2 верасьня

2 ве́расьня — 246-ы дзень году (245-ы ў невысакосным годзе) паводле Грыгарыянскага календару. Да канца году застаецца 121 дзень.

Падзеі

• 490 да н. э. — пасьля бітвы пры Маратоне, дзе грэкі перамаглі пэрсаў, Фэйдзіпід бегам пераадолеў 42 км ад Маратону да Атэнаў, каб паведаміць пра перамогу. Пасьпеўшы выгукнуць: «Радуйцеся. Мы перамаглі!» — памёр.
• 44 да н. э. — фараонка Клеапатра VII надала свайму сыну Пталямею XV палову ўлады ў Эгіпце
• 44 да н. э. — першая прамова Цыцэрона супраць Марка Антонія
• 31 да н. э. — бітва пры Акцыюме: Актавіян перамог флёт Марка Антонія і Клеапатры
• 911 — падпісаная мірная дамова між Бізантыяй і князем Алегам
• 1192 — падпісаньнем мірнай угоды між ангельскім каралём Рычардам Львінае Сэрца і султанам Саладынам завершаны трэці крыжовы паход
• 1598 — Барыс Гадуноў стаў царом Масковіі
• 1621 — бітва пад Хоцінам у час вайны Рэчы Паспалітай і Турцыі
• 1649 — войскі папы Інакенція X разбурылі італьянскі горад Кастра
• 1655 — перамога Швэцыі ў бітве пад Суботай у часе вайны з Рэччу Паспалітай
• 1666 — вялікі пажар у Лёндане: каля 10 тысячаў дамоў згарэлі на працягу 3 дзён
• 1752 — Злучанае Каралеўства перайшло на Грыгарыянскі каляндар (амаль праз два стагодзьдзі пасьля большасьці краінаў Заходняе Эўропы)
• 1762 — Курляндыя абавязалася прапускаць расейскія войскі і не замінаць будаўніцтву на сваёй тэрыторыі праваслаўнага храма
• 1789 — заснаваны Дэпартамэнт каштоўнасьцяў ЗША
• 1792 — верасьнёўская разьня падчас Францускае рэвалюцыі: мітынгуючы натоўп забівае трох каталіцкіх біскупаў і больш за дзьвесьце манахаў
• 1794 — з ініцыятывы францускага эмігранта, герцага Армана Эмануеля дзю Плясы дэ Рышэлье на ўзьбярэжжы Чорнага мора пачалося будаўніцтва будучага места Адэса
• 1807 — бамбаваньнем Капэнгагена Вялікабрытанія перасьцерагла Данію ад намераў капітуляваць перад Напалеонам і аддаць яму, такім чынам, дацкі флёт
• 1811 — заснаваны ўнівэрсытэт у Осьлё
• 1833 — Джон Шыпхард і Філа Пі Ст’юарт заснавалі Абэрдынскі каледж
• 1834 — Сэмюэл Кольт запатэнтаваў рэвальвэр
• 1862 — Аўрам Лінкальн аднаўляе Джорджа МакКлелана на пасадзе галоўнакамандуючага паўночнай арміі, пасьля таго, як ягоны папярэднік Джон Поўп атрымаў паразу ў другой бітве пры Бул Ране
• 1864 — у ЗША паўночная армія ўвайшла ў Атланту, штат Джорджыя
• 1867 — японскі імпэратар Міцухіта ажаніўся з Іходжа Масакай
• 1870 — франка-пруская вайна: у бітве пры Сэдане прускія войскі захапілі ў палон Напалеона III і 100 тысячаў яго жаўнераў
• 1898 — бітва пры Амдурмане: Вялікабрытанія пашырае ўплыў на Судан
• 1901 — віцэ-прэзыдэнт ЗША Тэадор Рузвэльт сказаў: «Гаварыце мякка, трымаючы вялізную дубіну». Выраз зрабіўся афарызмам
• 1913 — у Кіеве пачалася Першая ўсерасейская спартовая алімпіяда
• 1916 — пачалася Тутраканская бітва
• 1918 — Троцкі прызначаны галоўным камандуючым Чырвонай арміяй
• 1919 — у ЗША забароненыя страйкі чыгуначнікаў
• 1928 — у Ленінградзе створаная кінастудыя «Савецкая Беларусь». З 1939 году знаходзіцца ў Менску, у 1946 годзе перайменаваная ў «Беларусьфільм»
