Сьпіс вядомых асобаў Пружаншчыны

Сьпіс вядомых асобаў Пружаншчыны ўлучае асобаў, якія нарадзіліся або дзейнічалі на тэрыторыі сучаснага Пружанскага раёну або тэрыторыяў, якія раней уваходзілі ў склад Пружанскага павету Расейскае імпэрыі і міжваеннай Польшчы.

Ураджэнцы

• Ніна Абрамчык (1916—2004) — беларуская грамадзка-палітычная дзяячка, пісьменьніца. Жонка прэзыдэнта БНР Міколы Абрамчыка.
• Алена Аладава (1907—1986) — беларуская мастацтвазнаўца.
• Віктар Астроўскі (1912—1975) — беларускі грамадзкі дзяяч на эміграцыі, публіцыст, картограф. Сын Радаслава Астроўскага.
• Сяргей Бабрук (1901—1962) — савецкі вайсковец, Герой Савецкага Саюзу
• Ціхан Баран (1932—194) — піянэр-падпольнік. Нарадзіўся й жыў у вёсцы Байкі.
• Барыс Бокша (нар. 1960) — беларускі графік.
• Марына Букса (нар. 1987) — беларуская легкаатлетка, уладальніца Кубку Беларусі па лёгкай атлетыцы ў кіданьні кап’я (2010).
• Павал Буцько, беларускі рэвалюцыянэр, камуніст.
• Емяльян Вароніч (1924—2013) — паэт, настаўнік.
• Казімер Велікаселец (нар. 1945) — рыма-каталіцкі біскуп, дамініканец.
• Алег Вялічка (нар. 1959), беларускі лекар, дэпутат.
• Уладзімер Вялічка (нар. 1943), беларускі філёзаф, журналіст.
• Аляксандар Мікалай Гараін (1651—1735) — рыма-каталіцкі дзяяч ВКЛ.
• Ганна Гаўра (нар. 1987) — беларуская вясьлярка, чэмпіёнка Эўропы 2010 року ў складзе жаночае чацьвёркі без стырнавое.
• Сямён Гершгорын (1901—1933) — беларускі савецкі матэматык.
• Сяргей Гімаеў (нар. 1955) — савецкі хакеіст, трэнэр.
• Алена Глінская (каля 1508—1538) — вялікая княгіня маскоўская (1533—1538), жонка вялікага князя Васіля III і маці Івана Жахлівага.
• Раіса Жук-Грышкевіч (1919—2009) — дзяячка беларускай эміграцыі, жонка прэзыдэнта БНР Вінцэнта Жука-Грышкевіча.
• Аркадзь Дзенісевіч (нар. 1940) — мастак, мастацтвазнаўца, паэт, пэдагог.
• Канстанцін Дронь — беларускі паэт.
• Язэп Дудзінскі (1886—1917) — удзельнік рэвалюцыяў 1905—1907 і кастрычніцкага перавароту 1917 рокаў.
• Платон Жуковіч (1857—1919) — гісторык, чалец-карэспандэнт Расейскай Акадэміі навук.
• Міхась Забэйда-Суміцкі (1900—1981) — сьпявак. З посьпехам выступаў у Міляне. Выконваў клясычныя, народныя партызанскія сьпевы. Працаваў у Празе, там і пахаваны. Нарадзіўся ў вёсцы Шэйпічы.
• Мікола Засім (1908—1957) — беларускі паэт. Нарадзіўся ў вёсцы Шані.
• Рыгор Засім (1894—1971) — бальшавік, палітычны дзяяч.
• Язэп Здановіч (1898—?) — савецкі музыказнаўца-фальклярыст.
• Леан Зянковіч (1808—1870) — паэт-«паляшук», публіцыст, мэмуарыст. Нарадзіўся ў вёсцы Ляхі.
• Фэлікс Зянковіч (1842—1910) — навуковец-прыродазнаўца, мэмуарыст. Удзельнік паўстаньня 1863—64 рокаў.
