Павал Добшынскі
Па́вал До́бшынскі (па-славацку: Pavol Dobšinský; 16 сакавіка 1828, Славашаўцы — 22 кастрычніка 1885, Дрэнчаны) — славацкі эвангельскі сьвятар, фальклярыст і зьбіральнік народнай творчасьці, які дзейнічаў у пэрыяд рамантызму і адносіцца да пісьменьнікаў штураўскага пакаленьня.
| Павал Добшынскі | |
| Pavol Dobšinský | |
 | |
| Асабістыя зьвесткі | |
|---|---|
| Нарадзіўся | 16 сакавіка 1828 Славашаўцы, Аўстрыйская імпэрыя |
| Памёр | 22 кастрычніка 1885 Дрэнчаны, Аўстра-Вугоршчына |
| Літаратурная дзейнасьць | |
| Род дзейнасьці | пісьменьнік, фальклярыст, сьвятар |
| Мова | славацкая[1] |
Жыцьцяпіс рэдагаваць
Нарадзіўся ў сям’і эвангельскага параха. Навучаўся ў гімназіях у Рожняве і Мішкальцы. Ад 1840 року навучаўся ў эвангельскім ліцэі ў Левачы.
У 1848—1849 далучыўся да рэвалюцыі, а пасьля змагаўся ў імпэратарскім войску. У 1850—1852 быў памочнікам эвангельскага параха і этнографа ў Левачы, ад якога і пачаў цікавіцца зьбіральніцтвам народнай творчасьці.
Ад 1852 — памочнік рэдактара ў часопісе «Slovenské pohľady», пасьля каплян, у 1858—1861 — прафэсар славацкай мовы і літаратуры ў Банскай Шцьяўніцы. З 1861 — сьвятар у Дрэнчанах.
Быў двойчы жанаты.
Творчасьць рэдагаваць
Пісаць пачынаў яшчэ падчас навучаньня ў ліцэі. Ужо ў гэты час складаў вершы ў рэчышчы штураўскай паэзіі. У асноўным гэта былі прыпадабненьні народным песьням, патрыятычныя і алегарычныя творы. Перакладаў таксама вершы замежных аўтараў. У розных часопісах паступова выйшлі ягоны пераклады Байрана, Лямартына, Міцкевіча. Выдаваў рукапісны часопіс «Holubica», часопіс «Sokol», рэцэнзаваў альманахі «Concordia» і «Lipa».
Найбольшы ўнёсак зрабіў у фальклярыстыку. Яшчэ студэнтам займаўся праблематыкаю народнай славеснасьці. Пэрыядычна публікаваў фальклярыстычныя штудыі, якія пасьля ўвайшлі ў кнігу «Úvahy o slovenských povestiach» (1872). Сыстэматычна зьбіраў і запісваў песьні, прыказкі, прымаўкі, загадкі, гульні, звычаі і павер’і. Перад публікацыяй прыбраў адтуль эратычнасьць і пошасны гумар, дзякуючы чаму гэтая творчасьць (першапачаткова прызначаная для дарослых) стала ўлюбёнай і папулярнай і сярод дзяцей. Разам з Аўгустам Гарыславам Шкулцетым склаў і ў 1858—1861 выдаў сэрыю з 64 казак у шасьці тамох пад назовам «Slovenské povesti». Незадоўга перад сьмерцю выдаў 90 казак у васьмі тамох пад назовам «Prostonárodné slovenské povesti» (1880—1883). Гэтыя складанкі і дагэтуль зьяўляюцца найбольш істотным і рэпрэзэнтатыўным зборам славацкай фальклярыстыкі.
Бібліяграфія рэдагаваць
- 1858/1861 — «Slovenské povesti. Rožňava — Banská Štiavnica»
- 1874 — «Zborník slovenských národných piesní, povestí, prísloví, porekadiel, hádanok, hier, obyčajov a povier»
- 1880 — «Prostonárodne obyčaje, povery a hry slovenské»
- 1880/1883 — «Prostonárodne slovenské povesti»
Вонкавыя спасылкі рэдагаваць
Павал Добшынскі — сховішча мультымэдыйных матэрыялаў