• 1933 — падпісаны пакт пра ненапад між СССР і Італіяй
• 1935 — моцны ўраган пайшоў на Флорыду, загінула 423 чалавекі
• 1939 — Вольны горад Данцыг захоплены нацысцкай Нямеччынай
• 1939 — Францыя і Вялікабрытанія абвясьцілі ўсеагульную мабілізацыю
• 1939 — заснаваны нацысцкі канцэнтрацыйны лягер у Штутгафе
• 1939 — першае бамбаваньне тэрыторыі Нямеччыны ў II сусьветнай вайне: польскі самалёт тыпу PZL.23 Karaś бамбаваў фабрыку ў нямецкай Алаве
• 1944 — ядзерны выбух у амэрыканскай Нацыянальнай лябараторыі ў Оўк-Рыджы, штат Тэнэсі
• 1944 — Фінляндыя разарвала дыпляматычныя стасункі зь Нямеччынаю і паставіла ўмову да 15 верасьня вывесьці са сваёй тэрыторыі ўсе нямецкія войскі
• 1945 — капітуляцыяй Японіі скончылася Другая сусьветная вайна
• 1945 — камуністы на чале з Ха Шы Мінам абвясьцілі стварэньне незалежнае Віетнамскае Дэмакратычнае Рэспублікі
• 1946 — створаны часовы ўрад Індыі. Віцэ-прэзыдэнтам стаў Джавахарлал Нэру
• 1949 — Югаславія разарвала марскую і паветраную ўгоды з СССР
• 1954 — створаная Арганізацыя Дагавору Паўднёва-Ўсходняе Азыі
• 1958 — самалёт ваенна-паветраных сілаў ЗША C-130A-II падбіты каля Ерэвану, увесь экіпаж загінуў
• 1960 — першыя ў гісторыі Тыбэту выбары парляманту. Тыбэцкая грамадзкасьць адзначае Дзень дэмакратыі
• 1960 — прэм’ера фільму «Крыжакі»
• 1962 — СССР абвясьціў, што будзе трэніраваць і навучаць кубінскіх афіцэраў
• 1963 — першая тэлевізійная перадача навінаў у ЗША — CBS Evening News
• 1967 — адстаўны брытанскі афіцэр абвясьціў стварэньне незалежнага княства Сілэнд, якое дае грамадзянства ўсім ахвотным
• 1969 — першы ў Злучаных Штатах банкамат усталяваны ў Цэнтры Роквіль, што ў Нью-Ёрку
• 1969 — у лябараторыі Каліфарнійскага ўнівэрсытэту адбылася першая пасьпяховая перадача дадзеных між суседнімі кампутарамі
• 1970 — НАСА спыніла падрыхтоўку дзьвюх місіяў Apollo да Месяца (Apollo 15, Apollo 19)
• 1971 — Аб’яднаная Арабская Рэспубліка вярнула сваю гістарычную назву Эгіпет
• 1980 — Старое Места ў Варшаве ўнесенае ў Сьпіс сусьветнае спадчыны ЮНЭСКО
• 1987 — у Маскве пачаўся суд над 19-цігадовым Маціясам Рустам, які прыляцеў на Чырвоную Плошчу на ўласным самалёце ў траўні 1987 году
• 1990 — Прыднястроўе абвясьціла сябе асобнаю Савецкай Рэспублікай, Міхаіл Гарбачоў да заявы не далучыўся
• 1991 — ЗША прызнала незалежнасьць Латвіі, Летувы і Эстоніі
• 1991 — Нагорна-Карабаская Рэспубліка абвясьціла незалежнасьць ад Азэрбайджану
• 1992 — створаная кадоўка UTF-8
• 1993 — Расея і ЗША падпісалі дамову пра будаўніцтва МКС
• 1995 — Заля славы рок-н-рола адкрылася ў Кліўлэндзе, штат Агаё
• 1996 — афіцыйныя ўлады Філіпінаў падпісалі мір з Нацыянальным Вызваленчым Фронтам Мора
• 1996 — ва Ўкраіне ўведзеная нацыянальная валюта — грыўня
• 1996 — першыя пасьляваенныя выбары ў Босьніі і Гэрцаговіне
• 1998 — Міжнародны суд ААН па крымінальных злачынствах абвінаваціў Жан-Поля Акаесу, былога мэра невялікага мястэчка ў Руандзе, ў генацыдзе
• 2001 — на Cartoon Network пачалі паказваць мультфільмы для дарослых
• 2007 — 1-е ўручэньне літаратурнай прэміі «Залаты Купідон»