• Мікола Ільяшэвіч (1903—1934) — беларускі грамадзкі дзяяч, гісторык, псыхоляг, настаўнік.
• Данута Кабацінска-Кнапік (нар. 1927) — польская прафэсарка, доктарка мэдычных навук, выкладчыца Мэдычнай акадэміі ва Ўроцлаве.
• Міраслаў Каролька (1935—2006) — польскі гісторык літаратуры, прафэсар.
• Мікалай Карполь (нар. 1938) — савецкі й расейскі жаночы валейбольны трэнэр
• Каэтан Крашэўскі (1827—1896) — пісьменьнік, астронам-аматар, уладальнік бібліятэкі, што налічвала больш за 10 тысячаў тамоў (у тым ліку і зборы Сапегаў). Родны брат Язэпа Крашэўскага. Нарадзіўся ў вёсцы Доўгае Пружанскага раёну.
• Люцыян Крашэўскі (1820—1892) — беларускі і польскі мастак, фатограф.
• Аляксандар Краўцоў (нар. 1953) — расейскі спартовы дзяяч, заслужаны трэнэр.
• Рамуальд Кропат (1927—2008) — польскі кінаапэратар (у т. л. «Чатыры танкісты і сабака») і радыэстэт.
• Язэп Крупскі (1934—2014) — беларускі мастак. Нарадзіўся ў вёсцы Куплін.
• Уладзімер Крываблоцкі (нар. 1952) — беларускі мастак-манумэнталіст, жывапісец.
• Ігнат Кулакоўскі (1800—1870) — польскі і беларускі паэт, дзяржаўны дзяяч, пэдагог.
• Антон Лабуда (1923—2011) — доктар фізычна-матэматычных навук, прафэсар.
• Георгі Літвінюк (нар. 1961), беларускі геоляг, пэдагог.
• Леанід Лукша (1930—2011) — доктар тэхнічных навук, прафэсар.
• Ксенія Львова (1897—1968) — сыбірская пісьменьніца, ляўрэатка Сталінскай прэміі.
• Францішак Ляхоцкі (1899—1988) — польскі паэт эміграцыі.
• Казімер Марач (1951—1972) — савецкі вайсковы марак, што загінуў падчас аварыі на АПЛ «К-19»
• Мікалай Мікулік (нар. 1932) — беларускі навукоўца-матэматык, заслужаны працаўнік адукацыі Рэспублікі Беларусь
• Сямён Мікульскі (1896—1964) — савецкі вайсковец, генэрал-лейтэнант.
• Піліп Мядзьведзь (1890—1937) — савецкі чэкіст, удзельнік барацьбы за ўсталяваньне савецкай улады ў БССР і РСФСР.
• Панцеляймон (Ніжнік) (1895—1984) — архімандрыт Расейскай праваслаўнай царквы за мяжой.
• Андрэй Павук (1907—1990) — беларускі мастак.
• Юзэф Караль Патоцкі (1854—1898/1899) — польскі паэт і публіцыст.
• Аўгустын Пацэвіч (1847—1928) — лекар-філянтроп, ганаровы міравы судзьдзя ў пружанскім судзе. Ягоным імем была названая галоўная вуліца места (цяпер вул. Савецкая).
• Казімер Пацэвіч (1895—1974) — польскі мастак, афіцэр Войска Польскага
• Міхаіл Петруковіч — украінскі грамадзкі дзяяч, прадпрымальнік.
• Юры Попка (1912—1990) — беларускі нацыяналіст, выдавец, пісьменьнік. Стваральнік беларускага музэю ў Ляймэне (Нямеччына).
• Павал Пракапеня (1910—1976) — беларускі, польскі і расейскі опэрны сьпявак.
• Пётар Пракаповіч (нар. 1942) — беларускі дзяржаўны дзяяч, 4-ы старшыня праўленьня Нацыянальнага банку Рэспублікі Беларусь.
• Мікалай Пружанскі (Ліноўскі) (1844—1919) — жыдоўскі пісьменьнік.
