Нобэлеўская прэмія ў галіне хіміі

Но́бэлеўская прэ́мія ў галіне́ хі́міі (па-швэдзку: Nobelpriset i kemi) — узнагарода, якая штогод уручаецца Каралеўскай швэдзкай акадэміяй навук навукоўцам у розных галінах хіміі. Заснаваная разам з чатырма іншымі прэміямі ў 1895 годзе паводле тэстамэнту Альфрэда Нобэля. Упершыню ўручаная ў 1901 годзе галяндцу Якабу Гэндрыку вант Гофу.

Першы ляўрэат — Якаб Гэндрык вант Гоф

Сьпіс ляўрэатаў

1900-я

• 1901 — Якаб Гэндрык вант Гоф (Нідэрлянды) «У знак прызнаньня велізарнай важнасьці адкрыцьця законаў хімічнай дынамікі і асматычнага ціску ў рошчынах»
• 1902 — Герман Эміль Фішэр (Нямеччына)
• 1903 — Свантэ Арэніюс (Швэцыя)
• 1904 — Ўільям Рамзай (Вялікабрытанія)
• 1905 — Адольф Баер (Нямеччына)
• 1906 — Анры Муасан (Францыя)
• 1907 — Эдуард Бухнэр (Нямеччына)
• 1908 — Эрнэст Рэзэрфорд (Вялікабрытанія/Новая Зэляндыя)
• 1909 — Вільгэльм Оствальд (Нямеччына)

1910-я

• 1910 — Ота Валях (Нямеччына) «У знак прызнаньня яго дасягненьняў у галіне разьвіцьця арганічнай хіміі і хімічнай прамысловасьці, а таксама за тое, што ён першым ажыцьцявіў працу ў галіне аліцыклічных злучэньняў»
• 1911 — Марыя Складоўская-Кюры (Францыя)
• 1912 — Віктор Грыньяр, Поль Сабат’е (Францыя)
• 1913 — Альфрэд Вэрнэр (Швайцарыя)
• 1914 — Тэадор Ўільям Рычардс (ЗША)
• 1915 — Рыхард Вільштэтэр (Нямеччына)
• 1916 — не прысуджалася
• 1917 — не прысуджалася
• 1918 — Фрытц Габэр (Нямеччына)
• 1919 — не прысуджалася

1920-я

• 1920 — Вальтэр Нэрнст (Нямеччына)
• 1921 — Фрэдэрык Содзі (Вялікабрытанія)
• 1922 — Фрэнсыс Ўільям Астан (Вялікабрытанія)
• 1923 — Фрыц Прэгль (Аўстрыя)
• 1924 — не прысуджалася
• 1925 — Рыхард Адольф Зыгмондзі (Нямеччына/Вугоршчына)
• 1926 — Тэадор Свэдбэрг (Швэцыя)
• 1927 — Генрых Ота Вілянд (Нямеччына)
• 1928 — Адольф Ота Райнгольд Віндаўс (Нямеччына)
• 1929 — Артур Гардэн (Вялікабрытанія), Ганс фон Ойлер-Хэльпін (Нямеччына)

1930-я

• 1930 — Ганс Фішэр (Нямеччына)
• 1931 — Карл Бош, Фрыдрых Бэргіюс (Нямеччына)
• 1932 — Ірвінг Лэнгмюр (ЗША)
• 1933 — не прысуджалася
• 1934 — Гаралд Юры (ЗША)
• 1935 — Фрэдэрык Жаліё-Кюры, Ірэн Жаліё-Кюры (Францыя)
• 1936 — Пэтэр Дэбай (Нідэрлянды)
• 1937 — Норман Гоўарт (Вялікабрытанія), Паўль Карэр (Швайцарыя)
• 1938 — Рыхард Кун (Нямеччына)
• 1939 — Адольф Бутэнант (Нямеччына), Леапольд Ружычка (Харватыя)

