Тызэнгаўзы

Тызэнгаўзы (па-польску: Tyzenhauz) — шляхецкі род у ВКЛ гербу «Буйвал». У 1198 браты Этэльбрэхт, фогт Тэўтонскага ордэну, і Дытрых прыбылі зь Нямеччыны (Гальштынія) у Інфлянты. У 1269 Ёган Тызэнгаўз атрымаў ад полацкае князёўны Сафіі замак Кокенгаўз. Адзін зь ягоных нашчадкаў, Рэйнальд Тызэнгаўз, падстолі дэрпцкі, у 1633 перасяліўся ў ВКЛ. 16 красавіка 1667 ён быў прызначаны купіскім старостам.

Уладаньні

Ліда, Паставы, Падбродзьдзе, Вепры, Ракішкі, Купішкі, Жалудок, Камаі, Дварчаны й г. д.

Некаторыя прадстаўнікі роду

Ян Готард (?-1640), кашталян вэндэнскі 1621—1634, дэрпцкі ваявода1634-1640, староста марыэнбурскі, шванэнбурскі, керэпэцкі

Готард Ян (?-1669), біскуп смаленскі ад 1667

Юры (?-6/7 верасьня 1679), палкоўнік войска ВКЛ, мечнік ВКЛ ад 1650, пасол на сойм 1662, староста рэжыцкі, руенскі, румборскі

Андрэй (?-8 лютага 1673), лоўчы ВКЛ ад 1667, староста шмэльтынскі, усьвяцкі, вэндэнскі

Рэйнальд, староста купіскі ад 1667

Стэфан (?-24 сьнежня 1708), падстолі ВКЛ у 1687, ваявода наваградзкі ад 1689, староста дыямэнцкі, купіскі, унук Рэйнальда.

• Ян Стафан (?-1730), вялікі пісар ВКЛ у 1669—1714, ваявода мсьціслаўскі ў 1714—1730, маршалак Трыбуналу ВКЛ у 1716 і 1720, староста дыямэнцкі, купіскі; ж.- ?, дачка Аляксандра Война-Ясянецкага
  
• Міхал Бэнэдыкт (?-да 12 кастрычніка 1726), пісар вялікі літоўскі ад 1714, староста шмэльтынскі
  
  • Бэнэдыкт, староста шмэльтынскі, ж. — Ганна Беганская. Меў 3 сыноў і 8 дачок:
    
    • Міхал, староста падольскі
      
      • Ігнат (1762—1822, Вільня), шэф гвардыі літоўскай, кавалер ордэнаў Белага Арла, Сьв. Станіслава, Залатога Крыжу Ганаровага Легіёну.
        
        • Рудольф (?-17 сакавіка 1830), атрымаў у спадчыну Жалудок, ж. — Жэнэўева Пуслоўская
          
          • Германцыя (?-1891, Парыж), м. — Севярын Урускі (1815—1890, Піза)
            
          • Юзэфа, м. — Канстанты Патоцкі
            
          • Эльфрыда, м. — Аўгуст Замойскі
            
        • Канстантын (3 чэрвеня 1786, Жалудок-16 сакавіка 1853), арнітоляг, атрымаў у спадчыну Паставы. У 1843 атрымаў Ракіскае графства. Аўтар прац «Асновы арніталёгіі, або Навукі пра птушак» (1841), «Усеагульная арніталёгія, або Апісаньне птушак усіх частак сьвету» (1843—1846). Захапляўся жывапіса, быў вучнем Яна Рустэма. У сваім маёнтку ў Паставах стварыў арніталягічны музэй, сабраў карцінную галерыю, значную бібліятэку.
          
          • Рэйнальд (1830—1880), прадпрымальнік, апошні прадстаўнік графскае лініі
            
          • Марыя (Пшазьдзецкая; 1827—1890)
            
        • Сафія (Шуазэль-Гуф’е; 1790—1878)
          
    • Антоні (1733 — 31 сакавіка 1785), падскарбі надворны літоўскі, староста гарадзенскі ад 1765
      
    • Казімеж
      
  • Антоні, езуіт
    
  • Казімеж, лоўчы інфлянцкі
    
  • Тэрэза (Аскерчыха)
    
• Станіслаў
  
• Ежы, староста дыямэнцкі