• Сямён Рапапорт (1858—1920) — жыдоўскі журналіст.
• Міхаіл Рубец (нар. 1943) — пілёт I клясы, заслужаны працаўнік транспарту Ўкраіны. Прафэсар, кандыдат тэхнічных навук.
• Генры Русота (1869—1925) — жыдоўскі дырыгент, кампазытар.
• Юлія Рыпінская (нар. 1994), беларуская цяжкаатлетка.
• Арон Салавейчык (1917—2001) — артадаксальны юдаіст, вядомы дасьледнік Талмуду, Галахі і Рош ешывы.
• Ёзэф Доў Салавейчык (1903—1993) — жыдоўскі філёзаф, рабін.
• Янка Саланевіч (1891—1953) — расейскі публіцыст, тэарэтык манархізму.
• Васіль Сёмуха (нар. 1936) — перакладнік.
• Шыман Старавольскі (1588—1656) — польскі гісторык, палітоляг літоўскага паходжаньня, каталіцкі сьвятар.
• Мікалай Тарасюк (1932—2015) — беларускі разьбяр, музычны майстар. Народны майстар Рэспублікі Беларусь.
• Ганна Ташпулатава (нар. 1987) — беларуская лёгкаатлетка, спрынтарка. Шматразовая чэмпіёнка краіны, майстар спорту міжнароднае клясы.
• Язэп Урбановіч (1907—1944) — адзін з арганізатараў і кіраўнікоў антыфашысцкага падпольля і партызанскага руху на Берасьцейшчыне. Стрыечны брат Міхася Забэйды-Суміцкага.
• Якуб Харэўскі (1900—1968) — беларускі падпольнік, атаман, адзін з кіраўнікоў антысавецкага руху супраціву ў Беларусі.
• Міхаіл Хацімскі (1903—1986) — палкоўнік, удзельнік грамадзянскай вайны ў Расеі і нямецка-савецкай вайны. Герой Савецкага Саюзу.
• Мечыслаў Хвойнік (1902—1962) — польскі й ізраільскі шахіст. Нарадзіўся ў мястэчку Ружаны.
• Іван Хвораст (1902—1983) — беларускі танцоўшчык, балетмайстар, зьбіральнік беларускага харэаграфічнага фальклёру. Нарадзіўся ў вёсцы Кацёлкі.
• Ігнат Цэйзік (1779—1858) — жыдоўскі мастак, махляр. Нарадзіўся ў вёсцы Лыскаў.
• Сяргей Чарановіч (нар. 1958) — графік. Нарадзіўся ў мястэчку Шарашоў.
• Іван Чарнякевіч (нар. 1955) — мастак. Нарадзіўся ў вёсцы Плябанцы.
• Іцхак Шамір (нар. 1915) — ізраільскі палітык, сёмы прэм’ер-міністар Ізраілю.
• Марына Шода (нар. 1973) — беларуская перакладніца.
• Баляслаў Шчэрба (1925—2012) — польскі вайсковец, палітычны дзяяч.
• Рыгор Шырма (1892—1978) — харавы дырыгент, фальклярыст, музычны і грамадзкі дзяяч, публіцыст.
• Якаў Юдзялеўскі (1868—1955 або 1957) — літаратар, нарадаволец.
• Дзьмітры Якуцэня (нар. 1951) — мастак.
• Соф’я Яноўская (1896—1966) — лёгік, філёзаф, матэматык.
• Уладзімер Ясінскі (нар. 1940) — украінскі навуковец у галіне матэматычнай кібэрнэтыкі. Доктар фізычна-матэматычных навук, прафэсар.

Жыхары

• Давід Алеві (1586—1667) — выбітны заканазнаўца. Быў рабінам у Пружанах.
• Міхась Баброўскі (1785—1848) — беларускі славіст, арыенталіст, філёзаф, доктар тэалёгіі, сябра Археалягічнай Акадэміі ў Рыме, Парыскага і Лёнданскага азіяцкіх навуковых таварыстваў, прафэсар Віленскага ўнівэрсытэту. Зь ягоным імем зьвязанае адкрыцьцё Супрасьлеўскага рукапісу. Пахаваны ў Шарашове.
