Дзьмітры Даўгяла

Дзьмітры Іванавіч Даўгяла (1 лістапада [ст. ст. 20 кастрычніка] 1868 , вёска Казьяны Гарадоцкага павету Віцебскай губэрні, цяпер Шумілінскі раён Віцебскай вобласьці — красавік 1942, Казахстан; Крыптанімы: Д. Д., Дм. Д.) — беларускі археограф і гісторык.

Дзьмітры Даўгяла
Дзьмітры Іванавіч Даўгяла
Дата нараджэньня	20 кастрычніка (1 лістапада) 1868
Месца нараджэньня	вёска Казьяны, Гарадоцкі павет, Віцебская губэрня
Дата сьмерці	красавік 1942 (73 гады)
Месца сьмерці	сяло Пахта-Арал, Чымкенцкая вобласьць, Казахстан
Месца вучобы	Пецярбурская духоўная акадэмія (1894)
Занятак	архівіст, гісторык
Навуковая сфэра	Гісторыя
Месца працы	Бібліятэка Беларускай акадэміі навук (1929-1937)
Навуковая ступень	кандыдат багаслоўя[d]
Дзьмітры Даўгяла ў Вікісховішчы

Жыцьцяпіс

У 1894 скончыў Пецярбурскую духоўную акадэмію. Працаваў у Віцебскім і Віленскім цэнтральных архівах старажытных актаў. У 1906 рэдагаваў газэту «Белая Русь». Чалец, а з 1913 старшыня Віленскай археаграфічнай камісіі, рэдактар «Записок Северо-Западного отдела Русского географического общества». У 1915 пераехаў у Магілёў, дзе працаваў у архіве. У сьнежні 1917 году ўдзельнічаў у Першым Ўсебеларускім кангрэсе. З 1921 загадчык Магілёўскага губэрнскага архіву. 3 1925 супрацоўнічаў у Інбелкульце. У 1929 узначальваў бібліятэку Акадэміі навук Беларусі, а з 1937 навуковы супрацоўнік акадэмічнага Інстытуту гісторыі АН Беларусі.

3 чэрвеня 1937 году Галоўная ўправа ў справах літаратуры і выдавецтваў Беларускай ССР (Галоўліт БССР) выдала Загад № 33 «Сьпіс літаратуры, якая падлягае канфіскацыі зь бібліятэк грамадзкага карыстаньня, навучальных установаў і кнігагандлю». Паводле Загаду, «усе кнігі» Зьмітра Даўгялы прадугледжвалася «спальваць». 10 сьнежня 1937 арыштаваны і згодна з пастановай пазасудовых органаў 11 верасьня 1939 высланы ў Казахстан тэрмінам на 5 рокаў. Паводле неўдакладненых зьвестак памёр там у красавіку 1942. Рэабілітаваны пасьмяротна 9 чэрвеня 1964.

Творчасьць

Аўтар працаў па гісторыі беларускіх местаў. Складальнік і рэдактар «Гістарычна-юрыдычных матэрыялаў...» (т. 27 — 32, 1899—1906), браў удзел у выданьні Актаў Віленскай археаграфічнай камісіі (т. 32-37, 1907—1912), рэдактар і складальнік «Беларускага архіву» (т. 1 — 3, 1927—1930) падрыхтаваў «Матэрыялы да гісторыі мануфактуры Беларусі ў часы распаду фэадалізму» (т. 1 — 2, 1934—1935), адзін са складальнікаў «Гісторыі Беларусі ў дакумэнтах і матэрыялах» (т.1, 1936). Першы дасьледаваў гісторыю і гістарычную тапаграфію полацкіх, Барысаўскага, Сьвіслацкага і Аршанскага замкаў. Аўтар працаў па гісторыі местаў і мястэчак Беларусі. Сярод якіх магчыма адзначыць:

• Радошковичи, заштатный город Виленской губэрнии. Вильна, 1907;
• Дацэнт Дзьм. І. Даўгяла. Літоўская Мэтрыка. (Гісторыя, склад) // Савецкая Беларусь : штодзённая грамадзка-палітычная газэта. — 1926, 29-га студзеня. — № 22 (1617). — С. 6, 7.
• З гісторыі беларускага пісьменства XVII ст. Мн., 1927;
• Літоўская Мэтрыка і яе каштоўнасьць для вывучэньня мінуўшчыны Беларусі. Рыга, 1933;
• Дакументы да гісторыі музэю Г.Х. Татура ў Менску. //Запіскі адзелу гуманітарных навук.Працы клясы гісторыі. — Менск, 1929. — Кн.8. — с.549-560.

Літаратура

• Аляксандар Агееў, Ігар Пушкін. Фарміраванне і дзейнасць Магілёўскага Беларускага Камітэта (1917—1918 гг.) : да 100-годдзя стварэння Магілёўскага Беларускага Камітэта і абвяшчэння незалежнасці Беларускай Народнай Рэспублікі. — Магілёў: Магілёўскі дзяржаўны ўніверсітэт ім. А. А. Куляшова. — Т. 2017. — С. 15, 20, 22, 30, 32, 38, 42, 48, 77, 80, 82, 117, 119, 126. — 288 с. — 200 ас. — ISBN 978-985-568-270-8
• Памяць: Гіст.-дакум. хроніка Мінска. У 4 кн. Кн. 1-я. — Мн.: БЕЛТА, 2001. — 576 с.: іл. ISBN 985-6302-33-1.
• Улащик Н. Н.. Очерки по археографии и источниковедению истории Белоруссии феодального периода. — Москва: Наука, 1973. — С. 13, 14, 65, 81, 87, 115, 116, 126, 143, 148, 149, 156, 171, 173, 178, 179, 181, 182, 184, 195, 199, 239, 248—256, 264, 273, 277. — 302 с. — 1650 ас.