Вікіпэдыя

Геранім Вінцэнт Радзівіл: розьніца паміж вэрсіямі

Інтэрактыўны прагляд гісторыі
← Папярэдняя зьменаНаступная зьмена →
Змесціва выдалена Змесціва дададзена
ВізуальнаВікіразметка
Smal (гутаркі | унёсак)
1840 правак
дНяма апісаньня зьменаў
д →‎Біяграфія: артаграфія, вікіфікацыя
Радок 33:
 
== Біяграфія ==
З магнацкага роду [[Радзівілы| Радзівілаў]] гербу «[[Трубы (герб)|Трубы]]», сын [[Міхал Казімер Радзівіл «Рыбанька»|Міхала Казімера «Рыбанька»]] і [[Ганна Людвіка Радзівіл|Ганны Людвікі]] зь [[Мыцельскіх|Мыцельскіх]] гербу [[Даленга (герб)|Даленга]].
З-за секвестру радзівілаўскіх маёнткаў юнацкія гады правёў у Чэхіі і Германіі. Атрымаў дамашнюю адукацыю, адным з яго настаўнікаў быў [[Юзэф Катэнбрынг]]. Служыў у аўстрыйскім войску. Быў падапечным, а пасля блізкім паплечнікам свайго брата [[Караль Станіслаў Радзівіл «Пане Каханку»| Караля Станіслава Радзівіла «Пане Каханку»]], які дапамог яму атрымаць высокія пасады на радзіме. За заслугі ўзнагароджаны ордэнамі [[Ордэн Белага арла| Белага Арла]] і [[Ордэн Сьвятога Губерта|Сьвятога Губерта]]. Трымаў тэатр у [[Белая (горад)|Белай]].
У апошні дзень сьнежня 1775 у [[Рэгенсбург]]е ажаніўся зь нямецкай княжной Соф'яй Фрыдэрыкай Даротай Турн i Таксіс, дзякуючы чаму парадніўся зь многімі пануючымі дынастыямі Эўропы. Яна была дачкой Карла Анзельма, князя Турн i Таксіс (von Thurn und Taxis), які служыў галоўным імпэратарскім камісарам пры [[Райхстаг (Сьвяшчэнная Рымская імпэрыя)|Райхстагу]]. Мелі чатырох сыноў, у тым ліку Мікалая, Караля і [[Дамінік Геранім Радзівіл|Дамініка Гераніма]].▼
 
▲У апошні дзень сьнежня 1775 у [[Рэгенсбург]]еу ажаніўся зь нямецкай княжной Соф'яйСоф’яй Фрыдэрыкай Даротай Турн i Таксіс, дзякуючы чаму парадніўся зь многімі пануючымі дынастыямі Эўропы. Яна была дачкой Карла Анзельма, князя Турн i Таксіс (von Thurn und Taxis), які служыў галоўным імпэратарскім камісарам пры [[Райхстаг (Сьвяшчэнная Рымская імпэрыя)|Райхстагу]]. Мелі чатырох сыноў, у тым ліку Мікалая, Караля і [[Дамінік Геранім Радзівіл|Дамініка Гераніма]].
Закаханыя адзін у аднаго муж і жонка не раз бывалі ў сьвеце, толькі ў 1777 годзе іх прымалі імператрыца [[Марыя Тэрэзія]] ў [[Вена|Вене]] і кароль [[Станіслаў Аўгуст Панятоўскі|Станіслаў Аўгуст]] у [[Варшава|Варшаве]]. Як гром сярод яснага неба, шакуючы інцыдэнт здарыўся 17 студзеня 1784 года, аб якім паведамляў каралю [[Караль Станіслаў Радзівіл «Пане Каханку»| Радзівіл «Пане Каханку»]] ў лісце ад 25 студзеня гэтага года: <br>▼
''«... мая братовая (жонка брата), каханая мужам, любімая мною, якую уся сям'я песьціла, прывязалася да аднаго клавіцымбалісты, званага Душек, зь ім адтуль (г. з. зь [[Нясьвіж]]а) зьехала й ўнесла ўсе каштоўнасці. Гнаўся за імі князь падкаморы, брат мой, ледзь, нягледзячы на сьпешку й пільнасць, за прускай мяжой, у Тыльзіце (зараз [[Савецк]]) здолеў злавіць, так добра ўцякаць ўмелі, дзе іх арэставаў ...» <br>(«... bratowa moja, od męża adorowana, ode mnie ukochana, od całej familii pieszczona, przywiązawszy się do jednego klawicymbalisty, nazwiskiem Duszek, z nim stąd wyjechała i wszystkie uniosła klejnoty. Gonił za niemi książę podkomorzy, brat mój; ledwo, pomimo pośpiechu i pilności, za granicą pruską, w Tylży doścignąć zdołał, tak dobrze uciekać umieli, gdzie ich przyaresztowano ...»)''.<br>▼
Любоўнік княгіні меў сапраўднае імя [[Ян Ладзіслаў Дюссек]] (Jan Ladislav Dussek, Jan Václav Dusík) і быў адным з найвялікшых віртуозаў і кампазітараў таго часу. Чэх па нараджэнню, падарожнічаў па Эўропе, выступаючы як піяніст і маэстра шкляной гармонікі. У сакавіку 1783 года ён выступаў у [[Варшава|Варшаве]], адкуль прадоўжыў сваё падарожжа ў [[Нясьвіж]]. Са студнёвага палону, яму ўдалося выратавацца ўцёкамі.▼
 
