Беларускі трэці дзяржаўны тэатар: розьніца паміж вэрсіямі

Змесціва выдалена Змесціва дададзена
Jauhienij (гутаркі | унёсак)
Jauhienij (гутаркі | унёсак)
дапаўненьне
Радок 1:
'''Таварыства беларускіх артыстаў''' — тэатральная група пад кіраўніцтвам [[Уладзіслаў Галубок|Уладзіслава Галубка]], створаная ў [[Менск]]у і дэбютаваная [[10 жніўня]] [[1920]] году пастаноўкай камэдыі «Суд» паводле сцэнару заснавальніка тэатру.
 
Пазьней мела іншыя назвы: з [[1924]] — «ДругіДругая беларускібеларуская дзяржаўныдзяржаўная тэатартрупа», з [[1926]] — «Беларускі дзяржаўны вандроўны тэатар», з [[1932]] — «Беларускі трэці дзяржаўны тэатар» (БДТ-3) з базай у [[Гомель|Гомелі]]<ref name=marakou>[http://www.marakou.by/by/davedniki/represavanyya-litaratary/tom-i?id=19353 ГАЛУБОК Уладзіслаў] // {{Літаратура/Даведнік Маракова|РЛ|1|0|РЛ1-3|РЛ1-3}}</ref>.
 
== Гісторыя ==
Першапачаткова калектыў працаваў пры Беларускім рабочым клюбе і іграў спэктаклі для гледачоў ускраін [[Менск]]у. АсновуПазьней выступаў таксама ў менскіх клюбах імя Леніна, Луначарскага, Дзям'яна Беднага, «Камуна» і ў «Беларускай хатцы». Першымі акторамі трупы складалабыла сям’я самога Ўладзіслава Галубка — жонка Ядвіга Аляксандраўна, сын, дочкі Багуся, Міла і Люся, а таксама іншыя выканаўцы пераважна маладога пакаленьня.: Працаваць[[Андрэй акторамБлажэвіч]] актыўна(Вангін) ішліБ. іБусел беларускія пісьменьнікі —(Райзман), [[Міхась ЧаротВасілёк]] (Грынблат), [[ВасільН. Сташэўскі]]Клачко, [[АлесьІ. Дудар]]Крыцкі, [[ІларыЛ. Барашка]]Скжындзіеўская, Ю. Фляйто<ref name=en>{{Кніга|аўтар = А. В. Сабалеўскі|частка = Беларускі трэці дзяржаўны тэатр|загаловак = Тэатральная Беларусь: Энцыклапедыя: У 2 т.|арыгінал = |спасылка = |адказны = Рэдкал.: Г. П. Пашкоў і інш.|выданьне = |месца = Мн.|выдавецтва = |год = 2002
|том = 1|старонкі = 140—143|старонак = 568|сэрыя = |isbn = |наклад = }}</ref>. Працаваць акторамі актыўна ішлі і беларускія пісьменьнікі — [[Міхась Чарот]], [[Васіль Сташэўскі]], [[Алесь Дудар]], [[Ілары Барашка]].
 
Пра першы дэбют сваёй трупы Ўладзіслаў Галубок пісаў:
Радок 22 ⟶ 23:
{{канец цытаты}}
|}
Папулярнасьць тэатру шырылася вельмі інтэнсіўна, аднак у канцы 1920-х ідэалягічныя органы СССР пачалі звужаць кола дзейнасьці тэатру, абвінавачваючы яго ў абмежаваным, нацыяналістычным рэпэртуары і нізкім, прымітыўным узроўні яго сцэнічнага ўвасабленьня. У пачатку 1930-х гг. Уладзіслава Галубка адхілілі ад мастацкага кіраўніцтва тэатру,. У канцы [[1931]] году мастацкім кіраўніком тэатру быў прызначаны [[Канстанцін Саньнікаў]]<ref name=en/> — дзед беларускага гармадзкага дзеяча і кандыдата ў прэзыдэнты Беларусі на [[Прэзыдэнцкія выбары ў Беларусі 2010 году|прэзыдэнцкіх выбарах 2010 году]] [[Андрэй Саньнікаў|Андрэя Саньнікава]]. пакінуўшыЗа заГалубком імпакінулі адміністрацыйна-гаспадарчую працу і працу актора<ref name=main/>. У [[1934]] годзе для павышэньня кваліфікацыі калектыў быў накіраваны на 3-месячныя курсы ў [[Масква|Маскву]], дзе выкладалі сыстэму Станіслаўскага, знаёмілі з дасягненьнем расейскага і замежнага тэатра. Тэатар жа пачалі пераводзіць у іншы кірунак — побытавы рэалістычна-псыхалягічны, у рэчышчы якога працавала абсалютная большасьць сцэнічных калектываў таго часу<ref name=main/>.
 
