Бла́жэ Ко́нэскі (па-македонску: Блаже Конески; 19 сьнежня 1921, вёска Нэбрэгава блізу Прылепу, Каралеўства сэрбаў, харватаў і славенцаў (цяпер у Македоніі) — 7 сьнежня 1993, Скоп’е, Рэспубліка Македонія) — стваральнік і адзін з кадыфікатараў сучаснай літаратурнай македонскай мовы, выбітны літаратурны, культурны і грамадзкі дзеяч, паэт, празаік, эсэіст, гісторык літаратуры, лінгвіст, перакладчык і прафэсар на філязофскім факультэце ўнівэрсытэту ў Скоп’і.

Блажэ Конэскі
Асабістыя зьвесткі
Нарадзіўся 19 сьнежня 1921(1921-12-19)[1][2][3]
Памёр 7 сьнежня 1993(1993-12-07)[2] (71 год)
Літаратурная дзейнасьць
Род дзейнасьці паэт, палітык, перакладнік, прафэсар унівэрсытэту, пісьменьнік
Мова сэрбская і македонская мова[5]
Узнагароды
Подпіс Выява аўтографу

Біяграфія рэдагаваць

Сярэднюю школу скончыў у Прылепе, у 1934—1939 гадох наведваў вышэйшую гімназію ў Крагуеўцы (Сэрбія). У часе навучаньня пачаў выдаваць першыя вершы.

У 1939 годзе паступіў на мэдыцынскі факультэт унівэрсытэту ў Бялградзе (пад імем «Благое Коневіч»), але праз год перавёўся на філязофскі факультэт. Пасьля капітуляцыі Каралеўства Югаславіі давучваўся ва ўнівэрсытэце ў Сафіі (пад імем Благой Конеў).

Уваходзіў у склад камісіі па стварэньні літаратурнай македонскай мовы. Зьяўляецца аўтарам правапісу македонскай мовы, рэдактарам «Слоўніка македонскай мовы». Заснавальнік аддзяленьня македаністыкі ва ўнівэрсытэце ў Скоп’і. З 1958 да 1960 году быў рэктарам унівэрсытэту. З 1967 году — сябра Македонскай акадэміі навук і мастацтваў, да 1975 году — яе прэзыдэнт.

Быў рэдактарам літаратурных часопісаў «Нов ден» («Новы дзень») і «Македонски јазик» («Македонская мова»).

Літаратурная дзейнасьць рэдагаваць

Блажэ Конэскі — ключавая постаць у разьвіцьці македонскай мовы. Быў сябрам акадэміяў навук у Загрэбе, Сараеве, Бялградзе, Чыкага, Лодзі, ганаровы доктар унівэрсытэтаў Чыкага, Кракава і Скоп’я. Ягоныя творы перакладзеныя на сэрбскую, славенскую, альбанскую, турэцкую, вугорскую, францускую, расейскую, італьянскую, грэцкую, польскую, румынскую, нямецкую і ангельскую мовы.

Бібліяграфія рэдагаваць

  • Земјата и љубовта (паэзія, 1948)
  • Македонски правопис со правописен речник (1950)
  • Граматика на македонскиот литературен јазик (першы том, 1952)
  • За македонскиот литературен јазик (1952)
  • Песни (1953)
  • Граматика на македонскиот литературен јазик (другі том, 1954)
  • Везилка (паэзія, 1955)
  • Лозје (кароткія апавяданьні, 1955)
  • Речник на македонскиот јазик (1961)
  • Песни (1963),
  • Историја на македонскиот јазик (1965)
  • Речник на македонскиот јазик (1965, 1966)
  • Стерна (паэзія, 1966)
  • Ракување (1969)
  • Јазикот на македонската народна поезија (1971)
  • Беседи и огледи (1972)
  • Записи (паэзія, 1974)
  • Стари и нови песни (1979)
  • Места и мигови (паэзія, 1981)
  • Чешмите (паэзія, 1984)
  • Македонскиот 19. век, јазични и книжевно-историски прилози (1986)
  • Ликови и теми (эсэ, 1987)
  • Послание (паэзія, 1987)
  • Тиквешки зборник (1987)
  • Средба во рајот (паэзія, 1988)
  • Црква (паэзія, 1988)
  • Дневник по многу години (проза, 1988)
  • Златоврв (паэзія, 1989)
  • Поезија (Константин Миладинов), читање на Блаже Конески (1989)
  • Сеизмограф (паэзія, 1989)
  • Македонски места и теми (эсэ, 1991),
  • Небесна река (1991),
  • Светот на легендатата и песната (1993),
  • Црн овен (паэзія, 1993)

Беларускія пераклады рэдагаваць

Паасобныя вершы на беларускую мову пераклалі Алесь Каско[6], Лявон Баршчэўскі[7].

Крыніцы рэдагаваць

  1. ^ Конески Блаже // Большая советская энциклопедия (рас.): [в 30 т.] / под ред. А. М. Прохоров — 3-е изд. — Москва: Советская энциклопедия, 1969.
  2. ^ а б Blaže Koneski // Энцыкляпэдыя Бракгаўза (ням.) / Hrsg.: Bibliographisches Institut & F. A. Brockhaus, Wissen Media Verlag
  3. ^ Brozović D., Ladan T. Blaže Koneski // Hrvatska enciklopedija (харв.)LZMK, 1999. — 9272 с. — ISBN 978-953-6036-31-8
  4. ^ Deutsche Nationalbibliothek Record #119347873 // Gemeinsame Normdatei (ням.) — 2012—2016.
  5. ^ CONOR.SI
  6. ^ Галасы з-за небакраю: анталогія паэзіі свету ў беларускіх перакладах ХХ ст. Склад. М. Скобла. — Мн.: Лімарыус 2008. — 896 с.
  7. ^ І боль, і прыгажосць…: выбраныя творы паэтаў Еўропы і Амерыкі ў перакладах Лявона Баршчэўскага. — Мінск : Зміцер Колас, 2016. — 452, [1] с. — (Бібліятэка Саюза беларускіх пісьменнікаў «Кнігарня пісьменніка»; вып. 73).