1940-я

• 1940 — не прысуджалася
• 1941 — не прысуджалася
• 1942 — не прысуджалася
• 1943 — Дзёрдзь дэ Хэвэшы (Вугоршчына)
• 1944 — Ота Ган (Нямеччына)
• 1945 — Артуры Ільмары Віртанэн (Фінляндыя)
• 1946 — Джэймз Самэр, Джон Гоўард Нортрап, Ўэндэл Мэрэдыт Стэнлі (ЗША)
• 1947 — Робэрт Робінсан (Вялікабрытанія)
• 1948 — Арнэ Тысэліюс (Швэцыя)
• 1949 — Ўільям Джыёк (ЗША)

1950-я

• 1950 — Ота Дыльс, Курт Альдэр (Нямеччына)
• 1951 — Эдўін Макмілан, Глен Сыбарг (ЗША)
• 1953 — Гэрман Штаўдынгер (Нямеччына)
• 1954 — Лайнус Карл Полінг (ЗША)
• 1955 — Вінсэнт дзю Віньё (ЗША)
• 1956 — Сырыл Норман Гіншэлўуд (Вялікабрытанія), Мікалай Сямёнаў (СССР)
• 1957 — Аляксандар Тод (Вялікабрытанія)
• 1958 — Фрэдэрык Сэнгер (Вялікабрытанія)
• 1959 — Яраслаў Гэйраўскі (Чэхаславаччына)

1960-я

• 1960 — Ўілард Лібі (ЗША)
• 1961 — Мэлвін Калвін (ЗША)
• 1962 — Макс Пэруц, Джон Кендру (Вялікабрытанія)
• 1963 — Карл Цыглер (Нямеччына), Джуліё Ната (Італія)
• 1964 — Дораці Годжкін (Вялікабрытанія)
• 1965 — Робэрт Бэрнз Ўудўард (ЗША)
• 1966 — Робэрт Малікен (ЗША)
• 1967 — Манфрэд Айген (Нямеччына), Роналд Джордж Рэйфард Норыш, Джордж Портэр (Вялікабрытанія)
• 1968 — Лярс Онзагер (ЗША)
• 1969 — Дэрэк Бартан (Вялікабрытанія), Од Гасэль (Нарвэгія)

1970-я

• 1970 — Люіс Лелюар (Аргентына)
• 1971 — Гергард Гэрцбэрг (Канада)
• 1972 — Крыстыян Анфінсэн, Стэнфард Мур, Ўільям Гоўард Стайн (ЗША)
• 1973 — Эрнст Ота Фішэр (Нямеччына), Джэфры Ўілкінсан (Вялікабрытанія)
• 1974 — Пол Флоры (ЗША)
• 1975 — Джон Корнфарт (Аўстралія/Вялікабрытанія), Уладзімер Прэлаг (Югаславія/Швайцарыя)
• 1976 — Ўільям Ліпскамб (ЗША)
• 1977 — Ільля Прыгожын (Бэльгія)
• 1978 — Пітэр Мітчэл (Вялікабрытанія)
• 1979 — Гэрбэрт Браўн (ЗША), Георг Вітыг (Нямеччына)

1980-я

• 1980 — Пол Бэрг, Ўолтэр Гілбэрт (ЗША), Фрэдэрык Сэнгер (Вялікабрытанія)
• 1981 — Кеніці Фукуі (Японія), Роалд Гофман (ЗША)
• 1982 — Аарон Клуг (Вялікабрытанія)
• 1983 — Гэнры Таўбэ (ЗША)
• 1984 — Робэрт Брус Мэрыфілд (ЗША)
• 1985 — Гэрбэрт Гаўптман, Джэром Карле (ЗША)
• 1986 — Дадлі Гэршбах (ЗША), Лі Юаньчжэ (ЗША/Тайвань), Джон Полані (Канада/Вугоршчына)
• 1987 — Доналд Крэм (ЗША), Жан-Мары Лен (Францыя), Чарлз Пэдэрсэн (ЗША)
• 1988 — Ёган Дайзэнгофэр, Робэрт Губэр, Гартмут Міхэль (Нямеччына)
• 1989 — Сыднэй Олтмэн (Канада/ЗША), Томас Чэк (ЗША)

