Ва́гі (ад ням. Waage) — прылада для ўзважваньня прадметаў, рэчываў або вызначэньня масы цела. Вагі зь місамі на каромысьле называюцца шалямі, прылады для ручнога ўзважваньня — кантар або бязьмен.

Гандлёвыя вагі маркі Bizerba(de)

Найстарэйшыя вагі, датаваныя V тысячагодзьдзем да нашай эры, знойдзеныя ў Мэсапатаміі[1].

Віды рэдагаваць

 
Трактар на вагавым памосьце
  • Вагонныя вагі — дзеля ўзважваньня чыгуначных вагонаў рознай даўжыні і грузападымальнасьці; найчасьцей выкарыстоўваюцца здвоеныя вагі, якія складаюцца з двух усталяваных поруч вагаў, падплятформныя пад’ёмныя мэханізмы якіх далучаныя да аднаго агульнага каромысла.
  • Аўтамабільныя вагі — дзеля ўзважваньня грузавых аўтамабіляў; усталёўваюцца стацыянарна, асноўны пад’ёмны мэханізм іх мантуецца на моцным падмурку, памеры плятформы разьлічаныя на парамэтры грузавых аўтамабіляў.
  • Ваганеткавыя вагі — дзеля ўзважваньня ваганетак. Паводле канструкцыі і ўстаноўкі маюць падабенства з аўтамабільнымі вагамі, адрозьніваюцца тым, што маюць на плятформе прымацаваныя кавалкі рэек і ўсталёўваюцца на рэйкавай каляіне.
  • Канвэерныя вагі — дзеля ўзважваньня грузу, які рухаецца па канвэеры.
  • Лябараторныя вагі — выкарыстоўваюцца дзеля хімічных ды інш. аналізаў рэчываў (вызначэньня вільготнасьці, складу тых ці іншых кампанэнтаў і да т. п.).
  • Гандлёвыя вагі — выкарыстоўваюцца дзеля вызначэньня вартасьці ўзважанага тавару ў гандлёвых кропках.
  • Таварныя вагі — нападлогавыя вагі, якія выкарыстоўваюцца на прамысловых прадпрыемствах, складах, гуртовых базах, у крамах.

Клясыфікацыя рэдагаваць

 
Электронныя вагі для ўзважваньня золата

Паводле прынцыпу вымярэньня масы рэдагаваць

  • Рычажныя — прынцып дзеяньня заснаваны на ўраўнаважваньні масы грузу з дапамогаю рычагу або сыстэмы рычагоў
  • Электронныя — працуюць на аснове ператварэньня мэханічнага дзеяньня масы груза ў прапарцыйны ёй электрычны сыгнал, які выражаецца лічбавым індэксам значэньня вымеранай масы

Паводле спосабу ўсталяваньня рэдагаваць

  • Настольныя — усталёўваюцца на ятку ці стале
  • Падвесныя(uk) — выкарыстоўваюцца на працоўных месцах, дзе іншыя вагі прымяніць складана
  • Перасоўныя (плятформныя) — усталёўваюцца, як правіла, на падлозе ў месцах прыёмкі тавару
  • Стацыянарныя — усталёўваюцца на пастаянным месцы ў спэцыяльным паглыбленьні. Плятформа ваг павінна знаходзіцца на роўнай пляцоўцы, што палягчае працэс узважваньня

Паводле вымяральнага мэханізму рэдагаваць

 
Шкальныя вагі для вымярэньня масы чалавека
  • Гірныя — маса тавару вызначаецца шляхам падліку масы гіраў
  • Шкальныя — маса тавару вызначаецца па шкале каромысла ў месцы разьмяшчэньня перасоўных гіраў, якія ўраўнаважваюць груз
  • Шкальна-гірныя — маса тавару вызначаецца па значэньні гіраў, разьмешчаных на гіратрымальніку, і шкале каромысла, па якой перамяшчаецца дзеля ўраўнаважваньня грузу перасоўная гіра
  • Цыфэрблятныя — маса грузу вызначаецца з дапамогаю стрэлкі на шкале цыфэрбляту
  • Цыфэрблятна-гірныя — маса тавару разьлічваецца па суме масы гіраў на таварнай пляцоўцы і паказаньняў шкалы цыфэрбляту
  • Лічбавыя электронныя — значэньне масы здымаецца з экрану, дзе фіксуецца лічбаю індэкс масы, цана тавару за 1 кг і кошт тавару
  • Гідрастатычныя — даюць мажлівасьць выконваць узважваньне ўзору пароды ў вадкасьці (вадзе, этылявым сьпірце).

Паводле спосабу дасягненьня раўнавагі рэдагаваць

  • З аўтаматычным ураўнаважваньнем
  • З паўаўтаматычным ураўнаважваньнем
  • Зь неаўтаматычным ураўнаважваньнем

Паводле віду адліковай прылады рэдагаваць

  • З аналягавай адліковай прыладай
  • З дыскрэтнай адліковай прыладай

Сымбалізм рэдагаваць

Рэлігійны рэдагаваць

Вагі выкарыстоўваюцца ў некаторых пантэістычных і монатэістычных рэлігіях. У Фэміды, Юстыцыі або Астрэі яна сымбалізуюць правасудзьдзе. Падобнае значэньне маюць вагі ў бога Кайраса — «удача прыходзіць тым, хто яе заслужыў».

Іншы варыянт сымбалізму вагаў — пасьмяротная ацэнка жыцьця чалавека. Так, на судзе Асырыса вага людзкога сэрца параўноўваецца з вагою пярынкі Маат. Схожым чынам узважвае душу чалавека па сьмерці Рашну ў зораастрызьме, арханёл Міхаіл у хрысьціянстве[2]. У ісламе ў дзень усеагульнага ўваскрасеньня ўсе ўчынкі людзей будуць узважаныя, і па выніках узважваньня ўваскрэслыя трапяць у рай або пекла[3].

Астралягічны рэдагаваць

Шалі — адзін з знакаў задыяку, адпавядае пэрыяду з 23 верасьня да 23 кастрычніка. Пазначаецца сымбалем ♎.

Крыніцы рэдагаваць

  1. ^ Сергей Иванов. История весов (рас.) История.Ру Праверана 7 лістапада 2018 г.
  2. ^ Архангел Михаил взвешивает душу (рас.) Гварьенто. Артотека. Праверана 7 лістапада 2018 г.
  3. ^ Мухаммад Магомедов. (5 красавіка 2013) Описание Весов и взвешивание людских деяний (рас.). Islam.ru. Праверана 7 лістапада 2018 г.