Пернік: розьніца паміж вэрсіямі

Змесціва выдалена Змесціва дададзена
Няма апісаньня зьменаў
 
інтэрвікі -
Радок 1:
{{Вікіфікаваць}}
{{Крыніца НашаЕжа|Алесь Белы}}
[[Category:Беларуская кухня]]
 
ПРЯНІКІ,'''Пернік''' - кондітерскіе ізделія, пріготовленные на основе мукі і мёда (патокі, сахара). Національное лаком¬ство многіх европейскіх народов. В пря¬нікі обязательно закладывается смесь пряностей (чёрный перец, кардамон, гвоздіка, коріца і др.), от чего оні получілі своё названіе. Соотношеніе компонентов в ніх разное, что обуслов¬лівает спеціфіческій національный вкус. Напрыклад, у русскія п. кла¬дзецца больш коріцы, імбіру і бадьяна.
Ну вось, хаця б на перніку можна паспрабаваць. Гэта абсалютна брудны чарнавік. Ці удасца з яго зрабіць нармальны артыкул ?
 
{{Крыніца НашаЕжа|Алесь Белы}}
уявіце, ў мяне яшчэ каля 800 такіх балванак :-) а я тожа пастмадэрнісцкі люцц, мне абломічка што-та дзелаць... і ўсем абломічка... я іх случайна украў у трупа, у мёртвага польскага ахвіцэра ў Курапатах... і вот цяпер не знаю, каму дарожа прадаць !!!
[[CategoryКатэгорыя:Беларуская кухня]]
 
piernik - ciasto miast Hanzeatyckich, w tym także Gdańska i Torunia.
Piernik - to twarde i ciemnobrązowe ciasto robione z mieszaniny mąki pszennej i żytniej, mleka, jajek, skarmelizowanego cukru, silnie aromatyzowane cynamonem, imbirem i miodem. Czasami dodaje się do niego także goździki, kardamon, gałkę muszkatołową, anyż i lawendę. Nazwa piernik wywodzi się od staropolskiego słowa "pierny", co oznaczało pieprzny. Pierwszy cech piernikarzy w Polsce powstał w Krakowie.
Pierniki występują zwykle w formie mniejszych i większych ciastek, pokrywanych po wierzchu często czekoladą, bakaliami, a w środku przekładanych marmoladą lub masą orzechową. Są również produkowane większe ciasta piernikowe w blokach, zwykle przekładane warstwami marmolad. Po wymieszaniu ciasta należy zostawić je, aby sfermentowało. W produkcji przemysłowej leżakowanie ciasta może trwać nawet kilka tygodni.
Wypiekać można duże, prostokątne "arkusze" przekładane masą - albo fantazyjnie powycinane w różne kształty figurki (i zdobić je na wierzchu polewą, kandyzowanymi owocami, posypką czekoladowo-cukrowo-marcepanową), a nawet "sklejać" płytki piernikowe w domek Baby Jagi (niemieckie tygodniki kobiece celują w takich przepisach).
Piernik to tradycyjne ciasto miast hanzeatyckich, będące swoistym symbolem ich powodzenia, oraz szerokich kontaktów ze światem. Pierwotnie było wielkim luksusem, ze względu na koszt przypraw korzennych. Było produkowane w miastach hanzeatyckich z dostarczanych przez kupców przypraw korzennych i bakalii i następnie często eksportowane w głąb krajów macierzystych. Tradycja ich wypieku przetrwała w Bremie, Monachium, Norymberdze, Amsterdamie, Liege, Ostendzie i Kłapejdzie, a z polskich miast w Gdańsku i Toruniu. W Toruniu wypiekano juz w XVII wieku słynne Katarzynki, jakościowo porównywane ze znanymi w całej Europie piernikami norymberskimi.
Ze względu na to, że był to towar eksportowy, wysyłany w odległe miejsca, piernik został tak pomyślany aby przetrwać długie podróże lądowe. Swoją trwałość zawdzięcza z jednej strony silnemu "wsadowi" przypraw korzennych, a z drugiej swojej twardości i suchości. Można go przechowywać w zimnym i suchym miejscu nawet parę miesięcy.
W Polsce piernik przyjął się w połowie XVIII wieku i był, podobnie jak w innych krajach, symbolem dobrobytu i wysokiego statusu społecznego. Podobno dawniej w skład wiana panny młodej wchodziła faska ciasta piernikowego i galaretowaty wywar mięsny na rosoły.
 
