Вікіпэдыя

Саліпсызм: розьніца паміж вэрсіямі

Інтэрактыўны прагляд гісторыі
← Папярэдняя зьменаНаступная зьмена →
Змесціва выдалена Змесціва дададзена
ВізуальнаВікіразметка
д Рэдагаваньні 95.47.164.191 (гутаркі) скасаваныя да папярэдняй вэрсіі 37.212.200.94
Няма апісаньня зьменаў
Меткі: Рэдагаваньне з мабільнай прылады Праўка праз мабільную вэрсію сайту
Радок 1:
{{Ня блытаць|Саліцызм|Саліцызмам}}
'''Саліпсы́зм''' (ад {{мова-la|solus|скарочана}} — «адзін» і {{мова-la|ipse|скарочана}} — «сам») — [[Ідэалізм|ідэалістычны]] [[Філязофія|філязофскі]] погляд, які прызнае адзінай [[Рэальнасьць|рэальнасьцю]] [[Асоба|асобу]] таго, хто пазнае, а навакольны [[Сусьвет|сьвет]] разглядае як сукупнасьць адчуваньняў гэтай асобы<ref name="SKRNK">[https://www.skarnik.by/tsbm/74351 Тлумачэньне слова ''Саліпсы́зм''] Слоўнік «Скарнік» ©</ref>; крайні [[Суб’ектывізм|субʼектывізм]]<ref name="SKRNK" />.
 
== Азначэньне ==
Лягічнай падставай саліпсызму служыць меркаваньне, паводле якога адзіная рэальнасьць, якая існуе пэўна, — гэта ўласная сьвядомасьць (якая даступна чалавеку непасрэдна) і адчуваньні (якія таксама ўспрымаюцца непасрэдна). Пытаньне [[Адэкватнасьць|адэкватнасьці]] адлюстраваньня навакольнага сьвету ў нашай сьвядомасьці заўсёды ўпіраецца ў пытаньне аб дакладнасьці ўспрыманьня; калі адчуваньні пэўныя, то сьвет такі, якім мы яго бачым, але дакладнасьць адчуваньняў мы ня можам даказаць бясспрэчна, бо, акрамя [[Адчуваньне|адчуваньняў]] і сьвядомасьці, нам анічога не даступна непасрэдна. У такім выпадку можна меркаваць, што адчуваньні скажоныя альбо спароджаныя нашай жа сьвядомасьцю, а навакольны сьвет зусім не такі, якім мы яго бачым, альбо нават зусім не існуе.<blockquote>У розных трактоўках саліпсызм сьцьвярджае:
# Нічога не існуе.
# Нават калі штосьці існуе, ніхто б ня мог пра гэта ведаць.
# Нават калі б хто-небудзь пра гэта ведаў, то ня мог бы гэта нікому паведаміць.</blockquote>
 
== Тыпалёгія ==
Атрымана з «https://be-tarask.wikipedia.org/wiki/Саліпсызм»