Касьцёл Найсьвяцейшай Тройцы (Глыбокае)

Гэтая назва мае некалькі сэнсаў. Калі вас цікавяць іншыя сэнсы, глядзіце таксама Касьцёл Найсьвяцейшай Тройцы.

Помнік сакральнай архітэктуры
Касьцёл Найсьвяцейшай Тройцы
Касьцёл Найсьвяцейшай Тройцы
Краіна	Беларусь
Места	Глыбокае
Каардынаты	55°8′27″ пн. ш. 27°41′38″ у. д. / 55.14083° пн. ш. 27.69389° у. д. / 55.14083; 27.69389Каардынаты: 55°8′27″ пн. ш. 27°41′38″ у. д. / 55.14083° пн. ш. 27.69389° у. д. / 55.14083; 27.69389
Канфэсія	каталіцтва
Эпархія	Віцебская дыяцэзія
Архітэктурны стыль	барокавая архітэктура^[d] і барока
Дата заснаваньня	1764, 1908
Статус	Дзяржаўны сьпіс гісторыка-культурных каштоўнасьцяў Рэспублікі Беларусь
Касьцёл Найсьвяцейшай Тройцы на мапе Беларусі Касьцёл Найсьвяцейшай Тройцы
Касьцёл Найсьвяцейшай Тройцы на Вікісховішчы

Касьцёл Найсьвяцейшай Тройцы (Фарны) — помнік архітэктуры XVIII стагодзьдзя ў Глыбокім. Знаходзіцца на гістарычным Рынку^[a], на штучнай насыпной пляцоўцы. Дзейнічае. Твор архітэктуры віленскага барока. Аб’ект Дзяржаўнага сьпісу гістарычна-культурных каштоўнасьцяў Беларусі.

Гісторыя рэдагаваць

Вялікае Княства Літоўскае рэдагаваць

Першы парафіяльны касьцёл на гэтым месцы фундаваў у 1628 годзе ваявода амсьціслаўскі Язэп Корсак. Новы мураваны касьцёл будаваўся ў 1764—1782 гадох.

Пад уладай Расейскай імпэрыі рэдагаваць

Па другім падзеле Рэчы Паспалітай (1793 год), калі Глыбокае апынулася ў складзе Расейскай імпэрыі, касьцёл працягваў дзейнічаць. Калі па здушэньні нацыянальна-вызвольнага паўстаньня (1863—1864) у 1878 годзе расейскія ўлады гвалтоўна перарабілі суседні касьцёл кармэлітаў пад царкву Ўрадавага сыноду Расейскай імпэрыі (Маскоўскай царквы), узьнікла патрэба пашырыць парафіяльны касьцёл.

У 1902—1908 гадох праводзілася рэканструкцыя будынка паводле праекту архітэктара Ю. Заро (J. Zaro)^[1]. Паводле Отана Гедэмана, праект перабудовы рабіў інжынэр Антоні Дубовік зь Вільні, кіраваў працамі глыбачанін Юзэф Раманоўскі^[2].

Найноўшы час рэдагаваць

За савецкім часам касьцёл працягваў дзейнічаць.

Архітэктура рэдагаваць

Малюнак Я, Драздовіча, 1925 г.

Помнік архітэктуры позьняга барока. Ад пачатку гэта была 1-нэфавая 2-вежавая базыліка з выцягнутай паўкруглай апсыдай. У выніку перабудовы да будынка далучыўся трансэпт, бакавыя нэфы і закрысьціі, што надало сьвятыні аб’ёмна-прасторавую кампазыцыю 3-нэфавай крыжовай базылікі. Галоўны фасад мае насычаную архітэктурную плястыку: пілястры, хвалістыя карнізы, фігурныя аркавыя праёмы, высокі франтон з валютамі з бакох і скульптура «Укрыжаваньне» ў аркавым праёме. Сьпярша фасад вылучалі 2 невысокія вежы, якія ў выніку перабудовы павялічыліся на 2 ярусы і набылі, як і цэнтральны фігурны франтон, выцягнутыя вэртыкальныя прапорцыі. Фігурным франтонам завяршаецца і алтарная сьцяна касьцёла. Сьцены падзяляюцца пілястрамі і карнізнымі паясамі, вялікімі аркавымі аконнымі праёмамі.

У інтэр’еры цэнтральны нэф перакрываецца цыліндрычнымі скляпеньнямі на распалубках, бакавыя — крыжовымі. Сьцены падзяляюцца пілястрамі і карнізным поясам. Над нішамі бакавых нэфаў невялікія арнамэнтальныя ўстаўкі ў вохрыста-аліўкавай гаме. Касьцёл упрыгожваюць тры драўляныя разныя алтары ў стылі барока. Цэнтральны ў 1-м ярусе мае выгляд карынтскай калянады з дынамічна падзеленым антаблемэнтам, скульптурнымі паліхромнымі постацямі сьвятых апосталаў Пятра і Паўла і герархаў касьцёла з бакох. Другі ярус — прастакутны шчыт з абразом пачатку XVIII ст. «Маці Божая Адзігітрыя», завершаны барэльефнай кампазыцыяй «Глорыя з анёламі». Фэратрон «Маці Божая Замілаваньне» і «Язэп зь дзіцем» (пачатак XVIII ст.), абраз «Сьвятая Сям’я» (1730-я гады). Над нартэксам хоры з арганам у стылі нэаготыкі^[3].

Галерэя рэдагаваць

Гістарычныя здымкі рэдагаваць

Старыя здымкі
да 1900 г.
каля 1900 г.
каля 1900 г.
З боку возера Кагальнага, 1915 г.

1918 г.
1923 г.
1930-я гг.
1930-я гг.

1930 г.
Ю. Клос, 1930 г.
З боку возера Кагальнага, 1930 г.
кастрычнік 1934 г.

1935 г.
З боку возера Кагальнага, 1937 г.
да 1939 гг.
Я. Гопэн, да 1939 гг.

Я. Булгак, да 1939 г.
З касьцёла карэмэлітаў, да 1939 г.
З касьцёла карэмэлітаў, да 1939 г.
П. Багдзевіч, 1939 г.

Сучасныя здымкі рэдагаваць

Сучасны стан
Агульны выгляд
Галоўны фасад
З боку апсыды
Інтэр'ер

Заўвагі рэдагаваць

^ Цяперашні афіцыйны адрас — вуліца Савецкая, 1

Крыніцы рэдагаваць

^ Глыбокае, Radzima.org
^ Hedeman O. Glebokie. Szkic dziejow. — Vilno: 1935.
^ Кулагін А. Каталіцкія храмы на Беларусі. — Менск, 2001.

Літаратура рэдагаваць

Кулагін А. Каталіцкія храмы на Беларусі: Энцыкл. даведнік / А. Кулагін; маст. І. Бокі. — 2-е выд. — Менск: БелЭн, 2001. — 216 с.: іл. ISBN 985-11-0199-0.

Вонкавыя спасылкі рэдагаваць

Касьцёл Найсьвяцейшай Тройцы ў Глыбокім, Radzima.org
Глыбокае — парафія Найсьвяцейшай Тройцы. Catholic.by. Праверана 22 ліпеня 2012 г.

[1] Цяперашні афіцыйны адрас — вуліца Савецкая, 1

[2] Глыбокае, Radzima.org

[3] Hedeman O. Glebokie. Szkic dziejow. — Vilno: 1935.

[4] Кулагін А. Каталіцкія храмы на Беларусі. — Менск, 2001.

[a]

[1]

[2]

[3]