Мілая агрэсія

Мілая агрэсія альбо гульлівая агрэсія — гэта павярхоўна агрэсіўныя паводзіны, выкліканыя выглядам чагосьці надзвычай мілага, напрыклад, дзіця альбо жывёлы. Людзі, якія адчуваюць мілую агрэсію, могуць скрыгатаць зубамі, сьціскаць кулакі альбо адчуваць жаданьне ўкусіць, ушчыпнуць альбо сьціснуць тое, што ім здаецца вельмі мілым.

Стымулы, падобныя на малюнкі вышэй, могуць выклікаць павярхоўныя агрэсіўныя тэндэнцыі, апасродкаваныя гарманальным кантролем.

Тэрміналёгія

Першае дасьледаваньне мілай агрэсіі правяла Арыяна Арагон. Тэрмін «мілая агрэсія» атрымаў шырокае распаўсюджваньне ў розных СМІ ў 2013 годзе пасьля таго, як Рэбека Дайер і Арагон прадставілі першае дасьледаваньне сваёй каманды па гэтай тэме на штогадовай сустрэчы Таварыства асобы й сацыяльнай псыхалёгіі 18 студзеня. У 2015 годзе Арагон і яго калегі апублікавалі сваю першую навуковую працу на гэтую тэму, выкарыстоўваючы альтэрнатыўны тэрмін «гульлівая агрэсія», які вызначаецца наступным чынам:

Гульлівая агрэсія — гэта выраз твару, які часам праяўляюць людзі пры зносінах з малымі. Часам мы гаворым штосьці агрэсіўнае й выглядаем больш злымі, чым шчасьлівымі, нават калі мы шчасьлівыя. Напрыклад, некаторыя людзі скрыгочуць зубамі, сьціскаюць рукі, шчыпаюць шчокі альбо кажуць штосьці накшталт «Я хачу цябе зьесьці!». Цяжка было б спытаць пра ўсе магчымыя праявы гульнявой агрэсіі, таму мы пытаемся пра такія рэчы ў цэлым, называючы іх гульлівай агрэсіяй.

На іншых мовах

Паняцьце гульлівай агрэсіі таксама перадаецца некалькімі неанґельскімі тэрмінамі. Напрыклад, на філіпінскай мове слова gіgіl азначае «скрыгат зубамі й жаданьне ўшчыкнуць альбо сьціснуць штосьці невыносна мілае». На інданезійскай мове слова gemas азначае стрыманае пачуцьцё, якое ўзьнікае, калі вы бачыце мілыя прадметы, якое потым прыводзіць да скрыгату зубамі альбо жаданьні ўшчыпнуць. Малайскае слова geram заключае ў сабе мілую агрэсію, але можа таксама неадназначна азначаць гнеў альбо расчараваньне. На тайскай гэта паняцьце называецца man кіао (หลัวต้ามี). У Гішпаніі й некаторых краінах Лацінскай Амэрыкі яго звычайна называюць cosa, напрыклад «Ese gatіto me da cosa» (літаральна «Гэты кацяня дае мне гэтую штуку»), суправаджаецца шчыпаньне альбо сьцісканьне зубоў і кусаючымі, але зь вясёлымі рухамі.

Функцыя

Гульлівая агрэсія ўяўляе сабой разнавіднасьць «дымарфічнай» праявы, пры якой станоўчае перажываньне выклікае выраз, звычайна зьвязаны з адмоўнымі эмоцыямі. Такія паводзіны часьцей сустракаюцца ў людзей, якія адчуваюць дымарфічныя эмоцыі ў розных сытуацыях і могуць дапамагчы рэгуляваць эмоцыі, ураўнаважваючы пераважна станоўчыя эмоцыі з адмоўным адказам.

Інтэнсыўныя пазытыўныя пачуцьці часта спараджаюць гібрыдныя катэгарычна пазытыўныя й звычайна нэгатыўныя выразы. Гэта часта назіраецца ў сытуацыях, калі чалавека настолькі перапаўняе шчасьце, што ён пачынае расчуляцца ці нават плакаць. Такая рэгуляцыя эмоцый атрымала назву «дымарфічны выраз».Дыморфная мадэль экспрэсыі накіравана на вызначэньне абгрунтаванасьці гэтай зьявы з дапамогай дасьледаваньня, якое ўключае шэраг пытаньняў, якія задаюць суб’ектам ва ўмовах, калі яны не падвяргаліся ўзьдзеяньню сымпатычнага раздражняльніка, і ва ўмовах, у якіх яны падвяргаліся ўзьдзеяньню гэтага раздражняльніка.

Прыродныя схільнасьці

Людзі маюць натуральную схільнасьць да клопату, таму што ў людзей даволі нізкая хуткасьць размнажэньня ў параўнаньні зь іншымі відамі. Гэта ўзмацняе важнасьць бацькоўскага клопату аб выкарыстаньні іх нешматлікіх нашчадкаў. Гэтыя пачуцьці, як правіла, знаходзяцца ў пастаяннай шкале, а не ў пэўным парогавым значэньні. Градыент найбольш інтэнсыўны для аб’ектаў, якія мы ўспрымаем як больш мілыя ў параўнаньні з аб’ектамі, якія не такія мілыя, але ўсё роўна выклікаюць рэакцыю.