Сарацыны: розьніца паміж вэрсіямі

[[Аміян Марцэлін]], рымскі гісторык грэцкага паходжаньня ([[4 стагодзьдзе|IV стагодзьдзе]]), згадваў сарацынаў як адно з [[арабскія плямёны|арабскіх плямёнаў]] на паўночным захадзе [[Арабійская пустыня|Арабійскай пустыні]]. Паступова тэрмін “сарацыны”«сарацыны» пачалі ўжываць у заходняй літаратуры для абазначэньня спачатку ўсіх [[арабы|арабаў]], потым мусульманаў увогуле, а часам у шырокім сэньсе ўсіх некаталікоў. Тэрмін быў вядомы і на [[Русь|Русі]] (“Моамеда«Моамеда, жреца срачиньского”срачиньского» згадваў каля [[1107]] году [[Чарнігаў|чарнігаўскі]] ігумен Данііл), ён набыў шырокае распаўсюджаньне ў сувязі з [[крыжовыя паходы|крыжовымі паходамі]]. З канца [[12 стагодзьдзе|XII стагодзьдзя]] яго этымалёгію зьвязвалі зь іменем [[курды|курдзкага]] палкаводца, султана [[Эгіпэт|ЭгіптаЭгіпту]] [[Саладзін|Саладзіна]]а (Салах-ад-Дзіна), які ў [[1187]] – —[[1192]] гадах узначальваў супраціўленьне мусульманскіх дзяржаўдзяржаваў [[Блізкі Ўсход|Блізкага Ўсходу]] [[крыжакі|крыжакам]].

У экзальтаванай сьвядомасьці заходнеэўрапейскага [[духавенства]] й [[рыцарства]], якія лічылі каталіцкую Заходнюю Эўропу акружанай адзіным фронтам нехрысьціянскіх дзяржаўдзяржаваў — ад мусульманскай [[Гішпанія|Гішпаніі]] і Блізкага Ўсходу да Літвы і Русі, так як “сарацынскай”«сарацынскай» дзяржавай уяўлялася і [[ВКЛ]]. Такія аблуды ўмела падтрымліваліся крыжацкай прапагандай для абгрунтаваньня “маральнага«маральнага права”права» на агрэсію супраць ВКЛ, асабліва ў канцы [[14 стагодзьдзе|XIV стагодзьдзя]], калі пасьля разгрому [[Тахтамыш|Тахтамыша]]а [[Цімур|Цімурам]]ам (Тамэрланам) тут знайшла прытулак значная частка [[татары|татараў]]. Храніст і паэт, ідэёлагідэоляг французскагафранцускага рыцарства [[Жан Фруасар]], апісваючы падрыхтоўку да крыжовага паходу супраць турэцкага султана [[Баязід|Баязіда]]а, які скончыўся трагічным паражэньнем хрысьціянскай арміі пад [[Нікапаль|Нікапалем]] у [[1396]] годзе, пісаў, што “Баязід«Баязід і Каліф паслалі да некалькіх сарацынскіх каралёў — у [[Пэрсія|Пэрсію]], [[Мідзія|Мідзію]], Татарыю і нават у Літву на мяжы з [[Прусія|Прусіяй]]”й». Ангельскі храніст канца XIV стагодзьдзя, манах [[абатстваабацтва Сэнт-Олбанс]] [[Томас Ўолсінгэм]] таксама лічыў “караля«караля Літвы”Літвы» [[Вітаўт|Вітаўта]]а “сарацынскім«сарацынскім уладыкам”уладыкам» накшталт султанаў “«[[Бабілёнія|Бабілёніі]]”», [[Турцыя|Турцыі]] і татарскіх ханаў: “Гэты«Гэты кароль Літвы павярнуўся ў веру хрысьціянскую з нагоды шчасьлівай перамогі, дараванай яму небам, разам з 60 тыс. людзей сваёй сэкты, якія ў знак веры накладаюць на зброю белы плашч і прышываюць на тых шатах крыж чырвонага колеру”колеру». У сьвядомасьці Ўолсінгэма вычварна спляліся самыя розныя падзеі: хрышчэньне Літвы ў [[1387]] годзе, разгром Баязіда Тамэрланам у [[1402]] годзе і [[бітва на Ворскле 1399 году]]. Пасьля [[Вялікая вайна 1409-14111409—1411 гадоў|Вялікай вайны 1409-14111409—1411 гадоў]] частата сустракаемасьці тэрміну “сарацыны”«сарацыны» ў дачыненьні да Літвы рэзка скарачаецца, але яшчэ ў [[1420-я|1420-х]] гадах, калі Вітаўта абвінавачвалі ў патаемным супрацоўніцтве з асманамі, баварскі храніст [[Ульрых фон Рыхенталь]] называў Вітаўта “herczog«herczog zu Sarasio”Sarasio».