Мікалай Гарын-Міхайлоўскі
Мікала́й Га́рын-Міхайло́ўскі (па-расейску: Николай Георгиевич Гарин-Михайловский; 8 лютага (20 лютага) 1852, Санкт-Пецярбург — 27 лістапада (10 сьнежня) 1906, Санкт-Пецярбург) — расейскі пісьменьнік і інжынэр
| Мікалай Гарын-Міхайлоўскі | |
| Николай Георгиевич Гарин-Михайловский | |
 | |
| Асабістыя зьвесткі | |
|---|---|
| Імя пры нараджэньні | Николай Георгиевич Михайловский |
| Псэўданімы | Н. Гарин |
| Нарадзіўся | 20 лютага [ст. ст. 8 лютага] 1852 Санкт-Пецярбург, Расейская імпэрыя |
| Памёр | 10 сьнежня [ст. ст. 27 лістапада] 1906 (54 года) Санкт-Пецярбург, Расейская імпэрыя |
| Пахаваны | |
| Літаратурная дзейнасьць | |
| Род дзейнасьці | празаік, эсэіст, інжынэр, чыгуначны канструктар |
| Гады творчасьці | 1892—1906 |
| Кірунак | рэалізм |
| Мова | расейская мова[1][2][3] |
| Дэбют | «Детство Тёмы» |
 [[::ru:s:Николай Георгиевич Гарин-Михайловский|Творы]] ў Вікікрыніцах
| |
Біяграфія рэдагаваць
Нарадзіўся ў старажытнай дваранскай сям'і, яго ахрышчвалі цар Мікалай I і маці рэвалюцыянэркі Веры Засуліч.
Вучыўся ў адэскай Рышэльеўскай гімназіі, на юрыдычным факультэце Пецярбурскага ўнівэрсытэту, адкуль перайшоў у Інстытут шляхоў паведамленьня (скончыў у 1878 годзе). Праслужыўшы каля 4 год у Баўгарыі і пры ўзьвядзеньні Батумскага порта, ён пажадаў «сесьці на зямлю» і правёў 3 гады ў вёсцы, у Самарскай губэрні, але гаспадарства не на звычайных пачатках не пайшло на лад, і ён ізноў паступіў на службу, прыняўшы ўдзел у будаўніцтве Трансіба.
Заўчасна сканчаўся ў Пецярбургу падчас паседжаньня ў рэдакцыі легальнага бальшэвіцкага часопіса «Весьнік жыцьця» ад паралюша сэрца. Пахаваны на Літаратарскіх мастках Волкавых могілак.
Інжынэрна-будаўнічая дзейнасьць рэдагаваць
У 1891 годзе Гарын-Міхайлоўскі кіраваў вышуквальнай партыяй, якая выбірала месца для будаўніцтва чыгуначнага маста праз Обь для Транссыбірскай магістралі, і менавіта ён адхіліў варыянт узьвядзеньня гэтага збудаваньня ў раёне Томска. Гэтае рашэньне ў далейшым прывяло да выбару ўчастка на тэрыторыі будучага Навасыбірска і сыграла важную ролю ў разьвіцьці горада.
Існуе легенда, што на адным з участкаў будаўніцтва чыгункі інжынэры сутыкнуліся з наступнай праблемай: неабходна было абагнуць буйны холм ці ўцёс, абраўшы для гэтага найболей кароткую траекторыю (бо кошт кожнага мэтра чыгункі быў вельмі высокім). Гарын-Міхайлоўскі паведаміў, што ўвесь дзень назіраў за птушкамі — дакладней, за тым, якім шляхам яна абляталі холм. Ён падлічыў, што яны лятаюць больш кароткім шляхам, эканомячы высілкі, і вырашыў скарыстацца іх маршрутам. У далейшым дакладныя разьлікі, заснаваныя на касьмічных здымках, паказалі, што рашэньне Гарына-Міхайлоўскага, прынятае па назіраньню за птушкамі, было верным.
Літаратурная дзейнасьць рэдагаваць
На літаратурную ніву выступіў у 1892 аповесьцю «Детство Тёмы», якая мела вялікі посьпех, і апавяданьнем «Несколько лет в деревне». У часопісе «Русском богатстве ён надрукаваў затым працяг аповесьці «Детства Тёмы» — аповесьць «Гимназисты», і пасьля аповесьць «Студенты» — працяг «Гимназистов». Апошняя частка тэтралёгіі — «Инженеры» была надрукаваная ў 1907. «Деревенские панорамы» і іншыя аповеды выйшлі асобна пад загалоўкам «Очерки и рассказы» (Пецярбург, 1893—1895); асобна выдадзеныя таксама «Гимназисты» (Пецярбург, 1895). Як спэцыяліст-інжынэр, Мікалай Міхайлоўскі палка адстойваў у «Новом времени», «Русской жизни» і інш. выданьнях пабудову таннай чыгункі.
Падарожнічаў па Далёкаму Ўсходу, пакіную пуцявыя зацемкі «По Корее, Маньчжурии и Ляодунскому полуострову» (1899), «Корейские сказки» (выд. 1899).
Беларускія пераклады рэдагаваць
- Гарын-Міхайлоўскі, Мікалай Георгіевіч. Дзяцінства Цёмы: Апавяданні / Н.Гарын; Пер. О.І.Сакалоўская, 1949.
Вонкавыя спасылкі рэдагаваць
- Горький М. О Гарине-Михайловском (рас.)
- Сочинения Гарина-Михайловского на сайте Lib.ru: Классика (рас.)
- Могила Гарина-Михайловского (рас.)