1990-я

• 1990 — Эліяс Джэймз Коры (ЗША)
• 1991 — Рыхард Эрнст (Швайцарыя)
• 1992 — Рудольф Маркус (ЗША/Канада)
• 1993 — Кэры Муліс (ЗША), Майкл Сьміт (Канада)
• 1994 — Джордж Ола (ЗША/Вугоршчына)
• 1995 — Паўль Крутцэн (Нідэрлянды), Марыё Маліна, Фрэнк Шэрўуд Роўлэнд (ЗША)
• 1996 — Робэрт Кэрл (ЗША), Гары Крота (Вялікабрытанія), Рычард Смэлі (ЗША)
• 1997 — Пол Боер (ЗША), Джон Ўокер (Вялікабрытанія), Енс Скоў (Данія)
• 1998 — Вальтэр Кон (ЗША), Джон Попл (Вялікабрытанія)
• 1999 — Ахмэд Зэвэйл (Эгіпет/ЗША)

2000-я

• 2000 — Алан Гігер (ЗША), Алан Макдыярмід (ЗША/Новая Зэляндыя), Хідэкі Сыракава (Японія)
• 2001 — Ўільям Ноўлз (ЗША), Родзі Наёры (Японія), Бары Шарплес (ЗША)
• 2002 — Джон Фэн (ЗША), Каіці Танака (Японія), Крут Вютрых (Швайцарыя)
• 2003 — Пітэр Эгр, Родэрык Макінан (ЗША)
• 2004 — Аарон Чэхановэр, Аўрам Гершка (Ізраіль), Ірвін Роўз (ЗША)
• 2005 — Іў Шавэн (Францыя), Робэрт Грабс, Рычард Шрок (ЗША)
• 2006 — Рожэр Корнбэрг (ЗША)
• 2007 — Гергард Эртль (Нямеччына)
• 2008 — Асаму Сымамура (Японія), Мартын Чалфі, Роджэры Тсіен (ЗША)
• 2009 — Вэнкатраман Рамакрышнан, Томас Стэйц (ЗША), Ада Янат (Ізраіль)

2010-я

• 2010 — Рычард Гэк, Эйіці Нэгісі (ЗША), Акіра Судзукі (Японія)
• 2011 — Дан Шэхтман (Ізраіль)
• 2012 — Робэрт Лефкавіц, Браян Кабылка (ЗША)
• 2013 — Мартын Карплюс (Аўстрыя/ЗША), Майкл Левіт (ПАР), Ары Варшэль (Ізраіль)
• 2014 — Эрык Бэцыг (ЗША), Штэфан Гэль (Нямеччына), Ўільям Мэрнэр (ЗША)
• 2015 — Томас Ліндаль (Швэцыя), Пол Модрыч (ЗША), Азіз Санкар (Турэччына/ЗША)
• 2016 — Жан-П’ер Саваж (Францыя), Фрэйзэр Стодарт (Вялікабрытанія/ЗША), Бэн Фэрынга (Нідэрлянды)
• 2017 — Жак Дубашэ (Швайцарыя), Ёахім Франк (Нямеччына), Рычард Гэндэрсан (Вялікабрытанія)
• 2018 — Фрэнсыс Арнальд (ЗША), Грэгары Ўінтэр (Вялікабрытанія), Джордж Сьміт (ЗША)
• 2019 — Джон Гуд’інаф (ЗША), Стэнлі Ўітынгам (Вялікабрытанія), Акіра Ёсіно (Японія)

2020-я

• 2020 — Эманюэль Шарпанцье (Францыя), Джэніфэр Дудна (ЗША)