• Барыс Бахараў (1902—1944) — савецкі вайскавод, генэрал-маёр танкавых войскаў.
• Ян Вуйцік (1913—2009) — паэт эміграцыі, званы «бардам Палесься», пісьменьнік, журналіст.
• Павал Баброўскі (1832—1905) — гісторык і этнограф. Пляменьнік Міхаіла Баброўскага. У дзяцінстве жыў у вёсцы Абруб Пружанскага раёну. Скончыў Пружанскую дваранскую вучэльню.
• Аляксандар Быхавец (?—1863) — шляхціч, гісторык-аматар. Памёр у Магілёўцах.
• Васіль Гарустовіч (1914—1987) — хірург, правёў больш за 20 000 апэрацыяў.
• Казімер Гечыс (1900—1986) — каталіцкі сьвятар. Быў вікарыем пружанскай парафіі і настаўнікам гімназіі імя Міцкевіча
• Павал Горын-Каляда (1900—1938) — гісторык, прэзыдэнт Беларускай акадэміі навук.
• Флявіян (Дзьмітрыюк) (1895—1977), праваслаўны сьвятар. За польскім часам быў настаяцелем Аляксандра-Неўскага сабору ў Пружане.
• Альбін Дзяконскі (1838—1918) — шляхціч, уласьнік маёнтку Чахец.
• Альбін Дзяконскі (1892—?) — польскі паэт, апошні ўласьнік маёнтку Магілёўцы.
• Станіслаў Жукоўскі (1875—1944) — мастак, сябра таварыства перасоўных выставаў (з 1903 году), Саюзу расейскіх мастакоў (з 1907 году). Дзяцінства правёў у вёсцы Стараволя.
• Чэслаў Зьбяранскі (1885—1982) — польскі інжынэр, піянэр авіяцыі. Быў старастам Пружанскага павету ў міжваеннай Польшчы.
• Цімафей Кавалёў (1918—1981) — савецкі грамадзянскі і вайсковы лётчык, Герой Савецкага Саюзу. Выкладаў у сярэдняй школе №2 м. Пружаны.
• Павал Казлоўскі (нар. 1942) — беларускі вайсковы дзяяч, другі міністар абароны Рэспублікі Беларусь.
• Яўстафі Каліскі (1865—1954) — праваслаўны сьвятар. У 1889—1893 служыў у засімавіцкім прыходзе.
• Францішак Карпінскі (1741—1825) — паэт-драматург, адзін з родапачынальнікаў польскага сэнтымэнталізму. З 1793 па 1825 гады арандаваў маёнткі Красьнік і Хораўшчызна на тэрыторыі цяперашняга Пружанскага раёну.
• Вера Кляйнміхель (1877—1948) — фрэйліна на імпэратарскім двары, графіня, уласьніца Пружанскага палацыку.
• Язэп Крашэўскі (1812—1887) — пісьменьнік, гісторык, грамадзкі дзяяч лібэральнага кірунку, акадэмік Кракаўскай Акадэміі навук. Нарадзіўся ў сям’і пружанскага харунжага.
• Ян Канёва-Крашэўскі (1789—1864) — шляхціч, харунжы Пружанскага павету. Бацька Каетана, Люцыяна і Язэпа.
• Раман Кротаў (1923—1999) — савецкі вайсковец-выведнік, поўны кавалер ордэна Славы.
• Уладзімер Крукоўскі (нар. 1937) — мастак-партрэтыст. Жыў і вучыўся ў Ружанах.
• Мікола Купрэеў (1937—2004) — паэт, пісьменьнік. Ляўрэат літаратурных прэміяў імя Аркадзя Куляшова і Берасьцейскай мядовай.
• Іван Кухараў (1911—1951) — падпалкоўнік авіяцыі, Герой Савецкага Саюзу.
