Адам Улодэк

польскі паэт, рэдактар, перакладнік

Ада́м Вло́дэк (па-польску: Adam Włodek; 8 жніўня 1922, Кракаў — 19 студзеня 1986, тамсама) — польскі паэт, рэдактар, перакладнік.

Адам Влодэк
Adam Włodek
Асабістыя зьвесткі
Нарадзіўся 8 жніўня 1922(1922-08-08)[1]
Памёр 19 студзеня 1986(1986-01-19)[1] (63 гады)
Пахаваны
Сужэнец Віслава Шымборска
Літаратурная дзейнасьць
Род дзейнасьці паэт, рэдактар, перакладнік
Мова польская мова[2]
Вікіпэдыя мае артыкулы пра іншых асобаў з прозьвішчам Влодэк.

Жыцьцяпіс рэдагаваць

Дабраахвотнікам браў удзел у Верасьнёўскай кампаніі 1939. У часе нямецкай акупацыі дзейнічаў у культурным падпольлі, быў рэдактарам «Biblioteki Poetyckiej» (1943—1945). Па вайне працаваў рэдактарам у кракаўскай прэсе, між іншага ў «Dzienniku Polskim» і «Dzienniku Literackim» (1953—1954)[3].

У красавіку 1948 ажаніўся зь Віславай Шымборскай[4]; жылі ў Доме літаратараў на вул. Крупнічай, 22. Шлюб скончыўся разводам у 1954. Пад ягоным уплывам Віслава Шымборска прыняла камуністычны сьветапогляд, у 1950 року разам далучыліся да ПАРП[5]. У 1957 року, аднак, Влодэк выйшаў з партыі (Шымборска — у 1966)[6].

Памёр у Кракаве, пахаваны на Ракавіцкіх могілках (квартал M, шэраг 2).

Творчасьць рэдагаваць

Адам Влодэк выдаў 10 зборнікаў вершаў[3] і іншых твораў:

  • Wiązanka jaskrów (кансьпірацыйнае выданьне, 1944),
  • Arkusz poetycki (кансьпірацыйнае выданьне, 1944),
  • Najcichszy sztandar (кансьпірацыйнае ананімнае выданьне 1944, кніжнак 1945),
  • Mruczek w butach (1948, ілюстрацыі Віславы Шымборскай[7]),
  • Z trzynastu lat: 1939—1952 (1953),
  • Uważnie mijam (1963),
  • Wiersze wybrane (1973).,
  • Prezent. Wiersze dawne i nowe (1989, пасьмяротнае выданьне),
  • Nasz łup wojenny (1970, успаміны, пасьмяротнае выданьне).

Пераклаў творы Яна Піляржа, Власты Дворжачкавай, Францішка Галяса, Канстантына Бібля, Яраслава Сайфэрта, вершы расейскага паэта Уладзімера Маякоўскага, нямецкага Райнэра Марыі Рыльке і ангельскага Оскара Ўайлда[3].

Вершы Адама Ўлодка перакладзеныя на баўгарскую, чэскую, нямецкую, расейскую мовы[8].

Памяць рэдагаваць

У 2012 року згодна з тэстамэнтам Віславы Шымборскай была заснаваная прэмія імя Адама Влодка, якая ўручаецца маладым літаратарам[9]. Першае ўганараваньне мела адбыцца ў 2013 року, аднак пасьля абнародаваньня інфармацыі пра супрацоўніцтва Адама Влодка з Управай бясьпекі ў 1950-я польскі Інстытут кнігі адмовіўся ўдзельнічаць у вызначэньні пераможцаў[10], пасьля чаго Фундацыя імя Віславы Шымборскай паведаміла, што ў гэтым року ўручэньне прэміі ня будзе ладзіцца[11].

Крыніцы рэдагаваць

  1. ^ а б Архіў прыгожых мастацтваў — 2003.
  2. ^ Bibliothèque nationale de France data.bnf.fr (фр.): плятформа адкрытых зьвестак — 2011.
  3. ^ а б в U. Klatka. Listy Haliny Poświatowskiej do Adama Włodka (1957—1959) // Ruch Literacki. — 2001. — № 4.
  4. ^ sylwetka Wisławy Szymborskiej na stronie wydawnictwa a5
  5. ^ Anna Bikont, Joanna Szczęsna, Gazeta Wyborcza 4 lutego 2012
  6. ^ Максімюк, Ян (18 студзеня 2013) Цені мінулага: пісьменьнікі і спэцслужбы Блогі. Радыё «Свабода»Праверана 18 студзеня 2013 г.
  7. ^ Jolanta Nowaczyk. (2009-08-18) Pierwsza dama liryki polskiej — Wisława Szymborska (пол.) polskiemuzy Праверана 2012-02-01 г.
  8. ^ Anonim. (18 верасьня 2000) Adam Wlodek, Sześć godzin psychozy (пол.) hyperreal Праверана 18 студзеня 2013 г.
  9. ^ Podstawowe informacje (пол.). Fundacja Wisławy Szymborskiej. Праверана 18 студзеня 2013 г.
  10. ^ Adam Włodek, mąż noblistki donosicielem UB (пол.). Zygfryd Gdeczyk (2 студзеня 2013). Праверана 18 студзеня 2013 г.
  11. ^ Nagroda im. Donosiciela Adama Włodka (oświadczenia) (пол.) Niezależne forum publicystów Праверана 18 студзеня 2013 г.

Вонкавыя спасылкі рэдагаваць