Ян Дамінік Лапацінскі
Ян Дамінік Лапацінскі (9 траўня 1708, мястэчка Лапаціна Амсьціслаўскага ваяводзтва — 11 студзеня 1778) — рэлігійны і дзяржаўны дзяяч Вялікага Княства Літоўскага. Канонік віленскі (з 1732) і схалястык (з 1753), духоўны сакратар вялікі літоўскі (1755—1762), біскуп жамойцкі (з 1762)[1].
_(3).jpg) Ян Дамінік Лапацінскі | |
 Герб «Любіч» | |
| Асабістыя зьвесткі | |
|---|---|
| Нарадзіўся | 9 траўня 1708 Лапаціна Амсьціслаўскага ваяводзтва |
| Памёр | 11 студзеня 1778 (69 гадоў) |
| Род | Лапацінскія |
| Бацькі | Лявон Лапацінскі |
| Дзейнасьць | каталіцкі сьвятар, каталіцкі біскуп |
Біяграфія рэдагаваць
З шляхецкага роду Лапацінскіх гербу «Любіч», сын Лявона. Навучаўся ў сэмінарыі місіянэраў у Варшаве. Быў пробашчам у Крожах, каралеўскім капэлянам.
Прыхільнік Сапегаў, быў капэлянам іхнага хаўрусьніка М. Масальскага, выхоўваў ягонага сына Ігнація. Зблізіўся з Чартарыйскімі, потым кантактаваў з гетманам вялікім літоўскім М. К. Радзівілам. Далей дзейнічаў у рэчышчы праграмы прыдворнай партыі Ю. Мнішака і ягоных хаўрусьнікаў Радзівілаў.
У 1764 годзе ўдзельнічаў у абраньні каралём і вялікім князем Станіслава Аўгуста Панятоўскага. Супрацоўнічаў у рэалізацыі каралеўскіх плянаў рэформаў. Потым прыхільна паставіўся да Барскай канфэдэрацыі, але адкрыта яе не падтрымаў. У 1771 годзе перад пагрозай арышту расейскімі войскамі выехаў у Прусію, пазьней вярнуўся.
Быў добрым адміністратарам, імкнуўся ўзьняць узровень адукацыі сьвятароў. Аднавіў некалькі касьцёлаў і біскупскіх рэзыдэнцыяў, заснаваў духоўную сэмінарыю ў Варнях. Трымаў мастацкую галерэю.
Аўтар рэлігійных твораў. Пераклаў кнігі Лянгле дзю Трэснуа «Збор кароткай касьцельнай гісторыі» і Вэрто д’Абэра «Гісторыя партугальскай рэвалюцыі» (Вільня, 1753)[2].
Галерэя рэдагаваць
- Партрэты Яна Дамініка Лапацінскага
-
Невядомы мастак, XVIII ст. -
Невядомы мастак, XVIII ст. -
Невядомы мастак, XVIII ст. -
Невядомы мастак, 1775 г.
_(2).jpg)
_(4).jpg)
.jpg)
.jpg)
Крыніцы рэдагаваць
- ^ Мацук А. Лапацінскія // ВКЛ. Энцыкл. — Мн.: 2005 Т. 2. С. 181.
- ^ Мацук А. Лапацінскія // ВКЛ. Энцыкл. — Мн.: 2005 Т. 2. С. 182.
Літаратура рэдагаваць
- Вялікае княства Літоўскае: Энцыклапедыя. У 3 т. / рэд. Г. П. Пашкоў і інш. — Мн.: Беларуская Энцыклапедыя, 2005. — Т. 2: Кадэцкі корпус — Яцкевіч. — 788 с. — ISBN 985-11-0378-0