Ёст ван дэн Вондэль
Ёст ван дэн Во́ндэль[7] (па-нідэрляндзку: Joost van den Vondel; 17 лістапада 1587, Кёльн — 5 лютага 1679, Амстэрдам) — выбітны паэт і драматург Нідэрляндаў, адзін з найбольш яскравых прадстаўнікоў «Залатога стагодзьдзя» нідэрляндзкай літаратуры. Сваёй творчасьцю заклаў асновы сучаснай нідэрляндзкай літаратурнай мовы.
| Ёст ван дэн Вондэль | |
 | |
| Асабістыя зьвесткі | |
|---|---|
| Нарадзіўся | 17 лістапада 1587[1][2][3][…] |
| Памёр | 5 лютага 1679[1][2][3][…] (91 год) |
| Пахаваны | |
| Літаратурная дзейнасьць | |
| Род дзейнасьці | паэт, драматург, перакладнік, пісьменьнік, rhetorician |
| Мова | нідэрляндзкая[6] |
| Подпіс | 
|
Біяграфія рэдагаваць
Сын купца-анабаптыста, які перасяліўся падчас рэлігійных ганеньняў ў Кёльн. Малады Вондэль таксама быў прызначаны для купецкай прафэсіі. Перасяліўшыся ў 12-гадовым узросьце ў Амстэрдам, пачаў займацца паэзіяй ў школах «рыторыкі», дзе атрымаў гуманітарную адукацыю і засвоіў старажытныя мовы.
Творы Вондэля ахопліваюць амаль усе віды паэтычнай творчасьці: ён — аўтар лірычных, эпічных і дыдактычных вершаў, а таксама шматлікіх драм (усяго 32), якія прынесьлі яму сусьветную вядомасьць. Перакладаў францускіх, італьянскіх і антычных аўтараў.
У Нідэрляндах Адраджэньне супадала з нацыянальным вызваленьнем і Рэфармацыяй, і творчасьць Вондэля адлюстроўвала ўсе гэтыя гістарычныя рухі. У александрыйскіх вершах ён узносіць веліч краіны, рост гандлёвых гарадоў, подзьвігі галяндцаў на сушы і морах, у вершах антычнай формы апявае нацыянальны рух супраць гішпанцаў («Geboortklock van Willem van Nassau», 1626 і інш.)
Бібліяграфія рэдагаваць
- Baumgartner A., Joost van den Vondel, Freiburg, 1882.
- Looten C., Étude littéraire sur le poète néerlandais Vondel, Lille, 1889.
- Hack, J. van den Vondel, Hamburg, 1890.
- Alberdingk Thijm J. A., Portretten van Joost van den Vondel, Amst., 1895.
- Kalff G., Vondel leven, 2-е изд., Haarlem, 1902;
- Brandt G., Leven van Vondel, reitgeg. door J. Hoeksma, Amst., 1905.
- Simons J., Vondel dramatick, Amst., 1912.
- Edmundson, Milton and Vondel, Lpz., 1885.
- Kollwijn, Ueber d. Einfluss d. Holländisch. Dramas.
Беларускія пераклады рэдагаваць
Паасобныя вершы на беларускую мову пераклаў Лявон Баршчэўскі[8].
Крыніцы рэдагаваць
- ^ а б Joost van den Vondel — 2009.
- ^ а б Joost van den Vondel // Encyclopædia Britannica (анг.)
- ^ а б Joost van den Vondel // RKDartists (нід.)
- ^ а б Вондел Йост ван ден // Большая советская энциклопедия (рас.): [в 30 т.] / под ред. А. М. Прохоров — 3-е изд. — Москва: Советская энциклопедия, 1969.
- ^ а б Нацыянальная служба Чэскай рэспублікі
- ^ Vondel, Joost van den, 1587-1679 // CONOR.SI
- ^ Напісаньне Іост ван дэн Вондэл у адпаведнасьці з БЭ ў 18 тамах., Т.4. Мн., 1997, С.271
- ^ І боль, і прыгажосць…: выбраныя творы паэтаў Еўропы і Амерыкі ў перакладах Лявона Баршчэўскага. — Мінск : Зміцер Колас, 2016. — 452, [1] с. — (Бібліятэка Саюза беларускіх пісьменнікаў «Кнігарня пісьменніка»; вып. 73).