Магіла ўдзельнікаў паўстаньня 1863—1864 гадоў (Ласасін)
| Славутасьць | |
Магіла ўдзельнікаў паўстаньня 1863—1864 гадоў
| |
 Помнік 40 паўстанцам, палеглым у баі пад Ласасінам 24 траўня 1863
| |
| Краіна | Беларусь |
| вёска | Ласасін |
| Каардынаты | 52°45′49.63″ пн. ш. 24°52′33.02″ у. д. / 52.7637861° пн. ш. 24.8758389° у. д.Каардынаты: 52°45′49.63″ пн. ш. 24°52′33.02″ у. д. / 52.7637861° пн. ш. 24.8758389° у. д. |
| Дата заснаваньня | 1989 |
| Статус | Ахоўваецца дзяржавай |
| Стан | на здымку |
Магіла ўдзельнікаў паўстаньня 1863—1864 гадоў на мапе Беларусі   Магіла ўдзельнікаў паўстаньня 1863—1864 гадоў | |
 Магіла ўдзельнікаў паўстаньня 1863—1864 гадоў на Вікісховішчы
| |
Магі́ла ўдзе́льнікаў паўста́ньня 1863—1864 гадо́ў — помнік паўстанцам, якія загінулі ў баі пад Ласасінам 24 траўня 1863 року. Ахоўваецца дзяржавай.
Мінуўшчына рэдагаваць
4 чэрвеня [ст. ст. 24 траўня] 1863 адбылася жорсткая сутычка аддзелу пад кіраўніцтвам пружанскага шляхціца Влодка «Шчаснага» з расейскім войскам ля вёскі Ласасін. Паўстанцы пацярпелі цяжкія страты: 40 чалавек забітымі. Валеры Антоні Ўрублеўскі з часткаю аддзелу здолеў вырвацца з акружэньня[1]. Пасьля бою казакі налічылі на адным левым флянгу 127 забітых, у палон быў узяты беластоцкі памешчык Рафал Карыцкі.
У гонар паўстанцаў, палеглых у бітве, мясцовыя жыхары паставілі на месцы пахаваньня 40 жаўнераў ва ўрочышчы Гантарыя драўляны крыж. Улады міжваеннай Польшчы ў 1928 року паставілі на гэтым месцы замест сатлелага крыжу гранітны помнік з выбітым надпісам: «Prochom 40 powstanców polskich poległych w 1863 r. w walkach z najezdzcą. Mieszkańcy powiatu» (бел. Праху 40 паўстанцаў, палеглым у 1863 року ў бітвах з акупантамі. Мяшканцы павету).
З прыходам савецкай улады помнік быў узарваны. За нямецкім часам на магіле быў пастаўлены драўляны крыж, але ў хуткім часе партызаны сьпілавалі й яго[2].
У 1989 року група энтузіястаў (настаўнік з Клепачоў Мікалай Пянка, вясковец з Ласасіна Якуб Заяц) з дапамогай краязнаўцаў з Ружанаў (Аляксандар Пракапеня і Юры Малышэўскі) і Пружанаў (Генадзь Сарока, Язэп Машкала, Іван Здановіч) знайшлі і аднавілі помнік. Матэрыяламі і транспартам дапамаглі Пружанская ПМК і радыёзавод. Аднак у 1998 року помнік быў расстраляны з шрубалёту (побач знаходзіцца вайсковы палігон). Чарговы раз помнік адноўлены ў 2000, 8 кастрычніка таго ж року адбылося ягонае ўрачыстае адкрыцьцё і асьвячэньне з удзелам каталіцкага сьвятара з Ружанаў Януша і праваслаўнага айца Ўладзімера з Варанілавічаў[1].
Крыніцы рэдагаваць
- ^ а б Уладзімер Крукоўскі. Двойчы расстраляныя. Адноўлены помнік паўстанцам Шчаснага // «Наша Ніва». — 2000. — № 42.
- ^ Мікола Канаховіч. Расстраляны помнік расстраляным героям-каліноўцам не знішчыць! // Народная воля. — 26 студзеня 2010.
Вонкавыя спасылкі рэдагаваць
|
Аб’ект Дзяржаўнага сьпісу гісторыка-культурных каштоўнасьцяў Рэспублікі Беларусь, шыфр 113Д000619 |
Магіла ўдзельнікаў паўстаньня 1863—1864 гадоў (Ласасін) — сховішча мультымэдыйных матэрыялаў