▲Закаханыя адзін у аднаго муж і жонка не раз бывалі ў сьвеце, толькі ў 1777 годзе іх прымалі імператрыца [[Марыя Тэрэзія]] ў [[Вена|Вене]] і кароль [[Станіслаў Аўгуст Панятоўскі|Станіслаў Аўгуст]] у [[Варшава|Варшаве]]. Як гром сярод яснага неба, шакуючы інцыдэнт здарыўся 17 студзеня 1784 года, аб якім паведамляў каралю [[Караль Станіслаў Радзівіл «Пане Каханку»| Радзівіл «Пане Каханку»]] ў лісце ад 25 студзеня гэтага года: <br />
На гэтым не спыніліся праблемы [[Радзівілы|Радзівілаў]] з Таксіс, якая не мела намеру вяртацца да мужа, пражывала паслядоўна ў [[Кёнігсбэрг|Кёнігсбергу]] і [[Рэгенсбург|Рэгенсбурзе]]. Варагуючая пара канчаткова распалася ў студзені 1786 года, калі князь Геранім ініцыяваў развод. Пасля яго раптоўнай смерці ўвосень гэтага года, княгіня падкаморына шмат разоў уступала ў любоўныя адносіны, два з якіх прывялі да недарэчных шлюбаў, ацэньваемых сучаснікамі як мезальянсы.▼
▲''«... мая братовая (жонка брата), каханая мужам, любімая мною, якую уся сям'ясям’я песьціла, прывязалася да аднаго клавіцымбалісты, званага Душек, зь ім адтуль (г. з. зь [[Нясьвіж]]а) зьехала й ўнесла ўсе каштоўнасці. Гнаўся за імі князь падкаморы, брат мой, ледзь, нягледзячы на сьпешку й пільнасць, за прускай мяжой, у Тыльзіце (зараз [[Савецк]]) здолеў злавіць, так добра ўцякаць ўмелі, дзе іх арэставаў ...арыштаваў…» <br />(«... bratowa moja, od męża adorowana, ode mnie ukochana, od całej familii pieszczona, przywiązawszy się do jednego klawicymbalisty, nazwiskiem Duszek, z nim stąd wyjechała i wszystkie uniosła klejnoty. Gonił za niemi książę podkomorzy, brat mój; ledwo, pomimo pośpiechu i pilności, za granicą pruską, w Tylży doścignąć zdołał, tak dobrze uciekać umieli, gdzie ich przyaresztowano ...przyaresztowano…»)''.<br />
▲ЛюбоўнікКаханак княгіні меў сапраўднае імя [[Ян Ладзіслаў Дюссек]] (Jan Ladislav Dussek, Jan Václav Dusík) і быў адным з найвялікшых віртуозаў і кампазітараў таго часу. Чэх па нараджэннюнараджэньні, падарожнічаў па Эўропе, выступаючы як піяніст і маэстра шкляной гармонікі. У сакавіку 1783 года ён выступаў у [[Варшава|Варшаве]], адкуль прадоўжыў сваё падарожжа ў [[Нясьвіж]]. Са студнёвага палону, яму ўдалося выратавацца ўцёкамі.
 
▲На гэтым не спыніліся праблемы [[Радзівілы|Радзівілаў]] з Таксіс, якая неня мела намеру вяртацца да мужа, пражывала паслядоўнапасьлядоўна ў [[Кёнігсбэрг|Кёнігсбергу]] і [[Рэгенсбург|Рэгенсбурзе]]. Варагуючая пара канчаткова распалася ў студзені 1786 годагоду, калі князь Геранім ініцыяваў развод. Пасля яго раптоўнай смерці ўвосень гэтага года, княгіня падкаморына шмат разоў уступала ў любоўныя адносіны, два з якіх прывялі да недарэчных шлюбаў, ацэньваемых сучаснікамі як мезальянсы.
 
== Літаратура ==
Атрымана з «https://be-tarask.wikipedia.org/wiki/Геранім_Вінцэнт_Радзівіл»