|
'''Беларускі трэці дзяржаўны тэатар''' — тэатральная група пад кіраўніцтвам [[Уладзіслаў Галубок|Уладзіслава Галубка]] (з [[1931]] — [[Канстанцін Саньнікаў|Канстанціна Саньнікава]]), створаная ў [[Менск]]у і дэбютаваная [[10 жніўня]] [[1920]] году пастаноўкай камэдыі «Суд» паводле сцэнару заснавальніка тэатру.
У рознырозныя часы меламеў назвы: «Трупа беларускіх артыстаў пад загадам Галубка» (Трупа Галубка), з [[1924]] — «Другая беларуская дзяржаўная трупа», з [[1926]] — «Беларускі дзяржаўны вандроўны тэатар», з [[1932]] — «Беларускі трэці дзяржаўны тэатар» (БДТ-3) з базай у [[Гомель|Гомелі]]<ref name=marakou>[http://www.marakou.by/by/davedniki/represavanyya-litaratary/tom-i?id=19353 ГАЛУБОК Уладзіслаў] // {{Літаратура/Даведнік Маракова|РЛ|1|0|РЛ1-3|РЛ1-3}}</ref>.
== Гісторыя ==
Першапачаткова калектыў працаваў пры Беларускім рабочым клюбе і іграў спэктаклі для гледачоў ускраін [[Менск]]у. Пазьней выступаў таксама ў менскіх клюбах імя Леніна, Луначарскага, Дзям'яна Беднага, «Камуна» і ў «Беларускай хатцы». Першымі акторамі трупы былабылі сям’ячлены самогасям’і Ўладзіслава Галубка — жонка Ядвіга Аляксандраўна, іхні сын, дочкі Багуся, Міла і Люся, а таксама іншыя выканаўцы пераважна маладога пакаленьня: [[Андрэй Блажэвіч]] (Вангін) Б. Бусел (Райзман), [[Міхась Васілёк]] (Грынблат), Н. Клачко, І. Крыцкі, Л. Скжындзіеўская, Ю. Фляйто<ref name=en>{{Кніга|аўтар = А. В. Сабалеўскі|частка = Беларускі трэці дзяржаўны тэатр|загаловак = Тэатральная Беларусь: Энцыклапедыя: У 2 т.|арыгінал = |спасылка = |адказны = Рэдкал.: Г. П. Пашкоў і інш.|выданьне = |месца = Мн.|выдавецтва = |год = 2002
|том = 1|старонкі = 140—143|старонак = 568|сэрыя = |isbn = |наклад = }}</ref>. Працаваць акторамі актыўна ішлі і беларускія пісьменьнікі — [[Міхась Чарот]], [[Васіль Сташэўскі]], [[Алесь Дудар]], [[Ілары Барашка]].
Распачаўшы працу ў сталіцы, Трупа беларускіх артыстаў выправілася ў падарожжы па Беларусі, такім чынам, стаўшы аб’язным тэатрам. Артысты ня мелі ўласнага транспарту, таму часта на выпадковых павозках ці санях, а часта і пешшу пераходзілі паміж беларускімі мястэчкамі<ref name=main>{{артыкул|аўтар=Анатоль Сабалеўскі|загаловак=Тэатр Уладзіслава Галубка|арыгінал=|спасылка=|аўтар выданьня=|выданьне=Роднае слова|тып=|месца=Мн.|выдавецтва=|год=2007|выпуск=|том=|нумар=5|старонкі=|isbn=}}</ref>.
Адна з акторак тэатратэатру Тацяна Шашалевіч успамінала:
{|
|-
{{канец цытаты}}
|}
Папулярнасьць тэатру шырылася вельмі інтэнсіўна, аднак у канцы 1920-х ідэалягічныя органы СССР пачалі звужаць кола дзейнасьціяго тэатрудзейнасьці, абвінавачваючы ягокіраўніцтва ў абмежаваным, нацыяналістычным рэпэртуары і нізкім, прымітыўным узроўні яго сцэнічнага ўвасабленьня. У пачатку 1930-х гг. Уладзіслава Галубка адхілілі ад мастацкага кіраўніцтва тэатру. У канцы [[1931]] году яго мастацкім кіраўніком тэатру быў прызначаны [[Канстанцін Саньнікаў]]<ref name=en/> — дзед беларускага гармадзкага дзеяча і кандыдата ў прэзыдэнты Беларусі на [[Прэзыдэнцкія выбары ў Беларусі 2010 году|прэзыдэнцкіх выбарах 2010 году]] [[Андрэй Саньнікаў|Андрэя Саньнікава]]. За Галубком пакінулі адміністрацыйна-гаспадарчую працу і працу актора<ref name=main/>. У [[1934]] годзе для павышэньня кваліфікацыі калектыў быў накіраваны на 3-месячныя курсы ў [[Масква|Маскву]], дзе выкладалі сыстэму Станіслаўскага, знаёмілі з дасягненьнемдасягненьнямі расейскага і замежнага тэатратэатраў. Тэатар Галубка жа пачалі пераводзіць у іншы кірунак — побытавы рэалістычна-псыхалягічны, у рэчышчы якога працавала абсалютная большасьць сцэнічных калектываў таго часу<ref name=main/>.
З гэтага часу ў тэатральным рэпэртуары пачалі пераважаць сучасныя савецкія творы, якія ставіліся на многіх тагачасных падмосткахсцэнах: «Ярасьць» Я. Янкоўскага, «Мой сябар» М. Пагодзіна, «Энтузіясты» Е. Серабракова і Е. Тарвід, «Дыктатура» і «Дзяўчаты нашай краіны» І. Мікітэнкі
, «Суд» У. Кіршона, «Чужое дзіця» В. Шкваркіна, «Гадзіншчык і курыца» І. Качаргі і інш. Большасьць спэктакляў былі заідэалягізаваная, галоўная ўвага зьвярталася на паказ энтузіязму савецкіх людзей і іх барацьбу з шпіёнамі, дывэрсантамі і «ворагамі народа»<ref name=en/>. У [[1936]] годзе ставілася і клясыка: расейская — «Даходнае месца» Аляксандра Астроўскага і «Пушкінскі спэктакль» паводле твораў [[Аляксандар Пушкін|Аляксандра Пушкіна]], замежная — «[[Падступства й каханьне (п'еса)|Падступства і каханьне]]» [[Фрыдрых Шылер|Фрыдрыха Шылера]]<ref name=en/>.
У [[1930-я]] гады адбылася кардынальная зьмена ўсяго творчага кірунку тэатру. Значна павысілася пастановачная культура спэктакляў, іх прафэсійны ўзровень, але без уліку народных традыцый і асаблівасьцяў калектыву. У выніку тэатар шмат у чым быў зьневэліяваны, страціў сваю нацыянальную самабытнасьць і непаўторнасьць<ref name=en/>.
Пасьля арышту Ўладзіслава Галубка і яго расстрэлу [[28 верасьня]] [[1937]] году, найбольш верагоднаімаверна, у [[Курапаты|Курапатах]], тэатар расфармавалі<ref name=main/>. Акторы пачалі ўладкоўвацца ў іншыя калектывы, а некаторыя ўвогуле сыйшлі з сцэны<ref name=main/>.
== Рэпэртуар ==
|