Нараджэньні

• 1548 — Вінчэнца Скамоцы, італьянскі архітэктар
• 1661 — Георг Бёгм, нямецкі біёляг і хімік
• 1675 — Уільям Сомэрвіль, ангельскі паэт
• 1805 — Астабан Ачавэра, аргентынскі пісьменьнік
• 1810 — Уільям Сэймур Тайлер, амэрыканскі пэдагог і гісторык
• 1830 — Уільям Пі Фрайі, амэрыканскі палітык
• 1838 — Лілюакалані, каралева Гавайскіх абтокаў
• 1850:
  • Альбэрт Сполдзінг, гулец у бэйсбол і выдавец спартыўных прыладаў
  • Вальдамар Войгт, нямецкі фізык
• 1853 — Вільгельм Оствальд, нямецкі хімік, ляўрэат Нобэлеўскае прэміі
• 1854 — Ханс Егер, нарвэскі пісьменьнік
• 1862:
  • Фран'я Крэжма, харвацкі скрыпач
  • Генрык Кнір, нямецкі мастак
  • Станіслаў Нарутовіч, юрыст і польска-летувіскі палітычны дзяяч; старэйшы брат першага польскага прэзыдэнта Габрыэля Нарутовіча
• 1877 — Фрэдэрык Содзі, ангельскі хімік, ляўрэат Нобэлеўскае прэміі
• 1878 — Вільгельм фон Блумбэрг, нямецкі маршалк
• 1879 — Ан Джунг-геўн, японскі забойца Іта Хірабумі
• 1884
  • Фрэнк Сі Лаўбах, хрысьціянскі місіянэр
  • Езэф Роф, аўстрыйскі пісьменьнік
• 1911 — Floyd Council, вядомы блюз-выканаўца ЗША
• 1914 — Том Глэйзар, амэрыканскі кампазытар і сьпявак у напрамку фольк
• 1917
  • Кліўлэнд Эмары, амэрыканскі пісьменьнік
  • Лаўрында Альмэйда, бразыльскі гітарыст
• 1923 — Рэне Том, францускі матэматык
• 1924 — Дэніел арап Муа, прэзыдэнт Кеніі
• 1928 — Хорэйс Сільвэр, джазавы кампазытар і піяніст
• 1929 — Хэл Ашбі, амэрыканскі рэжысэр
• 1936 — Андры Гроў, амэрыканскі прамысловец у галіне кампутаровых чыпаў
• 1935 — Валянцін Гафт, расейскі і савецкі актор
• 1938 — Клэранс Фелдар, амэрыканская акторка
• 1939 — Сэм Гудн, амэрыканскі сьпявак
• 1943 — Разалінд Эшфард, амэрыканская рытм-н-блюзавая сьпявачка
• 1944 — Эл Мэцьюс, амэрыканскі актор
• 1946 — Білі Прэстан, амэрыканскі музыка
• 1948 — Тэры Бродша, гулец у амэрыканскі футбол
• 1950:
  • Разана Дэсота, амэрыканская акторка
  • Ен Во, кітайскі актор
• 1951 — Марк Харман, амэрыканскі актор
• 1952 — Джымі Конарс, амэрыканскі тэнісіст
• 1953 — Джон Зорн, амэрыканскі музыка
• 1955 — Яўген Мірановіч, беларускі і польскі гісторык, грамадзка-культурны дзяяч
• 1956 — Марыё Трэмблай, гулец у хакей, трэнэр
• 1960 — Крысьцін Хальворсан, нарвэскі палітык
• 1960 — Рэкс Хадлер, гулец у бэйсбол
• 1961 — Карляс Вальдэрама, калюмбійскі футбаліст
• 1962 — Прача Пінкаеў, таіландзкі рэжысэр
• 1964 — Кіяну Рыўз, амэрыканскі актор
• 1965
  • Ленакс Льюіс, брытанскі баксэр
  • Парфо Сан-Гупта, індыйскі рэжысэр
• 1966 — Сальма Хаек, мэксыканская акторка
• 1968 — Сынтыя Ўотрас, амэрыканская акторка
• 1973 — Джэйсан Блэйк, амэрыканскі актор
• 1977 — Раміра Муназ, калюмбійскі музыкант
• 1981 — Брача ван Досбург, нідэрляндзкая акторка
• 1982 — Джо Бартан, ангельскі футбаліст

