Шара Карыг

вугорская палітвязень, перакладніца, Праведніца народаў сьвету

Ша́ра Ка́рыг (па-вугорску: Karig Sára; 14 ліпеня 1914, Бая — 2 лютага 1999, Будапэшт) — вугорская сацыял-дэмакратка, палітвязень, перакладніца. Праведніца народаў сьвету.

Шара Карыг
Sára Karig
Асабістыя зьвесткі
Нарадзілася 14 ліпеня 1914(1914-07-14)[1]
Памерла 2 лютага 1999(1999-02-02)[2] (84 гады)
Літаратурная дзейнасьць
Род дзейнасьці перакладніца, паэтка, пісьменьніца
Мова вугорская мова[3] і ангельская мова[3]
Узнагароды

Жыцьцяпіс рэдагаваць

Нарадзілася ў сям’і настаўнікаў, скончыла Сэгедзкі ўнівэрсытэт. У 1934—1937 роках працавала гувэрнанткай у Вялікабрытаніі, пасьля вярнулася ў Вугоршчыну.

У 1941—1944 працавала ў кампаніі па гандлі віном у Будапэшце. У 1943 року далучылася да Сацыял-дэмакратычнай партыі Вугоршчыны. У 1944 року пад нацысцкай акупацыяй перахоўвала жыдоў, зьбеглых брытанскіх палонных, дэзэртыраў з вугорскай арміі, якая ваявала на баку вэрмахту.

На выбарах у парлямэнт у 1947 року працавала ў выбарчай камісіі ў Будапэшце і выкрыла фальсыфікацыю выбараў вугорскімі камуністамі. Наступнага дня арыштаваная органамі дзяржбясьпекі, вывезеная ў Бадэн (Аўстрыя) і перададзеная савецкім вайскоўцам. Тры месяцы па абвінавачваньні ў шпіянажы была зьняволеная, катаваная, пасьля накіраваная ў СССР, дзе трапіла ў Варкутляг. У лягеры працавала ў вугальнай шахце, а ў 1950 року з прычыны згаржэньня здароўя яе перавялі на работу бібліятэкарам.

У 1953 вызваленая, вярнулася ў Будапэшт і запісала на памяць свае лягерныя вершы. Рэабілітаваная ў 1957 року, працавала ў вугорскіх выдавецтвах, займалася літаратурнымі перакладамі з ангельскай, маскальскай і ўкраінскай моваў.

У 1985 року атрымала званьне Праведніцы народаў сьвету Яд ва-Шэм[4].

Крыніцы рэдагаваць

Вонкавыя спасылкі рэдагаваць

  • Шара Карыг  (анг.) на бачыне Праведнікаў народаў сьвету