Белая дзірка
Бе́лая дзі́рка — дапушчальны фізычны аб’ект у Сусьвеце, у абсяг якога нічога ня можа ўвайсьці. Белая дзірка зьяўляецца часавою процілегласьцю чорнай дзіркі.
У 1930-я гады Злучаныя Штаты фізікі Роберт Опенгеймер і Хартланд Снайдэр прадставілі ідэю белых дзірак як рашэння ўраўненняў агульнай тэорыі адноснасці Эйнштэйна . Гэтыя ўраўненні, аснова сучаснай фізікі, апісваюць скрыўленне прасторы-часу з-за масіўных аб’ектаў. У той час як чорныя дзіркі нараджаюцца ў выніку калапсу зорак, белыя дзіркі ўяўляюць сабой тэарэтычнае нараджэнне прасторы, часу і, магчыма, нават сусветаў. У цэнтры прастора і час не заканчваюцца сінгулярнасцю, а працягваюцца праз кароткую пераходную вобласць, дзе ўраўненні Эйнштэйна парушаюцца квантавымі эфектамі. З гэтага рэгіёну ўзнікаюць прастора і час са структурай унутранай белай дзіркі, такая магчымасьць ужо была прапанаваная Ірляндзкім фізыкам Джонам Лайтанам Сінгам.
Праз няўстойлівасць гэтага рашэння ўраўненняў Эйнштэйна адносна абурэнняў метрыкі прасторы-часу белая дзірка можа быць толькі вечнай, г.зн. павінна існаваць у Сусвеце ад самага пачатку яе пашырэння і не можа нарадзіцца пазней, напрыклад у працэсе гравітацыйны каляпсу. У матэматычным сэнсе адасобленае рашэнне толькі з белай дзіркай не поўнае, бо апісвае не ўсю прастору-час, а толькі яго частку. Таму можа існаваць вечная белая дзірка, толькі тапалагічна злучана з вечнай чорнай дзіркай. Якаў Зяльдовіч і Валер Фралоў даказалі, што белая дзірка схільная да класічнай і квантавай няўстойлівасцей[1][2][3][4].
Мяркуюць, што белыя дзіркі могуць стварацца пры выхадзе з-за пазему падзеяў рэчыва чорнай дзіркі, якая знаходзіцца ў іншым часе.
Сёньня такія фізычныя аб’екты, якія дакладна можна лічыць белымі дзіркамі, невядомы; таксама няма тэарытычных перадумоваў па спосабах пошукаў (у адрозненьне ад чорных дзірак, якія павінны знаходзіцца ў цэнтрах буйных сьпіральных галяктык).
Ізраільскія астраномы Алон Рэтэр і Шлома Хэлер мяркуюць, што анамальны гама-ўсплёск GRB 060614, які адбыўся ў 2006 годзе, быў менавіта «белай дзіркай»[5][6].
У 2014 годзе Мадрыз Агілар, Марэна і Беліні даследавалі ідэю Вялікага выбуху ў выніку выбуху звышмасіўнай белай дзіркі ў рамках пяцімернага вакууму.[7]
Зялёная дзірка і Белая дзірка ўтвараюцца, калі Чорная дзірка (таксама Чырвоная дзірка) не губляе масу за мільярд гадоў і губляе толькі тону або цалкам губляе масу. Гэта адбываецца, калі зорка звышмасіўная, напрыклад, гіпергігант ці метагігант.[8]
Крыніцы
рэдагаваць- ^ КРОТОВЫЕ НОРЫ: что это – миф, врата в другие миры или математическая абстракция?
- ^ Какой была наша Вселенная до Большого взрыва?
- ^ Мы живем в мультивселенной?
- ^ Белая дыра
- ^ Во Вселенной впервые открыт гигантский антипод черной дыры Московский комсомолец, 31 мая 2011
- ^ Израильтяне нашли белую дыру
- ^ J. E. Madriz Aguilar, C. Moreno, M. Bellini. «The primordial explosion of a false white hole from a 5D vacuum». Physics Letters. B728, 244 (2014).[1].
- ^ 1 // Red holes, not black holes, at AGN centers?. — Т. 254. — P. 113-116.
Дзеля паляпшэньня артыкулу неабходна:
|