Гарадзкая тэрыторыя
Гарадзка́я тэрыто́рыя — тэрыторыя з павялічанай шчыльнасьцю пабудоваў, створаных чалавекам у параўнаньні з тэрыторыямі вакол яе. Гарадзкімі тэрыторыямі могуць быць гарады альбо аглямэрацыі, але звычайна гэты панятак не распаўсюджваецца на вясковыя або сельскія паселішчы, такія як вёскі альбо хутары.
Гарадзкія тэрыторыі ствараюцца і разьвіваюцца дзякуючы працэсу ўрбанізацыі. Вымярэньне велічыні гарадзкой тэрыторыі дазваляе аналізаваць шчыльнасьць насельніцтва і разрастаньне гораду, а таксама вызначэньне гарадзкіх і вясковых паселішчаў.[1]
У адрозьненьне ад гарадзкой тэрыторыі, тэрыторыя мэтраполіі ўключае ў сябе ня толькі гарадзкую тэрыторыю, але таксама гарады-спадарожнікі і прамежкавыя вясковыя тэрыторыі, якія зьўляюцца сацыяльна-эканамічна зьвязанымі з гарадзкім ядром. Звычайна гэтая сувязь выяўляецца ў працаўладкаваньні ў цэнтральным горадзе, які зьяўляецца першасным рынкам працы. Вядома, што гарадзкія тэрыторыі павялічваюцца ў залежнасьці ад павелічэньня колькасьці насельніцтва і эканамічнай актыўнасьці цэтральнага гораду.
Тэрыторыі мэтраполіі звычайна вызначаюцца як акругі альбо як палітычныя фармаваньні акругаў. Акругі звычайна зьяўляюцца стабільнымі палітычнымі тэрыторыямі. Эканамісты аддаюць перавагу працы з эканамічнымі і сацыяльнымі зьвесткамі, сабранымі на тэрыхорыях мэтраполіяў. Для гарадзкіх тэрыторыяў больш дакладным статыстычным парамэтрам будзе вылічэньне шчыльнасьці і тэрыторыі на душу насельніцтва.[2]
Вызначэньне рэдагаваць
Вызначэньні гарадзкой тэрыторыі розныя ў розных народаў. Але звычайна найменшая шчыльнасьць насельніцтва складае 400 асобаў на квадратны кілямэтарПатрэбнае ўдакладненьне. У эўрапейскіх краінах гарадзкія тэрыторыі вызначаюцца на падставе гарадзкога выкарыстаньня тэрыторыі, не дазваляючы ніякіх прамежкаў звычайна большых за 200 мэтраў, і выкарыстоўваюць спадарожнікавыя здымкі замест зьвестак перапісу для вызначэньня межаў гарадзкой тэрыторыі. У менш разьвітых краінах у дадатак да патрабаваньняў выкарыстаньня тэрыторыі і шчыльнасьці насельніцтва часам дадаецца патрабаваньне, што, звычайна, 75% насельніцтва не задзейнічаныя ў сельскай гаспадарцы і/або рыбнай лоўлі.