}
|}
 
[[Файл:Belarusian wandering theatre 1926.jpg|<small>thumb|265px|Акторскі склад Беларускага вандроўнага тэатра., [[1926]] г.</small>]]
[[Файл:Third Belarusian state theatre.jpg|thumb|265px|Акторскі склад БДТ-3, [[1933]] год]]
Папулярнасьць тэатру шырылася вельмі інтэнсіўна, аднак у канцы 1920-х ідэалягічныя органы СССР пачалі звужаць кола яго дзейнасьці, абвінавачваючы кіраўніцтва ў абмежаваным, нацыяналістычным рэпэртуары і нізкім, прымітыўным узроўні яго сцэнічнага ўвасабленьня. У пачатку 1930-х гг. Уладзіслава Галубка адхілілі ад мастацкага кіраўніцтва тэатру. У канцы [[1931]] году яго мастацкім кіраўніком быў прызначаны [[Канстанцін Саньнікаў]]<ref name=en/> — дзед беларускага гармадзкага дзеяча і кандыдата ў прэзыдэнты Беларусі на [[Прэзыдэнцкія выбары ў Беларусі 2010 году|прэзыдэнцкіх выбарах 2010 году]] [[Андрэй Саньнікаў|Андрэя Саньнікава]]. За Галубком пакінулі адміністрацыйна-гаспадарчую працу і працу актора<ref name=main/>. У [[1934]] годзе для павышэньня кваліфікацыі калектыў быў накіраваны на 3-месячныя курсы ў [[Масква|Маскву]], дзе выкладалі сыстэму Станіслаўскага, знаёмілі з дасягненьнямі расейскага і замежнага тэатраў. Тэатар Галубка жа пачалі пераводзіць у іншы кірунак — побытавы рэалістычна-псыхалягічны, у рэчышчы якога працавала абсалютная большасьць сцэнічных калектываў таго часу<ref name=main/>.
 
Радок 34 ⟶ 43:
 
== Рэпэртуар ==
[[Image:Haluboktheatre2.jpg|thumb|265пкс|Сцэна з спэктаклю «Даходнае месца» Аляксандра Астроўскага, [[1936]] год]]
У першыя гады працы рэпэртуар тэатру фармаваўся найбольш з п’ес Уладзіслава Галубка<ref name=main/>, які напісаў каля сарака альбо больш за сорак драматычных твораў, галоўным чынам мэлядрамы і бытавыя камэдыі, якія ўзьнімалі праблемы сацыяльнай няроўнасьці і маралі: «За мураванай сьцяной», «Бязьвінная кроў», «Апошняе спатканьне», «Бязродны», «Завяўшыя кветкі», «Дарагія госьці», «Культурная цешча», «Патэнтаваны кум» і інш<ref name=en/>.
 
Радок 39 ⟶ 49:
 
Акрамя беларускіх драматычных твораў трупай ставіліся і папулярныя на Беларусі творы замежых аўтараў: [[Антон Чэхаў|Антона Чэхава]] «Сватаньне», [[Марка Крапіўніцкі|Марка Крапіўніцкага]] «Пашыліся ў дурні» і «Па рэвізіі», [[Эліза Ажэшка|Элізы Ажэшкі]] «Рысь» паводле апавяданьня «У зімовы вечар».
 
== Галерэя ==
<center><gallery widths=220 heights=220>
Файл:Halubok2.jpg|<small>Сцэна зь першага спэктаклю «Суд» (крайні справа — Уладзіслаў Галубок у ролі Авечкі)</small>
Файл:Belarusian wandering theatre 1926.jpg|<small>Акторскі склад Беларускага вандроўнага тэатра. 1926 г.</small>
Файл:HakubokAlachnovich.jpg|<small>[[Францішак Аляхновіч]] (леваруч) і [[Уладзіслаў Галубок|Ўладзіслаў Галубок]] (праваруч) у [[1918]] годзе ў Менску</small>
</gallery></center>
 
== Крыніцы ==
{{Зноскі}}
 
== Літаратура ==
* {{Кніга|аўтар = Атрошчанка А.|частка = |загаловак = Уладзіслаў Галубок|арыгінал = |спасылка = |адказны = |выданьне = |месца = Мн.|выдавецтва = |год = 1969|том = |старонкі = |старонак = |сэрыя = |isbn = |наклад = }}
* {{Кніга|аўтар = |частка = |загаловак = Адхінуўшы заслону часу...: Успаміны пра Уладзіслава Галубка|арыгінал = |спасылка = |адказны = |выданьне = |месца = Мн.|выдавецтва = |год = 1979|том = |старонкі = |старонак = |сэрыя = |isbn = |наклад = }}
* {{Кніга|аўтар = [[Алесь Звонак|Звонак А.]]|частка = |загаловак = Уладзіслаў Галубок // Слова пра майстроў сцэны|арыгінал = |спасылка = |адказны = |выданьне = |месца = Мн.|выдавецтва = |год = 1967|том = |старонкі = |старонак = |сэрыя = |isbn = |наклад = }}
* {{Кніга|аўтар = |частка = |загаловак = Гісторыя беларускага тэатра: У 3 т.|арыгінал = |спасылка = |адказны = |выданьне = |месца = Мн.|выдавецтва = |год = 1985|том = 2|старонкі = |старонак = |сэрыя = |isbn = |наклад = }}
* {{Кніга|аўтар = |частка = |загаловак = Станаўленне і развіццё рэжысуры ў беларускіх драматычных тэатрах (1841—1970 гг.): Бібліягр. паказ.|арыгінал = |спасылка = |адказны = |выданьне = |месца = Мн.|выдавецтва = |год = 1989|том = |старонкі = 44—63|старонак = |сэрыя = |isbn = |наклад = }}
 
[[Катэгорыя:Беларускія тэатры]]