Сьмерці

• 421 — Канстанцыюс III, рымскі імпэратар
• 1031 — Сьвяты Эмэрык з Вугоршчыны
• 1274 — Мунетака, японскі сёгун
• 1397 — Франчэска Ландзіні, італьянскі кампазытар
• 1540 — Лебна Дэнгель, эфіёпскі імпэратар
• 1680 — Пер Брахе, швэдзкі салдат і кіраўнік
• 1688 — Робэрт Вінар, мэр Лёндана
• 1764 — Натэньел Бліс, ангельскі каралеўскі астраном
• 1790 — Ёган Нікалас фон Гонтгейм, нямецкі гісторык і тэоляг
• 1800 — Мацей Радзівіл, польска-літоўскі драматург, кампазытар, аўтар лібрэта апэрэтаў
• 1814 — Жан Эмануэль Жылібэр, францускі натураліст, хірург і анатом, стваральнік і кіраўнік Гарадзенскай мэдыцынскай акадэміі (1775—1781), у Горадні таксама заснаваў акушэрскую і вэтэрынарную школы, клінічны шпіталь, батанічны сад, у 1781—1783 прафэсар мэдыцынскага факультэта Галоўнай школы ВКЛ у Вільні
• 1848 — Якуб Зебедэўш Фалькоўскі, асьветнік-дабрачынец, пачынальнік навучаньня глуханямых дзяцей мове жэстаў, рэктар Шчучынскай піярскай школы
• 1865 — Уільям Рован Гамільтан, ірляндзкі матэматык
• 1910 — Анры Русо, францускі мастак
• 1921 — Генры Остын Добсан, ангельскі паэт
• 1934 — Рус Калумба, амэрыканскі музыка
• 1934 — Мікола Ільяшэвіч, беларускі грамадзкі дзяяч, гісторык, настаўнік
• 1937 — П’ер дэ Кубэртэн, заснавальнік сучасных Алімпійскіх гульняў
• 1937 — Аляксандар Асаткін-Уладзімерскі, савецкі партыйны і дзяржаўны дзяяч, першы сакратар Камуністычнай партыі Беларусі
• 1953 — Джонатан Мэйх’ю Уэйнрайт IV, амэрыканскі генэрал
• 1960 — Станіслаў Касьцялкоўскі, беларускі гісторык
• 1961 — Іаан Наўродзкі, беларускі праваслаўны сьвятар
• 1965 — Ёганас Баброўскі, нямецкі пісьменьнік
• 1969 — Ха Шы Мін, віетнамскі прэзыдэнт
• 1973 — Джон Рональд Руэл Толкін, брытанскі пісьменьнік і мовазнаўца
• 1976 — Станіслаў Грахавяк, польскі пісьменьнік
• 1991 — Альфонса Гарсія Раблес, мэксыканскі дыплямат, ляўрэат Нобэлеўскае прэміі міру
• 1998 — Мікола Гайдук, беларускі пісьменьнік, журналіст, краязнавец, настаўнік
• 1998 — Элен Драры, амэрыканскі пісьменьнік
• 1998 — Ян Матусевіч, беларускі рэлігійны й грамадзкі дзяяч, сьвятар
• 2005 — Боб Дэнвэр, амэрыканскі актор

Сьвяты

• Віетнам — Нацыянальны дзень
• Прыднястроўе — Дзень незалежнасьці

Вонкавыя спасылкі

2 верасьня — сховішча мультымэдыйных матэрыялаў