ПЕРНIКАРСТВА, выраб фiгурных пернiкаў; вiд народных мастацкiх промыслаў. Пернiкi здаўна адыгрывалi значную ролю на вяселлi, хрэсьбiнах, памiнках i iнш. абрадах многiх народаў. На Беларусi ў 16--18 ст. П. пераважала ў гарадах i мястэчках (Дуброўна, Копысь, Мiнск, Орша, магчыма, Смаргонь), у 19 ст. пашырана i ў вёсках. Прадукцыю збывалi на мясц. рынках i кiрмашах. Пернiкi выраблялi з мукi вышэйшага гатунку, у цеста дадавалi харч. фарбавальнiкi, мёд, прыправы. Фармавалi iх у выглядзе розных фiгур антрапаморфнага, зааморфнага, геам. характару (лялька, певень, конь, казёл, рыба, сэрца, ромб i iнш.). Трактоўка фiгур моцна стылiзаваная, абагульненая; выбар сюжэтаў адлюстроўваў iх стараж. сiмвалiчны сэнс. Iснавалi розныя тэхнiкi фармоўкi вырабаў: узор атрымлiвалi з дапамогаю спец. драўлянай дошкi, на якой выразалася адпаведная фiгура, выцiскалi бляшанымi штампамi з плоска раскачанага кавалка цеста, фармавалi ўручную. Пасля выпечкi пернiкi аздаблялi каляровымi крэмамi, харч. фарбавальнiкамi, глазуравалi расплаўленым цукрам. У сярэдзiне 20 ст. промысел заняпаў. У наш час фiгурныя пернiкi з аздабленнем выпускаюць прадпрыемствы харч. прам-сцi.
Лiт.: Нiкольскi Н.М. Жывёлы ў звычаях, абрадах i вераньнях беларускага сялянства. Мн., 1933; Сахута Я. Абрадавая пластыка // Помнiкi гiсторыi i культуры Беларусi. 1982. №2.
Я.М.Сахута.
 
PIERNIK — ciasto przyrządzone z mąki pszennej, żytniej lub mieszanej z dodatkiem podgrzanego naturalnego miodu, tłuszczu, jajek, wody, korzeni i środka spulchniającego. Po wymie-sieniu ciasta (nie powinno trwać dłu¬żej jak 25 min.) zostawić je, aby sfer¬mentowało. W produkcji przemysło¬wej leżakowanie ciasta podstawowego trwa nawet kilka tygodni. Miód na¬turalny można ewentualnie zastąpić syropem ziemniaczanym z dodatkiem karmelu. Do wyrobu p. stosuje się ciasto półgęste, natomiast do wyrobu c i as tek-pierniczków — ciasto gęste, dające się wałkować. Nazwa wywodzi srę ze staropolskiego słowa „pierny", co oznaczało — pieprzny. P. zawierał dodatek utłuczonych korzeni, jak im¬bir, goździki, cynamon, pieprz. W To¬runiu wypiekano już w XVII w. słyn¬ne toruńskie -> Katarzynki, które ja¬kościowo nie ustępowały znanym w całej Europie p. norymberskim. Pierw¬szy cech piernikarzy powstał w Kra¬kowie.
 
[[cs:Perník]]
ПРЯНІКІ, кондітерскіе ізделія, пріготовленные на основе мукі і мёда (патокі, сахара). Національное лаком¬ство многіх европейскіх народов. В пря¬нікі обязательно закладывается смесь пряностей (чёрный перец, кардамон, гвоздіка, коріца і др.), от чего оні получілі своё названіе. Соотношеніе компонентов в ніх разное, что обуслов¬лівает спеціфіческій національный вкус. Напрыклад, у русскія п. кла¬дзецца больш коріцы, імбіру і бадьяна.
[[da:Pebernødder]]
[[de:Lebkuchen]]
[[en:Gingerbread]]
[[fr:Pain d'épices]]
[[pl:Piernik]]
[[sv:Pepparkakor]]