Адгэтуль у рэпэртуары тэатру пачалі пераважаць сучасныя савецкія творы, якія ішлі ў многіх тэатрах: «Ярасьць» Я. Янкоўскага, «Мой сябар» М. Пагодзіна, «Энтузіясты» Е. Серабракова і Е. Тарвід, «Дыктатура» і «Дзяўчаты нашай краіны» І. Мікітэнкі
, «Суд» У. Кіршона, «Чужое дзіця» В. Шкваркіна, «Гадзіншчык і курыца» І. Качаргі і інш. Большасьць спэктакляў была заідэалягізаванаю, галоўная ўвага зьвярталася на паказ энтузіязму савецкіх людзей і іх барацьбу з шпіёнамі, дывэрсантамі і «ворагамі народа»<ref name=en/>. У [[1936]] годзе ставілася і клясыка: расейская — «Даходнае месца» Аляксандра Астроўскага і «Пушкінскі спэктакль» паводле твораў [[Аляксандар Пушкін|Аляксандра Пушкіна]], замежная — «[[Падступства й каханьне (п'еса)|Падступства і каханьне]]» [[Фрыдрых Шылер|Фрыдрыха Шылера]]<ref name=en/>.
 
У [[1930-я]] гады адбылася кардынальная зьмена ўсяго творчага кірунку тэатру. Значна павысілася пастановачная культура спэктакляў, іх прафэсійны ўзровень, але без уліку народных традыцый і асаблівасьцяў калектыву. У выніку тэатар шмат у чым быў зьневэліяваны, страціў сваю нацыянальную самабытнасьць і непаўторнасьць<ref name=en/>.
 
Пасьля арышту Ўладзіслава Галубка і яго расстрэлу [[28 верасьня]] [[1937]] году, найбольш верагодна, у [[Курапаты|Курапатах]], тэатар расфармавалі<ref name=main/>. Акторы пачалі ўладкоўвацца ў іншыя калектывы, а некаторыя ўвогуле сыйшлі з сцэны<ref name=main/>.
 
== Рэпэртуар ==
У першыя гады працы рэпэртуар тэатру фармаваўся найбольш з п’ес Уладзіслава Галубка<ref name=main/>, які напісаў каля сарака альбо больш за сорак драматычных твораў, сяродгалоўным якіхчынам былімэлядрамы «Пісаравыі бытавыя імяніны»камэдыі, якія ўзьнімалі праблемы сацыяльнай няроўнасьці і маралі: «Суд»,За «Ветрагонымураванай сьцяной», «ПінскаяБязьвінная мадоннакроў», «НаАпошняе курорцеспатканьне», «ЛіхадзеіБязродны», «ГанкаЗавяўшыя кветкі», «ПанДарагія Сурынтагосьці», «ПлытагоныКультурная цешча», «АкрываўленыПатэнтаваны падатаккум» і інш. Таксама ставіліся творы [[Вінцэнт Дунін-Марцінкевіч|Вінцэнта Дунін-Марцінкевіча]], [[Янка Купала|Янкі Купалы]], [[Францішак Аляхновіч|Францішка Аляхновіча]], [[Міхась Чарот|Міхася Чарота]] і іншых аўтараў<ref name=mainen/>.
 
Таксама ставіліся творы [[Вінцэнт Дунін-Марцінкевіч|Вінцэнта Дунін-Марцінкевіча]] «Пінская шляхта», [[Янка Купала|Янкі Купалы]] «Паўлінка», [[Карусь Каганец|Каруся Каганца]] «Модны шляхцюк», [[Леапольд Родзевіч|Леапольда Родзевіча]] «Зьбянтэжаны Саўка» і «У кавалёвай хаце», [[Міхась Чарот|Міхася Чарота]] «Слуцкая варона» і «Мікітаў лапаць» і найбольш [[Францішак Аляхновіч|Францішка Аляхновіча]] — «Птушка шчасьця», «Чорт і баба», «[[Манька]]», «[[Цені (п'еса)|Цені]]», «[[Страхі жыцьця]]», «[[Калісь]]», «Бутрым Няміра» і «Лес шуміць» паводле аповесьці У. Караленкі<ref name=en/>.
 
Акрамя беларускіх драматычных твораў трупай ставіліся і папулярныя на Беларусі творы замежых аўтараў: [[Антон Чэхаў|Антона Чэхава]] «Сватаньне», [[Марка Крапіўніцкі|Марка Крапіўніцкага]] «Пашыліся ў дурні» і «Па рэвізіі», [[Эліза Ажэшка|Элізы Ажэшкі]] «Рысь» паводле апавяданьня «У зімовы вечар».
 
== Галерэя ==