• Алена Лось (1933—2013) — беларуская мастачка, графік.
• Эліяху-Хаім Майзэль (1821—1912) — адзін з духоўных лідэраў жыдоўскіх суполак Расейскай імпэрыі. Быў рабінам у Пружанах (1861—1867).
• Якаў Малайчук (нар. 1944) — беларускі харавы дырыгент, стваральнік адзінага ў Беларусі музэю Рыгора Шырмы.
• Юры Малышэўскі (нар. 1956) — беларускі майстар выцінанкі, Народны майстар Рэспублікі Беларусь.
• Соф’я Мальская, маці Каетана, Люцыяна і Язэпа Крашэўскіх. Жыла ў Доўгім.
• Міраслаў Масакоўскі (1929—2001) — польскі лекар-нэўроляг і нэўрапатоляг. Навучаўся ў гімназіі імя Міцкевіча.
• Сэрафін Міхалеўскі (нар. 1923) — беларускі і польскі філёзаф, філёляг, паэт. Дзяцінства правёў у вёсцы Росахі.
• Іван Наўродзкі (1900—1961) — беларускі праваслаўны сьвятар.
• Фабіян Пачобут-Адляніцкі (1897—1944) — каталіцкі сьвятар. Быў вікарыем пружанскай парафіі і настаўнікам гімназіі імя Міцкевіча.
• Рыгор Печнікаў (нар. 1940) — беларускі мастак, графік. Жыве і працуе ў Пружанах.
• Канстантын Пілінкевіч (1874—1936) — праваслаўны сьвятар, абаронца правоў беларусаў у міжваеннай Польшчы.
• Ерухам Егуда Ляйб Пэрэльман (1835—1896) — буйны рабін літоўскага жыдоўства. Быў рабінам у Пружанах (1870—1883).
• Мікалай Разанаў (1898—1977) — польскі гісторык, вайсковец, аўтар грунтоўнага гістарычнага нарысу па Пружанскім павеце.
• Абігдор бэн Самуэль (?—1771) — рабін. Быў рабінам у Пружанах.
• Ігнаці Сапега (да 1721—1758) — дзяржаўны дзяяч Вялікага Княства Літоўскага.
• Марыя Сапега (1910—2009), польская грамадзкая дзяячка. Мела сядзібу пад Ружанамі.
• Павал Ян Сапега (1609/1610—1665) — вайсковы і дзяржаўны дзяяч Вялікага Княства Літоўскага.
• Яэль Сыркес (1561—1640) — талмудыст, галахіст. Быў рабінам у Пружанах.
• Казімер Сьвёнтак (1914—2011) — кардынал, былы старшыня Канфэрэнцыі Каталіцкіх Біскупаў у Беларусі. Быў вікарыем у пружанскім касьцёле з кастрычніка па 26 верасьня 1939 г. (арыштаваны савецкімі ўладамі), працягнуў служыць з канца чэрвеня 1941 г. па 17 сьнежня 1944 (арыштаваны савецкімі ўладамі).
• Давід Файгенбаўм (1889—1943) — апошні рабін Пружаны (1929—1943).
• Эліяху Файнштайн (1843—1929) — быў рабінам у Пружанах (1884—1929).
• Міхась Федароўскі (1853—1923) — зьбіральнік фальклёру і дасьледнік беларускай культуры і гісторыі.
• Уладзімер Фінькоўскі (1906—1988) — беларускі праваслаўны сьвятар. Напрыканцы 1930-х — у пачатку 1940-х служыў у Пружанах.
• Антаніна Хатэнка, беларуская паэтка, журналістка. Навучалася ў Пружанах, стварыла гімн Пружанаў.
• Валенці Швыкоўскі (каля 1817—1900) — маршалак пружанскі, удзельнік паўстаньня 1863 году, мэцэнат.
• Станіслаў Ягадынскі (1590 ці 1594/1595 — каля 1644) — паэт, перакладнік, пэдагог, знаўца геральдыкі.