Нэрвовая анарэксія

Нэрвовая анарэксія (лац. nervus — жыла + грэц. ανορεξία — без апэтыту) — душэўнае парушэньне апэтыту, што вядзе да зьніжэньня вагі цела больш як на 15% ад ніжняй мяжы нормы (паказьнік масы цела < 16). Уяўляе сьмяротную пагрозу ў выніку зьнясіленьня ад парушэньня абмену электралітаў. Выклікаецца наўпроставай залежнасьцю самаадзнакі ад зьнешняга выгляду і вагі цела, адчуваньнем упэўненасьці ў выніку хударлявасьці і боязьзю насьмешак над залішняй вагой. Пераважна сустракаецца сярод дзяўчынаў падлеткавага ўзросту (12—18 гадоў) і незамужніх маладзіцаў ва ўзросьце да 25 гадоў^[1]. Мужчыны складаць каля 10% захварэлых, сярод якіх найчасьцей трапляюцца непаўналетнія хлопцы з разладам асобы і сэксуальнай тоеснасьці^[2]. У 1873 г. ангельскі лекар Ўільям Гал(en) (1816—1890) упершыню даў хваробе найменьне пры яе апісаньні.

Папярэджаньне рэдагаваць

Прадухіленьню хваробы спрыяе разуменьне другараднасьці зьнешняга выгляду і вагі цела для дасягненьня прызнаньня, прыязнасьці і пашаны. З боку бацькоў, асабліва таты, карысна штодзень выяўляць увагу і прыязнасьць да дзяцей і выказваць гонар імі без увязкі да іх вагі і выгляду. Таксама варта пазьбягаць штодзённага высьмейваньня памылак і залішняй патрабавальнасьці да дзяцей^[1].

Пацярпелая перад лячэньнем у 1866 г. (уверсе) і пасьля вылячэньня у 1870 г. (доктар Ўільям Гал(en), 1873 г.)

Чыньнікі рэдагаваць

Узьнікненьню хваробы спрыяе ўстойлівае цкаваньне з боку аднагодкаў і бацькоў, упэўненасьць у нялюбасьці празь нягожы выгляд і штодзённае насьміханьне зь нязграбнасьці^[1]. Таксама шкодзіць спалучэньне дакучлівага страху перад залішняй вагой і нізкай самаадзнакі^[3]. Часта выклікаецца заўвагамі навакольных людзей адносна поўнасьці падлетка і гутаркамі аб выродлівасьці поўнай фігуры цела^[4].

Праявы рэдагаваць

Хвароба выяўляецца праз валявое абмежаваньне харчаваньня і галаданьне, выкліканьне ванітаў і прыём слабільніка(en), клізмы (прамываньне страўніка) і мачагоннага прэпарата пасьля ежы. Часта адзначаюцца празьмерныя і зьнясільвальныя цялесныя нагрузкі. Суправаджаецца прыгнечанасьцю і эндакрынным парушэньнем, якое ўлучае: выпадзеньне валасоў, высыханьне скуры, ломкасьць пазногцяў і зьнікненьне плоцевага жаданьня. У жанчынаў таксама спыняюцца месячныя^[1] на больш за 3 месяцы. У выніку істотнай страты вагі трывога адносна магчымай папраўкі толькі ўзрастае. Адмова ўжываць ежу ўтойваецца шляхам яе выкіданьня, адмовы наведваць грамадзкія страўні і есьці за агульным сталом^[3]. Урэшце выяўляюцца прыкметы нястачы вітамінаў. Скура пачынае лупіцца і набывае бледна-зямлістае адценьне. Канцавіны становяцца халоднымі. Сэрцабіцьцё прыглушаецца (брадыкардыя). Адзначаюцца гіпатанія, запоры і боль у жываце пасьля ежы. У юнакоў можа выклікаць недаразьвітасьць плоцевых органаў^[4].

Беларусь рэдагаваць

На 2011 г. ад хваробы пакутаваў 1% дзяўчынаў падлеткавага ўзросту (12—18 гадоў). Мужчыны складалі 18-ю частку (1/18; 5,6%) захварэлых^[1]. На 2015 г. мужчыны сталі складаць 10-ю частку захварэлых^[3], сярод якіх сьмяротны зыход дасягаў 20%^[4].